College aantekeningen
Hoor- en werkcollege aantekeningen Strafrechtelijke Aansprakelijkheid
- Instelling
- Tilburg University (UVT)
Alle aantekeningen van de hoor- en werkcolleges.
[Meer zien]Voorbeeld 4 van de 80 pagina's
Voorbeeld 4 van de 80 pagina's
In winkelwagengesponsord bericht van onze partner
Voorbeeld van de inhoud
HC + WCStrafrechtelijke
Aansprakelijkheid
1
,Week 1
Materieel strafrecht: de wetgever heeft hier niet een handeling strafbaar gesteld, maar het
veroorzaken van een gevolg. De handeling die heeft gezorgd voor het strafbare gevolg wordt
niet naar gekeken. Strafbaarstelling van gedrag en formulering van de bijbehorende straf
daarbij Moord en wat voor straf hoort daarbij.
Formeel strafrecht: regels geeft waarmee het materieel recht ten uitvoer kan worden
gelegd. Kan worden verwezenlijkt.
348, 350 Sv.
Strafbaarstelling van gedrag staat centraal. Voorwaarden bekijken om strafrechtelijk
aansprakelijkheid te bewerkstelligen.
Wanneer is een persoon strafrechtelijk aansprakelijk?
Voorwaarden voor strafbaarheid:
1. Menselijke gedraging;
2. Die valt binnen de grenzen van een wettelijke delictsomschrijving;
3. Die wederrechtelijk is;
4. En aan schuld te wijten.
Voorbeeld: Jan krijgt op za avond ruzie met Piet. Jan slaat Piet. Zware mishandeling. 302 Sr.
Piet is zwaargewond en moet naar het ziekenhuis. Buiten is mistig. Chauffeur rijdt kanaal in.
Piet verdrinkt. Is er sprake van een causaal verband tussen de mishandeling en de
uiteindelijke dood van Piet? Als dat causaal verband ontbreekt wordt alleen de mishandeling
ten laste gelegd. Causaliteit is een belangrijk leerstuk
Voorbeeld: Jan heeft Piet stevige klappen verkocht. 302 lid 2. Gebroken neus. Rb spreekt Jan
vrij. Officier kan kiezen om in Hoger Beroep te gaan. Kan ook voor eenvoudige mishandeling
worden vervolgd. Kan Jan nogmaals worden vervolgd? Ne bis in idem beginsel. Mag niet
voor hetzelfde vergrijp worden berecht.
Voorbeeld: Sofie werkt als huishoudster en woont bij het gezin in huis. Mevrouw Jansen gaat
met vriendinnen op stap. Meneer Jansen gaat in huis. Meneer Jansen bezwangerd de
huishoudster. Ze bevalt alleen. Ze is zo bang dat de bevalling wordt ontdekt dat ze het kind
van het leven berooft. 291 Sr. Kindermoord. Staat 9 jaar straf op. 289 Sr gewone moord staat
levenslang of 30 jaar. Vraag rechter: welke strafbepaling moet worden toegepast? Art. 55 Sr
in beeld. Samenloop.
Legaliteitsbeginsel: art. 1 lid 1 Sr: ‘Geen feit is strafbaar dan uit kracht van een daaraan
voorafgaande wettelijke strafbepaling’.
Het legaliteitsbeginsel is een breed (internationaal) erkend beginsel:
- Art. 7 EVRM (vgl. EHRM NJ 1997/1)
- Art. 15 IVBPR
- Art. 16 GW
2
, - Art. 11 lid 2 Universele verklaring van de rechten van de mens
- Art. 49 Handvest van de grondrechten van de EU
‘Wettelijk’: wet in formele zin en wet in materiele zin.
Moet in de wet omschreven staan.
Gemeente mag ook stafregels opstellen. APV’s
Elementen van legaliteit:
- Aansprakelijkheid op grond van een wettelijke bepaling:
o Nullum crimen sine lege (incl. certa-vereiste): geen feit is strafbaar zonder
wet. Moet zo duidelijk en precies worden omschreven
o Nulla poena sine lege: geen straf zonder wet
- Geen terugwerkende kracht
o Nulla poena sine lege praevia: je kan niet worden gestraft zonder een feit
zonder een daarbij wettelijke strafbepaling.
- Verbod van te extensieve interpretatie en analogieverbod: uitleg van strafbepaling.
Stel, ik pleeg een feit wat op dit moment nog niet strafbaar is en volgende week wel. Dan
mag ik niet worden veroordeeld voor dat strafbare feit omdat dat toen ik het pleegde nog
niet strafbaar was. (art. 1 lid 2 Sr).
Legaliteitsbescherming: machtsbeperkend, beschermend.
Stel, u bent jurist en studeert af. Meer getrouwd met baan dan met echtgenoot. Ik ben
gescheiden en inmiddels alimentatie betalen. Niet voldoen aan de alimentatie is niet
strafrechtelijk vastgesteld en staat dus niet in het Sr. Rechtsbeschermende werking.
Eenvoudige winkeldiefstal 310 Sr. wel strafbaar. Max. 4 jaar. Geen 5 jaar mag ook niet
worden opgelegd. Beschermend.
Werkt instrumenteel. Gedrag beschrijven als diefstal creert de overheid voor zichzelf een
rechtsbeschermend en instrumentele werking: het legitimeert en limiteert de mogelijkheid
van strafrechtelijk optreden.
Fundamenten van legaliteit:
- Schuld en preventie: je kon weten door de wet te lezen dat het strafbaar was en je
kon het voorkomen. Inzicht in de strafwaardigheid van gedrag; vermijdbaarheid en
verwijtbaarheid.
- Rechtstaat: binding van de overheid aan de democratisch gelegitimeerde wet.
Overheid kan alleen straffen wat er in de wet staat.
- Rechtszekerheid als overkoepelend fundament: je moet weten waar je aan toe bent.
Geen willekeur.
Lex certa: zekere wetgeving: afgebakende wetgeving: dient kenbaarheid van het recht en
daarmee rechtszekerheid.
420 bis en verder Witwassen. Onduidelijke wetgeving.
3
, Je kan alleen worden bestraft als je gedrag strafbaar was ten tijde van jouw handelen.
Art. 1 lid 1 Sr. Wat als de wet is gewijzigd nadat de wet is gewijzigd.
Verbod van terugwerkende kracht betreft zowel de strafbaarheid als de straf
- Verbod dient de kenbaarheid van het recht; rechtszekerheid
Art. 1 lid 2 BW Als de wet is gewijzigd na het plegen van het strafbaar feit en deze is
gunstiger moet de gunstigste wet worden toegepast.
1. Wanneer is er sprake van verandering in de zin van art 1 lid 2
a. Delictsomschrijving, sanctienorm. Er kan verandering zijn als de sanctievorm
wordt aangepast. Bijvoorbeeld wanneer er een hogere sanctie komt op een
vergrijp. Er kunnen zich ook veranderingen plaatsvinden binnen de
delictsomschrijving met als gevolg dat de sanctievorm veranderd.
b. Wijzigingen die verband houden met delictsomschrijving:
i. Veranderd inzicht van de wetgever omtrent de strafwaardigheid van
de onderwerpelijke gedraging.
a. Beperkt materiele leer
ii. Materieel: niet alleen wetswijziging aangaande de strafbepaling maar
ook andere relevante wetswijzigingen die doorwerken in de
strafrechtelijke normstelling
Incest arrest: vroeger was de meerderjarigheidsgrens 21. Werd 18
jaar. Die wijziging was van belang voor ontucht met een minderjarig
kind 49 Sr. Langdurige periode. 16-19. Incest kwam tot een einde. Na
het plegen van het feit vond die wetswijziging plaats. Ten aanzien van
de verdachte was dit gunstig omdat ontucht met een minderjarige niet
meer strafbaar werd na 18 jaar.
Beperkt: slechts verandering die voortvloeien uit veranderd inzicht
omtrent strafwaardigheid (vgl. wetgeving met tijdelijk karakter).
Voorbeeld tijdelijk karakter: Jagen op wild. Mag alleen tijdens
jachtseizoen. Stel je voor dat je buiten het jachtseizoen gaat jagen
daarvoor wordt vervolgd. Je kan niet aanvoeren dat op dit moment
het jachtseizoen is geopend.
o Wijzigingen in regels van sanctierecht (specifieke sanctienormen en algemene
regels van het sanctiestelsel) 310 Sr. Algemene bepalingen die betrekking
hebben op het strafrechtelijke sanctiestelsel. Als die wijzigen wijzigt het sr
sanctiestelsel. Lex metior arrest: ‘een sedert plegen van het delict opgetreden
verandering (moet) door de rechter met onmiddellijke ingang – en dus zonder
toetsing aan de maatstaf van het gewijzigd inzicht van de strafwetgever
omtrent de strafwaardigheid van de voor de wetswijziging begane strafbare
feiten - worden toegepast, indien en voor zover die verandering in de
voorliggende zaak ten gunste van de verdachte werkt’.
Achtergrond: EHRM Scoppola: gebod om gunstigste bepalingen met
terugwerkende kracht toe te passen, ligt 7 EVRM besloten -> proportionaliteit
van straftoeneming.
4
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper kimvleeuwen. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €6,49. Je zit daarna nergens aan vast.
Is Stuvia te vertrouwen?
4,6 sterren op Google & Trustpilot (+1000 reviews)
Afgelopen 30 dagen zijn er 64438 samenvattingen verkocht
Opgericht in 2010, al 14 jaar dé plek om samenvattingen te kopen