Dit is een uitgebreide samenvatting van het boek: Recht en ethiek in kort bestek'. (5e druk) Mocht je nog vragen hebben dan kunt u mij altijd een bericht doen.
Samenvatting Ethisch handelen in de
juridische beroepspraktijk I
Ethiek en recht in kortbestek 5e druk
Boomjuridisch 2020
E.H. Shotman
, Hoofdstuk 1: Moraliteit en ethiek
§1.1 Inleiding
In de algemene zin verwijst het begrip moraliteit naar wat mag en niet mag in de omgang met de
ander. Ofwel: moraliteit is het geheel aan regels, waarden en houdingen dat het gedrag van mensen
reguleert met het oog op de belangen en het welzijn van anderen.
We onderscheiden smalle (draait om de belangen en het welzijn van anderen) en brede moraliteit
(draait ook om een zinvol en gelukkig leven).
§1.2 Kenmerken van moraliteit
Moraliteit bevat regels waarmee menselijk gedrag wordt genormeerd (beoordeeld). Voor het
normeren van gedrag worden de termen ‘juist’ en ‘onjuist’, dan wel ‘toelaatbaar’ en ‘ontoelaatbaar’
genoemd. De invulling van deze termen verschilt per cultuur en tijd.
§1.3 De bouwstenen van de moraliteit
Moraliteit schrijft dus voor hoe mensen zich ten aanzien van andere mensen moeten gedragen. In
het bepalen van wat is toegestaan en wat niet, spelen drie begrippen een centrale rol:
1. Normen: morele regel. Afkomstig van het Latijnse ‘norma’, dit betekent regel of richtlijn.
Normen hebben dus een dwingend karakter. Normen gebieden of verbieden een bepaald
gedrag.
2. Waarden: deze geven aan wat goed, gewenst en waardevol wordt gevonden. Het zijn
principes die richting geven aan een leven. We onderscheiden twee soorten waarden:
- Persoonlijke waarden: de doelstellingen die je voor jezelf wilt bereiken.
- Sociale waarden: betreffen direct het samenleven met andere mensen.
3. Houdingen: de manier van handelen van een bepaalde persoon. Een houding kan erg
verschillen daarom worden voornamelijk de structurele aspecten van de houding tot de
moraliteit gerekend. We noemen dit de karaktereigenschappen.
Normen trekken grenzen terwijl waarden een ideaal formuleren. Normen zijn de weg naar het
geformuleerde doel, de waarde. Het naast elkaar bestaan van verschillende waarden noemt men
moreel pluralisme. Pluralisme kan tot conflicten leiden.
§1.4 Moraliteit, fatsoen, religie en recht
De oorsprong van veel rechtsregels is een morele regel. Moraliteit onderscheidt zich echter van
rechtsregels, deze bestaan namelijk uit geschreven bronnen en deze kunnen afgedwongen worden.
Daarnaast is recht ingebed in een sociaal systeem, moraliteit heeft geen apparaat zoals rechtbanken,
politiebureaus en ministeries.
Moraliteit onderscheidt zich van fatsoensregels dit zijn ‘zwakke’ morele regels, zoals tafelmanieren.
Morele regels gaan dieper en vinden we belangrijker.
Daarnaast onderscheidt moraliteit zich van religieuze regels deze bevatten meer dan enkel morele
regels, ze bevatten ook bepaalde wetten (spijswetten).
§1.5 Moraliteit en ethiek
Ethiek is moraal op papier. Het is het denken over moraal, losgemaakt van intuïtieve keuzes die
onmiddellijk gemaakt worden. Aan de basis van ethiek liggen dus niet onze morele intuïties, maar
ons redeneervermogen.
We onderscheiden twee soorten ethiek:
1. Descriptieve ethiek: beschrijving en verheldering van morele begrippen.
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper ScholierRechten. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €5,24. Je zit daarna nergens aan vast.
