College aantekeningen

Overzicht van Psychotherapie (PSB3N-M12) uitgebreide samenvatting van de hoorcolleges

4 keer verkocht

Instelling
Rijksuniversiteit Groningen (RuG)

Uitgebreide samenvatting van de hoorcolleges van het vak Overzicht van Psychotherapie (PSB3N-M12) aan de Rijksuniversiteit Groningen.

[Meer zien]

Voorbeeld 4 van de 44 pagina's

Bekijk voorbeeld

Geupload op 18 februari 2021
Aantal pagina's 44
Geschreven in 2019/2020
Type College aantekeningen
Docent(en) Prof. dr. t.k. bouman
Bevat Alle colleges

psychology
psychologie
bachelor
psychotherapie
overzicht van psychotherapie

Volgen

EmmaHoeksema Lid sinds 8 jaar 55 documenten verkocht

€4,99

In winkelwagen

Op verlanglijstje

100% tevredenheidsgarantie
Direct beschikbaar na je betaling
Lees online óf als PDF
Geen vaste maandelijkse kosten

Overzicht psychotherapie Hoorcolleges
H1 (LET OP: namen belangrijk voor tentamen)
Wat is psychotherapie
Onderscheid tussen  psychotherapie (=activiteit) en psychotherapeut (=beroep)
oftewel: veel professionals beoefenen psychotherapie, maar niet allen zjin
psychotherapeut.
 Theorie of therapie moet op zoveel mogelijk evidentie gebaseerd zijn.

Psychotherapie = een vorm van hulpverlening die, via het methodisch toepassen van
psychologische middelen door gekwalificeerde personen, beoogt mensen te helpen hun
gezondheid te verbeteren.  omvat dus alle vormen van psychotherapie, zoals
psychodynamisch, client-centered, systemisch, gezins, cognitief-gedragsmatig etc. (dus
ook cognitieve gedragstherapie, nooit psychotherapeutische behandeling (want therapie
is al een duur woord voor behandeling, in het Grieks ander woord voor dienaar/iemand
dienen), altijd psychotherapeutische interventie!!)

Relatie in psychotherapie
- Asymmetrie: hulpvrager – hulpverlener (ongelijkwaardige relatie)
- De therapeutische relatie is een middel (werkalliantie) (client-centered
therapeuten zien het als een doel)
- Het contact is van tijdelijke aard
- Soms minder nadruk op relatie: E-health (en meer discussie over rol van
therapeutische relatie)

Verschillende partijen
- Therapeutische context: therapeutische relatie; formele aspecten (duur,
frequentie, setting)
- Behandelovereenkomst (zie ook WGBO): wederzijdse inspanningsverbintenis
- Financiële aspecten van de relatie: wie betaalt en hoeveel?
(ziektekostenverzekeraars, AWBZ)

Kenmerken van psychotherapie
- Professionele hulpverlening (relatie)
- Methodisch handelen (procedure)
- Wetenschappelijke achtergrond (verklaring)
Effectief als:
- Therapeut en cliënt verschillen in opvattingen over het ‘thema’
- Therapeut is geloofwaardig
- Cliënt is sterk betrokken bij het ‘thema’

Soorten psychotherapie
Verschillen tussen psychotherapieën
- Therapeutisch doel
 Klachtgericht vs. Persoonsgericht
 Klachtenreductie vs. Betere levenskwaliteit
- Therapeutische werkwijze
 Ervaren (emotioneel)

,  Begrijpen, inzicht hebben (cognitief)
 Oefenen (gedragsmatig)
- Therapeutische stijl
 Op de dimensie: meegaand – sturend

Traditionele hoofdvormen van psychotherapie
1. Psychoanalytische therapieën
2. Experiëntiële therapieën
3. Systematische therapieën
4. Cognitieve gedragstherapieën (gaan over grotere structuren, schema-therapie)
 eerste drie komen in deze cursus aan bod
 steeds meer integratie en overlap

Gestalttherapie sessie  (filmpje) doel: herstel van contact tussen de cliënt en de
omgeving in het hier-en-nu (hoe voel je je nu, hoe denk je hier nu over) ligt een
therapeutische theorie op de achtergrond
Structurele gezinstherapie sessie  (filmpje) doel: herstel van een duidelijke
(hiërarchische) gezinsstructuur

Historische context van psychotherapie
Eind 19e eeuw Victoriaans tijdperk/ Psychoanalyse
stoommachine
Jaren ‘30 Opkomst Gedragstherapie
natuurwetenschappen
Jaren ’50 Na de 2e wereldoorlog Humanistische therapie
Jaren ‘60 Rakettechnologie/cybernetica Systeemtherapie
Jaren ‘80 Personal computers Cognitieve therapie
Jaren ’90 Economische situatie Evidence based
practice/managed care

Psychotherapie en wetenschap
Uiteenlopende verklaringsmodellen
- Magisch-religieus (bovennatuurlijke krachten)
- Lichamelijk (lichaamssappen; lichamelijke processen) (depressief, teveel zwart
gal)
- Medisch (ziekten; hersenafwijkingen)
- Intra-psychisch (onbewuste conflicten; informatieverwerking)
- Interpersoonlijk (relaties en systemen; maatschappelijk)
- Bio-psycho-sociale benadering (interacterende systemen)

De rol van wetenschappelijk onderzoek
- is onderdeel van veel definities van psychotherapie
- informeert de praktijk over de geaccumuleerde kennis omtrent
 De effectiviteit van behandelingen
 De werkzame ingrediënten van behandelingen
 Psychopathologische mechanismen en stoornissen
- Zie bv. overzichtsartikelen over de effectiviteit van verschillende
behandelvormen bij specifieke stoornissen: Driessen et al. Depressie & Verheul &
Herbrink persoonlijkheidsstroonissen

,Maar vindt iedereen die rol wel zo belangrijk?
- sommige therapievormen ontstaan in de praktijk, anderen in laboratorium
- Sommige therapeuten zien hun werk als kunst, anderen zien het als kunde
- Sommige therapeuten beschouwen zichzelf als instrument, anderen leggen de
nadruk op technieken

Science-to-practice gap: enkele observaties
- toepassing van wetenschappelijke kennis in de praktijk loopt vele jaren achter bij
de beschikbare kennis
- wetenschappelijke kennis is niet of onvoldoende beschikbaar voor
behandelingen die toegepast worden in de praktijk
- De praktijk is te gevoelig voor hypes
- De wetenschap is te traag in (of niet gericht op) het onderzoeken van
praktijkvraagstukken
- Vanuit de praktijk komt men onvoldoende met onderzoekbare vragen

Onderzoek naar psychotherapie
- onderzoek naar een specifieke behandelvorm wordt meestal gedaan door
onderzoekers die in die behandeling geloven (allegiance)
- Leidt tot confirmatiebias en cognitieve dissonantie reductie (‘kijk eens hoe goed
wij bezig zijn’)  let op de tegenspraak/accentverschillen tussen boek en
artikelen
- Direct vergelijkend onderzoek van de effectiviteit van behandelingen vanuit
verschillende referentiekaders komt heel weinig voor

Researcher allegiance= a researcher’s belief in the superiority of a treatment (and) the
superior validity of the theory of change that is associated with the treatment”  RA ‘a
very strong determinant of outcome in clinical trials’
- Uit een meta-meta-analyse (Munder et. al. 2013) bleek dat RA gemiddeld 7% van
het therapie-effect verklaart
- RA sterker (dragioti et al. 2015)
 Als treatment integrity niet wordt gemeten
 Als onderzoeker ook de ontwerper van de behandeling is
Remedies
- Vergelijkende studies gezamenlijk uitvoeren door onderzoekers met
verschillende allegiances
- Therapeuten moeten alle behandelingen in de onderzoekscondities kunnen
uitvoeren

Wie beoefent psychotherapie
Historisch overzicht
Begin 20e eeuw Psychotherapeuten zijn psychiaters die psychoanalyse bedrijven
1966 Psychologen lid van Nederlandse vereniging voor Psychotherapie
(NVP)
1980 Commissie Verhagen (psychotherapie als beroep)
1986 Besluit registratie Psychotherapeuten
1993 Wet Beroepen in de Individuele Gezondheidszorg (BIG)
1998 Besluit Psychotherapeut; Besluit gezondheidszorgpsycholoog

, 2001 Minister wil register psychotherapeut sluiten
2004 Minister komt op besluit terug
2005 Herstart opleiding tot psychotherapeut
2006 Start opleiding tot klinisch psycholoog
2008 Erkenning klinisch neuropsycholoog als specialisme

Psychotherapie en de wet BIG
- Artikel 3: basisberoepen
 Gezondheidszorgpsycholoog
 Psychotherapeut
 (en verder: arts, apotheker, tandarts, fysiotherapeut, verloskundige,
verpleekundige)
- Artikel 14: specialistische beroepen
 Klinisch Psycholoog
 Klinisch Neuropsycholoog
 De overheid (ministerie van VWS) beheert het BIG registers. Tuchtrecht en
titelbescherming zijn van toepassing.

Psychotherapie door wie
In principe, maar niet altijd in de realiteit
- Psychotherapie bij enkelvoudige problematiek door: gezondheidszorgpsycholoog
- Psychotherapie bij complexe problematiek door: Psychotherapeut & Klinisch
psycholoog

Gezondheidszorgpsycholoog = beheerst een aantal psychologische interventies en
psychotherapeutische deeltechnieken die veelal programmatisch en klachtgericht zijn.
Psychotherapeut= een expert in het toepassen van wetenschappelijk gefundeerde
psychotherapeutische methoden, vooral bij complexe problematiek (zoals
persoonlijkheidsstoornissen). De psychotherapeut is tevens expert in de
indicatiestelling voor psychotherapeutische behandelmethoden.
Klinisch (neuro) psycholoog (specialisme v/d gezondheidszorg psycholoog) = opgeleid
in de psychotherapie op een niveau gelijkwaardig aan de psychotherapeut en heeft
daarnaast specialistische expertise op het gebied van complexe diagnostiek,
wetenschappelijk onderzoek, zorgvernieuwing en management.

BIG en SPV
Naast het BIG-register zijn er private registers
- Specialistische Psychotherapie Verenigingen (SPV-en)
Beroepsverenigingen gebaseerd op een specifiek referentiekader, zoals onder andere:
 NVPA (Nederlandse Vereniging voor Psychoanalyse)
 NVRG (Nederlandse Vereniging voor Relatie- en Gezinstherapie)
 VPeP (Vereniging Persoonsgerichte experiëntiële Psychotherapie)
 VGCT (Vereniging voor Gedragstherapie en Cognitieve therapieën)

GGZ als onderdeel van de gezondheidszorg

Dit zijn jouw voordelen als je samenvattingen koopt bij Stuvia:

Bewezen kwaliteit door reviews

Studenten hebben al meer dan 850.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet jij zeker dat je de beste keuze maakt!

In een paar klikken geregeld

Geen gedoe — betaal gewoon eenmalig met iDeal, creditcard of je Stuvia-tegoed en je bent klaar. Geen abonnement nodig.

Direct to-the-point

Studenten maken samenvattingen voor studenten. Dat betekent: actuele inhoud waar jij écht wat aan hebt. Geen overbodige details!

Veelgestelde vragen

Wat krijg ik als ik dit document koop?

Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.

Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?

Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.

Van wie koop ik deze samenvatting?

Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper EmmaHoeksema. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.

Zit ik meteen vast aan een abonnement?

Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €4,99. Je zit daarna nergens aan vast.

Is Stuvia te vertrouwen?

4,6 sterren op Google & Trustpilot (+1000 reviews)

Afgelopen 30 dagen zijn er 69052 samenvattingen verkocht

Opgericht in 2010, al 15 jaar dé plek om samenvattingen te kopen

Begin nu gratis

College aantekeningen

Overzicht van Psychotherapie (PSB3N-M12) uitgebreide samenvatting van de hoorcolleges

Document informatie

Onderwerpen

Geschreven voor

Verkoper

Ontvangen beoordelingen

Voorbeeld van de inhoud