Hoorcollege 1 fysieke ontwikkeling prenataal en baby
Ontwikkelingspsychologie: wetenschappelijke studie naar groei, verandering en stabiliteit van
conceptie tot ouderdom. Andere definitie: onderzoekt hoe organismen in de loop van de tijd
veranderen door biologische invloeden en omgevingsfactoren.
Ontwikkeling
Waarom ontwikkelingspsychologie?
- Kennis over hoe de ontwikkeling verloopt
- De pedagoog heeft een signalerende functie
- Kritische niet- oordelende grondhouding
- Vanuit meerdere invalshoeken naar een kind
- Kunnen inleven in kinderen en kinderen kunnen begrijpen.
Continue verandering: geleidelijke ontwikkeling waarbij prestaties op een bepaald niveau
voortvloeien uit die van de vorige niveaus
Discontinue verandering: Ontwikkeling die in aparte stappen of stadia plaatsvindt en waarbij
elk stadium gedrag oplevert dat kwalitatief anders is dan gedrag in eerdere stadia.
Kritieke periode: een specifieke tijd in de ontwikkeling waarin een bepaalde gebeurtenis
grootste gevolgen heeft.
Gevoelige periode: een afbakende periode, meestal vroeg in het leven van een organisme,
waarin dat organisme extra gevoelig is voor omgevingsinvloeden die betrekken hebben op
een bepaald facet van de ontwikkeling
Erfelijkheid
2 invalshoeken
Wat is het nut van erfelijkheidsonderzoek voor de pedagoog?
Hoe kan dit bijdragen aan de dagelijkse beroepspraktijk van de pedagoog?
Gedragsgenetica: In welke mate worden verschillen in gedrag mensen (kinderen) verklaard
door genen dan wel door invloeden uit omgeving?
Polygenische overerving
- Vaak zijn meerdere genen verantwoordelijk voor een eigenschap
- Dat maakt ook zo moeilijk om uit te zoeken waar welke genen voor dienen
- Het is onwaarschijnlijk dat er een intelligentie gen is
Hoe kan je iets te weten komen over erfelijkheid?
- Tweelingonderzoek
- Homozygoot versus heterozygoot
Homozygoot: gelijke genen ervend voor een bepaalde eigenschap
Heterozygoot: verschillende vormen van het gen ervend voor een bepaalde eigenschap.
• Adoptieonderzoek
- Geen genetische relatie adoptieouders kind
- Geen opvoeding door biologische ouders
• DNA afnemen proefpersonen
,Speciaal interessant voor pedagogen:
1) Differential susceptibility hypothese
2) Gen- omgevingseffecten
1) Differential susceptibility: De mate waarin individuen gevoelig zijn voor
omgevingsinvloeden (waaronder opvoeding) is afhankelijk van aanleg en
omgeving.
- Individuen met een verhoogde gevoeligheid voor omgevingsinvloeden zijn extra
gevoelig voor zowel positieve als negatieve kenmerken van de omgeving
- Dit is gedurende de gehele ontwikkeling
- De gevoeligheid komt door neurobiologische eigenschappen
- De neurobiologische gevoeligheid wordt bepaald door genen en omgeving
- De neurobiologische gevoeligheid kan veranderen gedurende levensloop
- Vanuit de evolutietheorie gezien adaptief > handig dat niet iedereen even gevoelig is
Het gaat erom dat sommige mensen meer gevoelig zijn dan anderen op basis van
omgevingsinvloeden en op basis van erfelijkheid. Nature vs nurture.
2) Gen omgevingsfactoren:
Wanneer verschillen in genen leiden tot verschillen in omgeving. 3 soorten:
- Actieve
- Passieve
- Evocatieve
Actieve gen omgevingseffecten:
- Kinderen zoeken een bepaalde omgeving op die past bij hun genetische aanleg.
Voorbeeld: als een kind motorisch heel sterk is zal het, als het de mogelijkheid heeft,
waarschijnlijk veel buitenspelen.
Positieve gen omgevingseffecten:
- Kind groeit meestal op bij ouders
- Ouders creëren een omgeving (fysiek pedagoog, psychologisch etc.
- Kinderen hebben de aanleg van een bepaalde eigenschap geërfd
- Er is dus verband tussen de genen van het kind en de omgeving waarin het opgroeit
doordat ouders en kinderen genen delen.
Dus oftewel: situatie waarin de genen van de ouders van de ouders worden
geassocieerd met de omgeving waarin een kind opgroeit.
Voorbeeld: kind hoog IQ. Dit is sterk genetisch bepaald. Deze genen komen ook deels voor
in ouders. De genen van de ouders zorgen ervoor dat de omgeving passend is bij iemand
met een hoog IQ etc.
Evocatieve gen omgevingseffect:
- Genen van een kind roepen een bepaalde omgeving op. Bijvoorbeeld aanleg van een
kind bepaald bijvoorbeeld in sterke mate dat het gedragsproblemen heeft. Hierdoor
reageren leerkrachten en vrienden negatief op het kind.
Prenatale ontwikkeling
Stadia:
Germinaal: 0- 2 weken
Embryonaal: 2-8 weken:
Foetaal: 9- 38 weken
, Germinaal:
Het eerste en kortste stadium van de prenatale periode, dat plaatsvindt tijdens de eerste
twee weken na de conceptie
- Toename van cellen
- Specialisatie van cellen
• Beschermende laag
• Placenta/ navelstreng
• Hechten aan de baarmoederwand
Embryonaal
De periode van 2- 8 weken na de bevruchting waarin de belangrijkste organen en de
fundamentele anatomie zich ontwikkelen
- Stevig genesteld in baarmoederwand
- Aan het eind 2,5 cm groot
- In 2e levensmaand 100.000 nieuwe neuronen
Teratogene effecten: omgevingsfactor die leidt tot een geboorteafwijking. Sommige van de
effecten zijn beïnvloedbaar door pedagogen en andere niet- medische hulpverleners.
Foetaal
Het stadium van prenatale ontwikkeling dat rond acht weken na de conceptie begint en
eindigt bij de geboorte.
- Veel groeien
- Differentiatie van belangrijkste organen heeft plaatsgevonden
Teratogene effecten:
- Voedingspatroon moeder
- Leeftijd van de moeder
- Prenatale begeleiding
- Gezondheid moeder
- Drugs- medicijn gebruik
- Alcohol en tabak
Premature baby: baby die minder dan 38 weken na de conceptie ter wereld komt.
- Overlevingskansen gestegen door medische wetenschap
- Tussen de 6 en 7 % worden eerder geboren dan normaal.
- Dus 93 á 94 % voldragen
- Een premature baby heeft invloed op de opvoeders
Groei vertraagde baby
Baby die als gevolg van een vertraagde groei negentig procent (of minder) weegt van het
gemiddelde gewicht van kinderen van dezelfde leeftijd. Vaak prematuur, maar hoeft niet.
Stress
Nog niet helemaal duidelijk welke rol stress precies speelt (direct/ indirect)
- Bijvoorbeeld invloed op: gezondheid, hormonen en immuunsysteem.
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper Loisduif123. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €5,99. Je zit daarna nergens aan vast.