Persoonlijkheids-,Klinische en Gezondheidspsychologie
H1 + H2 + H3 : College 1
Wat is abnormaal?
Psychische ziektes:
sommige mensen zijn gezond, sommige hebben een bepaalde psychische ziekte
> onderscheid door diagnostisch toetsen
Problemen ziekte model:
- Er bestaat geen uniek biologisch ziekteproces dat aan bepaalde psychische ‘ziekte’
ten grondslag ligt
- Psychische ‘ziekten’ kunnen door laboratorium testen of scans worden vastgesteld
- Na diagnose psychische ‘ziekte’ is er nog geen begrip van oorzaak, beloop of
behandeling
- Psychische stoornissen zijn gevolg van samenspel van biologische, psychologische
en sociale factoren ( multifactorieel bepaald)
Statistische afwijking:
Statistische normaliteit betekent: geen afwijking van het gemiddelde van een bepaalde
eigenschap.
Problemen statistische model:
- IQ van 150 wordt als positief gezien, maar zwakbegaafdheid niet
- Obesitas wordt in toenemende mate statistisch gezien “normaal”, maar is toch slecht
voor je gezondheid
- Model van statistische afwijking verwijst ook altijd naar bepaalde cultuur of bepaalde
omgeving
Overtreden culturele normen:
- Definiëren wat abnormaal is aan de hand van normen binnen bepaalde cultuur
Probleem culturele normen model:
- Cultureel relativisme: Er bestaan geen universele standaarden of egels om gedrag
als abnormaal te bestempelen (‘depression is a white man disease)
- Gedragingen worden als abnormaal bestempeld in relatie tot culturele normen, vaak
om dit gedrag te kunnen controleren
4 D’s: Dysfunctie, Distress, Deviantie, Dreiging:
- Dysfunctie: interfereert met iemands vermogen om aan dagelijks leven deel te
nemen
● bv: vriend drinkt elke dag liter whiskey en heeft moeite met onthouden van
namen van mensen om hem heen
- Distress: veroorzaakt emotionele of fysieke pijn
● bv: vader klaagt over uiteenlopende lichamelijke klachten en gaat 2-3 keer
per week naar de huisarts
- Deviantie: resulterend in oordelen aangaande abnormaliteit
● bv: moeder wast, schrobt en veegt het pad naar haar huis elke dag
- Dreiging (gevaar): gedragingen die potentieel kwaad kunnen
, ● bv: vriendin is zwanger en houdt een dieet, zodat ze niet dik wordt
Continuum model:
- Problemen in denken, voelen en gedrag variëren van normaal tot abnormaal
- Geen duidelijke scheidslijn tussen normale variaties in denken, voelen en gedrag en
wat als abnormaal kan worden gezien
- Criteria normaal vs. abnormaal per definitie subjectief
Nut van Classificatie?
- Communicatie: tussen clinici, wetenschappers en zorgprofessionals
- Klinisch: faciliteert identificatie, behandeling, en preventie van psychische
stoornissen
- Onderzoek: om behandeleffecten vast te stellen en etiologie te onderzoeken
- Opleiding: om psychopathologie te onderwijzen
- Meten en vergoeden van zorg
Hoe classificeren we?
Bij voorkeur dmv symptomen
Symptoom = observeerbare gedragingen of toestand
- inwinnen informatie over symptomen en mogelijke oorzaken van deze symptomen
Syndroom = verzameling van symptomen die vaker samen voorkomen dan op basis van
toeval verwacht kan worden
- Classificatie systeem: label voor een verzameling van symptomen (syndroom) en
regels om vast te stellen of een symptoom van een individu tot een bepaald
syndroom behoort
in 60% van de gevallen gaan syndromen samen
labellen (stempelen) heeft ongewenste gevolgen: mensen gaan stoornis als excuus
gebruiken, ernaar gedragen
Psychologische Benaderingen voor Psychische Stoornissen
Gedragsmatig:
Ivan Pavlov
Herhaalde blootstelling aan het het gevreesde object of de gevreesde situatie > herhaalde
ervaring van angst > totdat het object of de situatie uiteindelijk zijn angst verwekkende effect
verliest = habituatie
Exposure Therapy voor angst:
