Gezondheidspsychologie Werkcolleges
Werkcollege – Week 1
Stellingen
Thema: Inleiding gezondheidspsychologie
1. Gezondheid is de afwezigheid van ziekte.
- Juist/onjuist
- Kwaliteit van leven werd gezien als een staat volledig, lichamelijk, geestelijk en sociaal
welzijn. Dus het is niet alleen de afwezigheid van ziekte.
2. Gezondheid is eigen verantwoordelijkheid.
- Politische verklaring
3. Het biomedisch model gaat uit van een holistische benadering van gezondheid.
- Onjuist
4. Gezondheidspsychologie richt zich met name op de psyche van de mens.
- Onjuist
Casus Janneke
Herken je biologische-, psychologische- en sociale factoren in casus?
- Biologisch: vermoeidheid, slechte concentratie en geen puf hebben door het blowen.
- Psychologisch: Vervelende gevoelens onderdrukken d.m.v. zelfmedicatie (blowen en
verkeerde coping strategie), tegenstrijdige gevoelens over eigen gedrag, eigenlijk wel
bewust van haar foute gedrag en de effecten ervan maar de verleiding toch niet kunnen
weerstaan; korte termijn vervulling van behoeften. Door deze dubbele gevoelens
ontstaat ook cognitieve dissonantie en zo ook spanning en nog meer behoefte aan
ontspanning en vermoeidheid. Door het blowen en de vermoeidheid gaat Janneke niet
meer sporten met haar vriendinnen en dat heeft ook weer invloed op haar energieniveau
en daarnaast ook op haar sociale contacten. Haar vrienden kunnen haar juist stimuleren
gezondere keuzes te maken. Maar niet wanneer zij hen niet ziet uiteraard.
Geen coping mechanisme. Geen motivatie en concentratie op de studie.
- Sociaal: De rol van haar ouders en vriendinnen. Afwijzing van haar ex en afname speciale
contacten door afzondering en vicieuze cirkel van o.a. blowen.
Ouders weten het niet. Gevoel voor schaamte. Vriendinnen tegen het blowen. Wonen op
kamers, invloed door kamergenoten.
Hou zouden deze factoren elkaar kunnen beïnvloeden binnen het biopsychosociale model?
Welke factoren zijn een mogelijke risico voor de gezondheid van Janneke?
Welke factoren zijn een mogelijke hulpbron voor de gezondheid van Janneke?
- Beginnen bij de sociale factoren. Hulp door vriendinnen kan een hulpbron zijn voor de
gezondheid van Janneke.
Yücel,Furkan A.F.
, Werkcollege – Week 2
Stellingen
Thema: Gezondheidspsychologie, gezondheidsvaardigheden
1. Health literacy (gezondheidsvaardigheden) houdt in dat patiënten de informatie die ze
krijgen van de arts, begrijpen.
- Stelling is niet helemaal waar.
- Onder gezondheidsvaardigheden verstaan we vaardigheden die mensen nodig hebben
om informatie over gezondheid en ziekte te vinden, te begrijpen en toe te passen. Het
gaat niet alleen om lezen en schrijven, maar ook om communiceren, overzicht hebben
over taken, doorzettingsvermogen, discipline, problemen oplossen en kunnen plannen.
Het gaat om denken en doen. Dat komt samen in een plan.
2. Compliantie houdt in dat arts en patiënt een gelijkwaardige relatie hebben waarin de patiënt
ook voorstellen voor zijn behandeling kan doen.
- Onjuist
- Bij compliantie worden de aanwijzingen of het advies van de huisarts opgevolgd door de
cliënt.
3. Concordantie is als arts en patiënt samen overeenkomen hoe de behandeling er uit zal zien,
nadat patiënt volledig is geïnformeerd omtrent voor- en nadelen van deze specifieke
behandeling.
- Juist
- Concordantie betekent dat de patiënt en behandelaar het eens zijn over de diagnose en
behandeling. In de praktijk blijft echter dat de patiënt vaak een ander ziekte-inzicht en
een andere ziektebeleving heeft dan de behandelaar.
4. Aandoening gerelateerde factoren zijn geen factoren die bijdragen aan het wel of niet blijven
innemen van medicijnen.
- Onjuist
- Deze factoren dragen wel bij:
Bijvoorbeeld bij iemand die ver in het stadium van een ziekte is; is het dan nog wel
waard?
5. Mevrouw Jansen is ervan overtuigd dat ze minder zout gebruikt bij het bereiden van de
maaltijden, nu ze zout vervangen heeft door bouillonblokjes. Op basis van deze informatie
kun je zeggen dat zij op het interactieve niveau van health literacy zit.
- Gedrag wel veranderd: functioneel (met moeite)
Casus Pieter
Hoe hoog schat je de gezondheidsvaardigheden van Pieter in?
- Niet zo hoog, want Pieter bezit weinig tot geen gezondheidsvaardigheden. Hij begrijpt
namelijk niet dat hij zijn recept bij de assistente moet ophalen en vervolgens de
medicijnen met het recept bij de apotheek. Verder bezit hij ook niet de vaardigheid om
te communiceren. Dit is te merken doordat hij verder niets meer vraagt aan de dokter.
Manier van denken en doen is niet erg hoog bij Pieter.
- Pieter toont wel degelijk een aantal functionele gezondheidsvaardigheden. Hij weet wel
dat hij naar een dokter moet met zijn gezondheidsklachten. Pieter haalt met moeite het
functionele niveau.
- Drie niveaus van gezondheidsvaardigheden. Pieter: lage health literacy
Functionele: het kunnen lezen en schrijven, begrijpen van tekst en gesproken woorden.
Interactieve: persoonlijke en sociale skills. Om in interactie te gaan. Interactie met jezelf,
het kunnen toepassen en het gevoel te kunnen hebben. Zelfstandig handelen, niet alleen
informatie begrijpen, maar daarop ook kunnen handelen.
Kritische: kritisch kunnen evolueren. Informatie die je vindt over gezondheid, het kunnen
kritiseren.
Yücel,Furkan A.F.
