Week 21
Gezondheid volgens de WHO:
‘Gezondheid is een toestand van volledig lichamelijk, geestelijk en maatschappelijk welzijn en niet
slechts de afwezigheid van ziekte of andere lichamelijke gebreken.’
Gezondheid volgens het model van Huber:
‘Het vermogen om zich aan te passen en een eigen regie te voeren, in het licht van de fysieke,
emotionele en sociale uitdagingen in het leven.’
Pijlers voor positieve gezondheidsmodel van Huber:
o Lichaamsfuncties// ik voel me gezond en fit
o Mentaal welbevinden// ik voel me vrolijk
o Zingeving// ik heb vertrouwen in mijn eigen toekomst
o Kwaliteit van leven// ik geniet van mijn leven
o Meedoen// ik heb goed contact met andere mensen
o Dagelijks leven// ik kan goed voor mezelf zorgen
Model voor Planmatige Gezondheidsvoorlichting en Gedragsverandering:
1. Analyse van gezondheidsproblemen
2. Analyse van gedrag
3. Analyse van determinanten van gedrag
4. Interventieontwikkeling
5. Interventie-implementatie en -disseminatie
6. Evaluatie
Analyse van gezondheidsproblemen:
Wat zijn de belangrijke gezondheidsproblemen waarmee een doelgroep wordt geconfronteerd. Dit
kan ook breder getrokken worden naar kwaliteit van leven.
Gezondheidstoestand van een bevolking worden beschreven aan de hand van: sterfte, prevalentie,
incidentie, ernst van ziekten en QALY (die weegt de kwaliteit van leven).
Factoren die van invloed zijn op kwaliteit van leven: gezondheid, armoede, veiligheid en discriminatie
à Valkuil: Een niet bestaand probleem
Het kan voorkomen dat de interventie gaat over een probleem dat niet of nauwelijks bestaat. Dat is
zonde van het geld
Analyse van determinanten van gedrag:
Determinanten zijn factoren die het gedrag verklaren. Zij worden onderscheiden tussen
o Persoonlijke determinanten
Þ Kennis, risicoperceptie, attitude en eigen-effectiviteitsverwachtingen
o Omgevingsdeterminanten
Þ Beschikbaarheid en bereikbaarheid van gezonde keuzes, sociale steun of druk en
onvoorziene barrières
à Valkuil: de verkeerde gedragsdeterminanten
Determinanten die voor de doelgroep niet relevant zijn. Determinanten die voor de voorlichter
belangrijk zijn (zoals veiligheid, risico en gezondheid) zijn voor de doelgroep zelden het belangrijkst.
Richt de voorlichting dus goed op de doelgroep anders hebben de interventies geen effect of
ongewenst effect.
, Aantekeningen
Les 21 12/02/20
Voorlichting heeft altijd met gedragsverandering te maken.
Determinanten zijn de factoren die het gedrag verklaren.
Determinanten is de onderverdeling van het gedrag.
Verschil WHO en Hubers:
Bij WHO ben je altijd ziek, zelfs bij blauwe plek.
Verdeling sociale klasse:
1. Gevestigde bovenlaag (15%)
Hoogst opgeleid, hoogste inkomens en vermogens. Zelfstandigen, uitgebreid sociaal netwerk.
2. Jongeren kansrijke (13%)
Gemiddeld hoogopgeleid. Geen hoog inkomen veelal huurders. Veel zelfstandig, alleenstaand, goede
beheersing Engels en digitale vaardigheden.
3. Werkende middengroep (27%)
Grote arbeidsdeelname, vrijwel uitsluitend in loondienst. Wonend in gezinnen, redelijk sociaal
netwerk.
4. Comfortabel gepensioneerden (17%)
Laagopgeleid, redelijk inkomen en behoorlijk vermogen. Luxe levensstijl, weinig kennis van digitale
vaardigheden en Engels. Bezoeken vaak kerk of moskee.
5. Onzekere werkenden (14%)
Gemiddeld opleidingsniveau. Tijdelijke contracten en werkeloosheid. Veel huurders en relatief veel
migranten en eenoudergezinnen.
6. Zogenoemd precariaat (15%)
Laagopgeleid, met uitkering of karig pensioen. Relatief ongezond en te zwaar. Gering sociaal
netwerk, kennis digitale vaardigheden en beheersing van Engels.
JOGG
= jongeren op gezond gewicht
JOGG is succesvol omdat het totaal het probleem aanpakt. Overgewicht bij kinderen aanpakken door
het heel breed te trekken (winkels, ouders, burgemeester, etc.). Door het breed te trekken heb je
meer kans dat het beter werkt. Kan je ook stage lopen.
Doelgroep analyse is belangrijk zodat je weet waar het probleem ligt.
Kijk ook naar de omgeving (bv frietkraam bij de school)
JOGG haalt zijn kennis bij RNVM en voedingscentrum vandaan. Dat is hun partner waar ze nauw mee
samenwerken. Ook is er gekeken hoe ze aan geld komen, welke investeerders. D.m.v. docenten,
buurtwerkers, sportverenigingen hebben ze het over kunnen dragen. Ook hebben ze mensen uit
wijken aangesproken zodat ze die kunnen opleiden tot aanspreekpunt van de wijk. Dit is omdat ze
dan betrokken is en de wijk die al kent wat het vertrouwder maakt.
Definitie WHO
‘Gezondheid is een toestand van volledig lichamelijk, geestelijk en maatschappelijk welzijn en niet
slechts de afwezigheid van ziekte of andere lichamelijke gebreken.’
Positieve gezondheidsmodel van Huber
o Dagelijks functioneren
o Lichaamsfuncties
o Mentaal welbevinden
o Spirituele dimensie
