Inhoud
Globalisatie 2: hoorcolleges................................................................................................................2
Bias:....................................................................................................................................................4
Bias van achterafkennis/ hindsight eerst aangetoond door Baruch Fischhoff en Ruth Beyth (1975). 6
Derde bias: Anachronisme..................................................................................................................7
Hoorcollege 2: de lage landen............................................................................................................9
De grote oorlog:................................................................................................................................10
De tweede wereldoorlog:.................................................................................................................11
Naoorlogse periode tot 1960:...........................................................................................................13
Slotbeschouwing:.............................................................................................................................18
Hoorcollege 3:..................................................................................................................................18
Jalta, februari 1945. De conferentie van Jalta...................................................................................19
Sovjetisering:....................................................................................................................................20
Berlijn:..............................................................................................................................................21
Berlijnse muur (1961-1989):.............................................................................................................23
Een tijd van grote euforie.................................................................................................................24
Het gebroken gezin van Europa:.......................................................................................................25
Hoorcollege 4:..................................................................................................................................27
Idealisme:.........................................................................................................................................28
Volkenbond:.....................................................................................................................................29
Atlantic charter:................................................................................................................................29
George F. Kennan – containment.....................................................................................................29
De rode angst:..................................................................................................................................31
Cuba crisis:........................................................................................................................................32
New world order..............................................................................................................................32
War on terror...................................................................................................................................33
Toekomst onder Trump?..................................................................................................................34
Mondiale politiek & veiligheid..........................................................................................................34
Wat is soevereiniteit?.......................................................................................................................38
Macht en ontwikkeling:....................................................................................................................40
Conclusie:.........................................................................................................................................42
Hoorcollege 6: Sociaaleconomische globalisering............................................................................43
Globalisering gemeten:.....................................................................................................................44
2: mondiale ongelijkheid macrohistorisch bekeken:........................................................................45
Commentaar op alle indices:............................................................................................................47
, Branko Milanovic:.............................................................................................................................49
Hoorcollege 7:..................................................................................................................................51
Wereldgodsdienst in Zambia:...........................................................................................................52
De wachttoren en de Jehova’s getuigen:..........................................................................................53
Ontwikkeling pinksterkerken:...........................................................................................................55
Film en media:..................................................................................................................................56
Muziek en hybriditeit:......................................................................................................................58
Conclusie Religie, cultuur en globalisering:......................................................................................59
Globalisatie 2: hoorcolleges
Eigentijdse geschiedenis, een proloog.
1: generatie – de definitie van EG
2: Bias – Cognitieve illusies bij de EG
3: Fake News – een probleem van EG
Op nestor staat ook gedetailleerde slides over de hoorcolleges.
Gedachte-experiment:
Friedrich Meinecke. Stond bekend in Duitslands vanwege de bekendste
Duitse historische tijdschrift. Was uit zijn positie ontheven door de nazi’s.
hij was immers geen volger van het nazisme. Veel van zijn studenten zijn
gevlucht naar de VS. Dit omdat ze links waren of joods. Meinecke werd na
de 2de wereld oorlog op 86 jarige leeftijd rector van de nieuwe Duitse vrije
universiteit. Een van de aller bekendste universiteiten.
Dit alles weet iedereen die vertrouwd is met de Duitse geschiedenis.
Dan episode uit de herinneringen van deze man uit zijn autobiografie.
Hij verteld hoe hij als jongentje van 9 jaar een militaire parade zag van
veteranen van Leipzig. Dit was om te vieren dat ze Napoleon hadden
verslagen.
Dit is een autobiografische herinnering.
Dit hierboven zijn een aantal feiten en een epiloog uit zijn autobiografie.
Vanaf nu niet echt meer, hier begint het gedachte experiment.
Veronderstel:
Meinecke, wanneer hij 89 jaar is, in het laatste jaar als rectoraat. Hij gaat
nu de propedeusestudenten van de vrije universiteit toespreken. We zijn in
,1951, hij is 89 en spreekt de studenten toe. Hij verteld hun over de parade
van 1871, die hij als kind zag. Voorstellen dat jij een van de studenten
bent die in die banken zat. Al deze studenten zijn ongeveer geboren in
1933. Dan zijn ze in 1951 18 jaar oud, de klassieke leeftijd. Dus geboren in
1933, het jaar dat de Nazi’s aan de macht kwamen. Sommige van die
studenten leven nu nog, ze zijn dan 87 jaar of daar omtrent. Stel dat zo’n
student vandaag de anekdote van Meinecke ophaalt. Wat hebben we dan?
Een gebeurtenis een parade om die gebeurtenis te vieren Meinecke
die daar over verteld een van zijn studenten die dat in 2020 ophaalt.
Deze tijdsperiode is meer dan 2 eeuwen! Ongeveer 6 generaties. Met
slechts 1 tussenschakel, Meinecke die de herinneringen ophaalt. Het
foneem van de generaties. De eigentijdse geschiedenis is de geschiedenis
van de generaties die nu nog leven.
Er zijn twee soorten generaties. De sociale en biologische generaties. Nu
over biologische. Wat zijn sociale generaties? Bijv. de vooroorlogse
generaties geboren voor 1939. De protest generatie, de babyboom
generatie, generatie x, generatie y, generatie z. telkens rond de 20 jaar.
Theorie over de generaties. Namelijk: als je politiek wilt begrijpen moet je
kijken naar hoe mensen zijn opgegroeid en vooral wanneer ze ong. 15 jaar
zijn, waarin ze adolescent zijn. Hierin hebben ze gebeurtenissen
meegemaakt die hen hele leven bijblijft. Historische generaties.
2de wereldoorlog, 9/11, mei 1968.
Dus mensen uit die cohorte, mensen die samen toen 15 tot 18 jaar waren,
die lijken op elkaar in politiek opzicht. Ze hadden globaal dezelfde
ervaring.
Het is echter allang weerlegt dat mensen vergelijkbare opvattingen
hebben als ze in dezelfde tijd adolescent waren. Dus die theorie is zeer
beroemd, zoals verwijzingen, maar is toch een verworpen theorie
geworden.
Maar nu eerst over biologische generaties. Wat is hiervan het criterium?
De leeftijd waarop een vrouw haar eerste kind krijgt. Dit is in Nederland
gemiddeld 29. In landen in Afrika is dat veel vroeger. Maar toch neemt de
leeftijd overal op de wereld af waarop een vrouw haar eerste kind krijgt.
Marc Bloch was een van de grote historici van Frankrijk. Geboren in 1886.
Hij werd tijdens de tweede wereldoorlog vermoord door de Nazi’s. hij was
namelijk joods. Maar hij had een grote vraag gesteld. Zijn kinderen alleen
via hun ouders in contact met hun voorvaderen? Antwoord bleek nee.
Kinderen werden in het rurale Frankrijk niet opgevoed door hun ouders,
maar door hun grootouders. En dat is een van de reden waarom
traditionele maatschappijen zoveel op het platteland leven. Tenslotte
worden niet de waardes van de ouders, maar die van de grootouders
doorgegeven. Zodoende waren veel mensen van het platteland erg
conservatief. Er wordt 1 generatie overgeslagen. Dit was een knap inzicht.
, Er zijn ook andere mensen die hebben gefilosofeerd over generaties.
Orale tradities: mondiale uitspraken over een verleden van voor de
huidige generatie.
Boodschappen over het verleden zijn minsten 2 generaties voordat je ze
tradities kan noemen, aldus Jan Vansina. Zelden is een orale traditie
betrouwbaar, als het ouder is dan een eeuw. Je moet beginnen met
rekenen vanaf de oudste van de gemeenschap.
Aleida Asman beweert dat het familie geheugen 80 tot 100 jaar terug gaat
(3 generaties). Dat geheugen van families is een sociaal geheugen, geen
cultureel geheugen.
Sociaal geheugen: je hebt het zelf mee gemaakt of je kent mensen die het
zelf hebben meegemaakt.
Cultureel geheugen: is een herinnering aan dingen die niemand meer
heeft meegemaakt. Bijv. de Franse revolutie. Je weet hoe het ging, wat er
gebeurde en de afloop, maar je was er niet bij en je kent niemand die het
had meegemaakt. Cultureel geheugen.
Objecten kunnen het familie geheugen uitrekken, bijv. een oude kast, een
pen, een fotoalbum, etc. hoe ver rijkt het familiegeheugen? Waar over
wordt wel en niet gesproken?
Al die theorieën hebben een paar dingen gemeen. Afhankelijk van het al
dan niet mee rekenen van de eigen generatie gaan al deze theorieën
terug tot 2 à 3 generaties. Onenigheid over hoelang een biologische
generatie duurt. Maar volgens statistiek zoals al vermeld 29/30 jaar. 80
jaar terug is 2 à 3 generaties. Dat lijkt een goede schatting te zijn voor
waar we bij het handboek rekening mee houden.
In dit vak bestuderen we de periode 1935-2020. Eigentijdse geschiedenis.
Bias:
Vertekening, denkfouten. Een aantal biases gelden ook voor oudere
periodes.
De bril waarbij historici naar de geschiedenis kijken is beslagen. En de bril
van de eigentijdse historicus is bij uitstek beslagen. Dit noemen we bias.
Het zorgt ervoor dat we niet correct naar het verleden kunnen kijken. Het
is vaak een illusie. Cognitieve (kennis) of emotionele bias. Een illusie
waardoor we een verschijnsel uit het verleden verkeerd waarnemen. Te
positief of te negatief. Epistemologie of kenleer.
Er zijn veel biases. Bijv. memoriebias, etc.
