Samenvatting IPol deeltentamen 1: college 1 t/m 12
Webcollege 1 IPol
Wat is politiek?
Bij politicologie moet je ideeën (concepten/stellingen) ontwikkelen over de politiek:
- Beschrijvende uitspraken:
Is populisme nu meer dan vroeger?
- Causale uitspraken:
Populisme heeft zijn wortels meer in racistische uitingen dan in economische
ongelijkheid.
- Normatieve uitspraken:
De beste manier om ongelijkheid te bestrijden is door een grote herverdeling in het
belastingstelsel in te voeren… andere mensen zeggen: nee, het is meer …
Wat is politiek?
‘De mens is een politiek dier’ Aristoteles; de mens heeft zo vaak met politieke processen te
maken dat het universeel is geworden.
‘Politiek’ heeft in dagelijks taalgebruik vaak een negatieve lading:
- Politiek is een botsing van verlangen die zich voor doet als een botsing der idealen.
- Politiek is niets meer dan het systematisch organiseren van verschillende vormen van
haat.
Er zijn twee benaderingen:
Domeinbenadering:
Politiek vindt plaats bij bepaalde sociale domeinen en wordt verricht door bepaalde actoren
➢ Politiek en staat worden vaak als één geheel beschouwd of dat politiek iets is wat zich
binnen de staat afspeelt.
➢ Politiek wordt daarmee verbonden met begrippen als regeringen, beleidsmaatregelen,
bestuur en fysieke territoria (stadsstaat, provincie, land).
Bijvoorbeeld:
- Politiek is de wetenschap die het leven van de staat bestudeert.
- Het proces waarin maatschappelijke conflicten worden uitgedrukt, verbonden en
opgelost in staatsapparaten, en dat qua vorm verloopt volgens de mechanica van de
macht.
➢ Te nauw: impliceert dat andere actoren/domeinen ondergeschikt zijn aan de staat.
➢ Te grof: Zegt te weinig over proces en interactie die wij associëren met politiek.
Aspectbenadering:
Politiek kan overal zijn en door iedereen worden verricht, en de ‘politiek’ ligt in
eigenschappen van gebeurtenissen/ontwikkelingen.
➢ Strijd om macht, conflicten, verdelingsvraagstukken niet alleen maar in/door
staten/regeringen, maar ook in scholen, kerken, collegezalen en door families,
verenigingen, vakbonden, etc.
, ➢ Ook zonder helder organisatorisch verband: ‘buurtpolitiek’, internationale politiek,
mondiale terreurbewegingen etc.
Bijvoorbeeld:
- Politiek gaat om wie wat krijgt en hoe men dat krijgt.
- Politiek is het bepalen en toedelen van macht.
- Puur conflict is oorlog, pure samenwerking is liefde, politiek is de vermenging
daarvan.
- De politiek is de interactie waardoor bindende waardentoedeling plaatsvindt voor een
samenleving.
- Het proces waardoor mensen onderhandelen en concurreren om collectieve besluiten
te nemen en uit te voeren.
De Aspectbenadering
Vragen fragment film Lincoln (algemene aspecten voortbouwend op Van der Eijk):
1. Politiek gaat om collectiviteiten (twee of meer mensen, groepen, samenlevingen,
staten, regio’s, van een huishouden tot mondiale toneel);
De Zuidelijke en Noordelijke vertegenwoordigers, de president als vertegenwoordiger
van het kabinet en leider van the Union (the North) ten opzichte van the Confederacy
(the South).
2. Politiek gaat over zaken die een collectiviteit moet regelen/oplossen (iets wat
opgedeeld kan worden, gereguleerd kan worden, en/of bestaansrecht en identiteit van
groepen/leden);
Het gaat om een verandering van de Grondwet waarin expliciet gezegd wordt dat
slavernij afgeschaft moet worden, voor altijd en eeuwig en nooit meer terug mag
komen.
3. Politiek gaat om ‘onenigheid’, botsingen tussen verschillende belangen/identiteiten
van mensen/collectiviteiten (individuen, staten);
The South gelooft dat slavernij een deel van hun levenswijze is, zij vonden dit legitiem.
The North vindt dit afschuwelijk en wil het daarom voor altijd afschaffen.
4. Politiek gaat om verschillende vormen van actie/interactie/regulering/beheersing van
zo’n onenigheid (conflict/samenwerking van deliberatie tot oorlog);
In het fragment kwamen tussen beide partijen verschillende manieren van het oplossen
van de oorlog naar boven. Lincoln zegt het gaat niet alleen om een vredesverdrag,
maar ook om een principe wat we willen uitstralen. Een principe dat zegt: ondanks
ons verschrikkelijk bloederig verleden, ondanks onze grote meningsverschillen kunnen
wij voortaan vreedzaam blijven samenleven in onze democratie. Dit is een manier van
het beheersen van conflict. Je zag ook vormen van oorlog “cannon fire and blood”.
Het was de meest bloederige oorlog van de Amerikaanse geschiedenis.
5. Politiek gaat om macht en machtsgebruik (van dwang tot omkoping tot persuasie);
, Dit is een verlenging op het vorige antwoord. Er zijn verschillende soorten van macht.
Lincoln probeert via overtuigingskracht zijn idealen uit te stralen en over te geven. Als
dit niet lukt zal hij het via wettelijke kracht in moeten voeren en afgedwongen worden.
Als dit niet geaccepteerd wordt, zal hij misschien zelfs het leger in moeten zetten en
misschien zelfs wel mensen neer moeten schieten. Wat uiteindelijk kan uitlopen in een
grote oorlog.
Webcollege 2 IPol
Politicologie, sub-disciplines en relatie tot andere sociale wetenschappen.
1. Het begint allemaal met politieke debatten (vragen/controversen)
2. Politicologie als de sociale wetenschap der sociale wetenschappen
3. Conceptualisering in de politicologie
4. Theoretische argumentatie in de politicologie: ‘argumenten in kaart brengen’ en
‘vreemde verbanden zien’
5. Empirische onderbouwing in de politicologie: samenhang tussen theorie en empirie.
1. Het begint allemaal met politieke debatten (vragen/controversen)
Politicologie mengt zich in politieke debatten, nog-niet-beantwoorde vragen in de ‘politiek’
die daardoor controversen zijn.
Politieke debatten/vragen zijn overal te vinden waar het begrip ‘politiek’ van toepassing is.
Er zijn drie typen van politieke vragen/debatten:
1. Beschrijvende vragen/debatten:
BV: Hoeveel terrorisme is er op het moment?
BV: Wat definieert en zijn de verschijningsvormen en maat van rechts-nationalistisch
populisme?
Wat? Waar/wanneer gebeurde het? Is er meer, minder, groter, kleiner in vergelijking
met vroeger?
2. Verklarende (causale) vragen/debatten:
BV: In hoeverre wordt rechts-nationalistisch populisme beïnvloed door
inkomstongelijkheid?
X = inkomstenongelijkheid
Y = rechts-nationalistisch populisme
X > Y = Je zoekt naar het verband tussen inkomstenongelijkheid naar rechts-
nationalistisch populisme. Er zijn verschillende meningen, maar je voert er een debat
over. Het debat gaat over het causale verband
? > Y = We weten dat rechts populisme bestaat en we willen weten waar dit vandaan
komt. Je stelt allerlei verklarende vragen om tot een causaal verband te komen.
, X > ? = Je weet dat inkomstenongelijkheid bestaat en je bent op zoek naar de gevolgen
hiervan.
Waarom? Waar komt het vandaan? Hoe (verklaring)? Wat zijn de gevolgen? Wie zijn
de verliezers/winnaars?
3. Normatieve (hoe de wereld zou moeten zijn?) vragen/debatten:
BV: Wat zouden gevestigde partijen moeten doen om steun voor rechts-nationalistisch
populisme te verminderen?
Wat kunnen wij doen om te beïnvloeden? Hoe kunnen wij … realiseren?
Er zijn drie verschillende omvangen van politieke vragen/debatten
1. ‘Context-specifieke’ debatten:
Context-specifiek in tijd en plaats en probleem-specifiek, gedeeltelijk oplosbaar door
empirisch onderzoek.
BV: Waarom vielen de Duitsers Polen binnen in 1939?
BV: Waarom heeft Trump de 2016 verkiezing-VS gewonnen?
BV: Wat verklaart de Eerste Wereld Oorlog?
Er is veel context, maar er kunnen alsnog debatten over plaatsvinden.
2. ‘Mid-level’ debatten:
Probleem-specifiek, gedeeltelijk oplosbaar door empirisch onderzoek. Niet te
specifiek: niet een debat over één politieke partij, maar alle politieke partijen. Of niet
over één oorlog, maar over alle oorlogen.
BV: Wat ligt achter rechts-nationalistisch populisme?
BV: Wat zijn de oorzaken van interstatelijke oorlogen?
3. Eeuwige debatten:
Allesomvattend en paradigmatisch (stelsel van met elkaar samenhangende
wetenschappelijke theorieën), niet oplosbaar door empirisch onderzoek.
BV: Wat is de relatie tussen democratie en de wil van het volk?
BV: Wat is de relatie tussen de politiek en de economie?
BV: Realisme versus Liberalisme versus Marxisme?
➢ Hierdoor ontstaan hele lange, ideologische debatten.
2. Politicologie als de sociale wetenschap der sociale wetenschappen
Politicologie:
Dit is een sociale wetenschap die theorieën ontwikkelt en empirisch onderzoek uitvoert om
politieke vragen te beantwoorden.
➢ Het wetenschappelijke hiervan is dat antwoorden ontwikkeld en gepresenteerd
worden met transparante twijfel – door expliciet de onzekerheidsgraad van
antwoorden in te schatten en aan te geven.
