Aantekeningen van sociaaleconomische geschiedenis leerjaar 2. Dit vak wordt gegeven in het tweede jaar van de lerarenopleiding geschiedenis van Fontys.
SOCIAAL-ECONOMISCHE GESCHIEDEIS VAN NEDERLAND EN EUROPA VANAF 1800
WEEK 1, 10 FEBRUARI 2020
De wereld en Nederland Lezen vanaf deel 2
Hier vind je materiaal dat de tekst van het handboek ondersteunt
• Een uitgebreide literatuurlijst per hoofdstuk
• Vragen over de stof per hoofdstuk
• Een glossarium van termen en begrippen
• Een verzameling dossiers, waarin achtergronden van de stof worden uitgediept
• Een lijst van nuttige links
Deel II Vanaf de Great Divergence (ca. 1800-heden), p. 173-334 (335-372: literatuur en indices)
Little Divergence: na expansie vanuit Iberisch schiereiland vanaf eind 15 de eeuw
Het uit elkaar groeien van in dit geval werelden
Expansie
Nieuwe verbindingslijnen met Afrika, Amerika en Azië.
Vanaf eind 16de eeuw: binnen Europa: verschuivend zwaartepunt van MZ naar Atlantische kusten
en Noordzeegebied
Noordwest-Europa krijgt voorsprong in productiviteit en inkomen.
Great Divergence (GD)
Duidelijke wending in de wereldgeschiedenis op economisch, politiek en sociaal-cultureel gebied.
Veranderingen in de parameters inkomen, macht en risico’s
Het uit elkaar groeien van verschillende economieën etc.
In dit boek: GD = belangrijkste scheidslijn om de veranderingen in de wereld te faseren.
18e eeuw: Engeland komt op als economisch centrum, IR
Na 1800 een steeds groter verschil in welvaart tussen Noordwest-Europa en Azië
Great’: vanwege grootschalige en wereldwijde gevolgen.
Groeiende kloof tussen West-Europa, Noord-Amerika, later ook Australië en Japan en een minder
welvarend gedeelte: Azië, grote delen van Zuid- en Midden-Amerika
Maar vanaf midden 20ste eeuw … (zie p. 184)
Diachroon De geschiedenis door de tijd heen. Dit vak is diachroon. Over langere periodes mensen
bekijken
(Groepering: Een verzameling mensen, die op de een of andere manier is af te grenzen van andere mensen)
,Sociaal-economische geschiedenis in dit boek:
- Aandacht voor zowel lange als korte termijn ontwikkelingen
Verstedelijking vanaf de ME
Groei van handel
Strijd tegen het water
Scheiding tussen Noord en Zuid
Parameters of variabelen:
- Inkomen
- Macht
- Risico’s
Hoe men in de maatschappij denkt. Hoe het maatschappelijk draagvlak is. Mentatle constructies
Proces van modernisering?
blz 16 ev
Te eendeimensionaal, te lineair. Vroeger alles onderontwikkeld; één eindpunt
Liever proces van verandering
Nog een centraal begrip: Globalisering
= Uitbreiding en intensivering van relaties tussen mensen op wereldwijde schaal
Niet alleen: homogenisering of convergentie
Maar ook: divergentie Er blijven bepaalde gebieden wat achter, of gaan later een gebied in.
Great Divergence: tempo van economische en demografische veranderingen ging omhoog.
Demografie van de wereld tot 200 n. Chr.
Maak een grafiek (tot nu), waarin je deze aantallen zet:
• Rond 10.00 jaar geleden: ca. 4 miljoen mensen = wereldbevolking
• Geleidelijke groei naar ca. 5 miljoen rond 5.000 v. chr.
• Daarna verdubbeling per millenium:
• 50 miljoen rond 1000 v. Chr.
• 100 miljoen rond 500 v. Chr.
• 200 miljoen rond 200 n. Chr.
Grafiek maken
, Demografie: 1) Beschrijving van volken
2) Bevolkingsleer
3) Statistische beschrijving van de bevolking
4) Studie van de bevolkingscijfers
5) Volkerenbeschrijving
6) Wetenschap van de bevolking
- Je zou denken: plek zat!
- MAAR!!!: Elke dag komen er
circa 209.000 mensen bij.
- Verwachting 2050: 12 miljard.
- Uitgaande van een
verdubbeling elke 50 jaar:
- 0ver 750 jaar: 200.000 miljard
(200 biljoen)
Gevolgen van demografische en economische groei in de 19 de eeuw:
- Snelle verstedelijking, bevolkingsconcentraties
- Enorm beslag op natuurlijke hulpbronnen
- Ontwikkeling van:
Intercontinentale handel (goederen, kapitaal),
Toenemende globalisering (dip van WO I tot ca. 1950),
Migratiestromen (vooral van Europa naar Amerika; overigens ook binnen Azië), incl.
internationaal toerisme, verspreiding van dieren, planten en ziekten.
Vanaf einde 18e eeuw een ware omwenteling in aanpakt van de drie basisproblemen
Wat zien we?
- Inkomen stijgt Door industrialisatie
19e eeuw: van Engeland naar Europese vasteland, VS en Japan
20e eeuw: industrialisatieproces ook elders op heel verschillende manieren en in
verschillende tempo
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper JeskeBouma. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €7,49. Je zit daarna nergens aan vast.
