boekgegevenens
a. De onzichtbare jongen
b. J. Bernlef
c. 190 bladzijden
d. Roman- vriendschapsverhaal / geschiedenisverhaal
Samenvatting van de inhoud:
Wouter van Bakel zit op de Hoofdwegschool in Amsterdam. Het is 1947 en Wouter ziet op de eerste
schooldag van klas zes een nieuwe jongen in de groep komen. Zijn naam is Max Veldman en hij komt
uit Haarlem. Het is een stille jongen, de klas laat hem al snel links liggen. Vooral omdat hij zo goed is
in hoofdrekenen. De medeleerlingen van Max denken dat hij een wit voetje bij de leraar wil halen.
Als Max na een aantal weken vol pesterijen de grote pestkop van de klas neerslaat, stijgt hij acuut in
achting. Nog steeds laat de klas hem links liggen, maar hij wordt in ieder geval niet meer gepest.
Wouter is gefascineerd door deze jongen en raakt met hem bevriend. Al meteen valt het Wouter op
dat Max ontzettend veel weet en met heel andere dingen bezig is dan zijn leeftijdsgenootjes.
Op een dag vertelt Max dat hij oefent in onzichtbaar zijn. Hij heeft ooit eens een boek van H.G. Wells
gelezen, ‘De Onzichtbare Man’. Het ging over een man die na een mislukt experiment onzichtbaar
raakte en zichzelf niet meer zichtbaar kon maken. Uiteindelijk werd hij het slachtoffer van een
woedende menigte mensen die de onzichtbare man niet vertrouwde. De onzichtbare man werd
uiteindelijk doodgeschoten. Max is gefascineerd door het gegeven onzichtbaar te zijn. Hij legt aan
Wouter uit dat hij heus wel weet dat je niet écht onzichtbaar kan worden, maar hij doet wel zijn best
om niet opgemerkt te worden.
Juist dat niet opvallen gaat Max niet goed af. Hij heeft een gave waardoor hij alles onthoudt wat hij
ziet, hoort en leest. Een fotografisch geheugen. Zonder moeite kan hij muziekstukken naspelen,
ingewikkelde sommen uit zijn hoofd oplossen en gedichten met wel vijftig coupletten onthouden. Ook
de bril die hij ineens moet dragen van de dokter, trekt aandacht. In de klas staat hij al snel bekend als
de ‘brillenjood’. Vandaar dat Max de bril regelmatig afdoet, al helemaal als de leraar hem een beurt
geeft.
De jongens hebben ondertussen een hechte vriendschap opgebouwd. Max woont alleen met zijn
vader, die in de Blookerfabriek werkt (een cacaobonenfabriek). Zijn moeder is na de oorlog met een
Canadees meegegaan, meer wil Max hier niet over vertellen. Hij heeft als enige van zijn
leeftijdsgenootjes een eigen sleutel van zijn huis. Dit omdat zijn vader veel werkt, ook wanneer de
meeste andere ouders alweer thuis zijn van hun werk.
Max en Wouter gaan ook samen naar dezelfde middelbare school, alleen komen ze in andere klassen
terecht. Daardoor wordt hun contact steeds minder. Max heeft ondertussen een ongewone fascinatie
voor wind en luchtstromingen ontwikkeld. Alleen de natuurkundelessen vindt hij interessant en hij
denkt erover om natuurkunde te gaan studeren na de middelbare school. Thuis is hij bezig met het
bouwen van een eigen windmeter.
Wouter heeft zich aangesloten bij de atletiekvereniging. Het rennen zit hem in het bloed en al snel
wint hij de ene na de andere wedstrijd. Ook Wouter heeft daardoor een fascinatie voor wind
opgebouwd, maar dan meer als in: “heb ik vandaag wind mee, of wind tegen? En hoe sterk zijn de
windvlagen?” De twee vrienden groeien uit elkaar. Zoals Max het later zegt: “Ik probeerde onzichtbaar
te zijn, maar jij werd met iedere wedstrijdoverwinning een beetje meer zichtbaar.”
1
, Na de middelbare school nemen ze alle twee een zomerbaantje bij de Rijkspostbank aan de Van
Baerlestraat. Samen met andere scholieren zitten ze in de kelder van de bank en rekenen ze per
bankrekening uit hoeveel rente de mensen krijgen over hun geld. Aan het einde van de zomer willen
de vrienden samen op vakantie gaan. Wouter is dan ook blij wanneer het werk bij de bank erop zit.
Maar Max besluit om door te blijven werken, hij heeft het naar zijn zin, zo tussen de cijfers. Wouter
baalt ervan dat Max niet meegaat op vakantie. Hij besluit alleen naar Parijs te gaan. Maar daar heeft
hij het helemaal niet naar zijn zin. Hij brengt zijn week door op zijn smoezelige hotelkamer en in het
Louvre.
Eenmaal thuis wordt Wouter opgeroepen om in dienst te gaan. Tijdens de keuring hoopt hij Max nog
te zien, maar die is nergens te bekennen. Achteraf blijkt dat Max is afgekeurd, omdat hij de
keuringsarts in zijn hand beet toen deze in de onderbroek van Max wilde kijken. Wouter wordt na zes
weken training in een kazerne in Stroe geplaatst, op de Veluwe.
Wanneer zijn diensttijd erop zit, besluit Wouter Max op te zoeken. Deze is echter verdwenen. Het is
duidelijk dat hij en zijn vader niet meer in de Curaçaostraat wonen. Ook bij de bank werkt Max niet
meer. Hij is wegens wangedrag ontslagen. Wouter voelt zich beledigd dat hij niets meer van zijn
vriend gehoord heeft. Niet eens een bericht dat hij ging verhuizen.
Wouter heeft geen zin om te gaan studeren, hij wil geld gaan verdienen. Na gereageerd te hebben op
een advertentie, kan hij aan de slag als reisleider voor een reisorganisatie. Wouter woont dan op
kamers in Haarlem, maar hij is vaak op reis en zit dan in een bus vol met bejaarden die eigenlijk niet
naar het buitenland willen, maar dat toch al mopperend en klagend doen. Op een gegeven moment
ontvangt Wouter een ansichtkaart met daarop een zeilschip met bolstaande zeilen in de wind. Op de
achterkant staat geen afzender, alleen maar Beaufort.
Wouter weet meteen dat hij van Max is. Max heeft immers een ongewone fascinatie voor winden en
Beaufort was de eerste persoon die winden in cijfers wist uit te drukken: de schaal van Beaufort geeft
de windkrachten aan en hoe snel deze gaan. Bijvoorbeeld: windkracht 0 (windsnelheid 0,0-0,2 m/sec)
is windstil, windkracht 5 (windsnelheid 8,0-10,7 m/sec) veroorzaakt kleine golfjes op water en
windkracht 12 (windsnelheid groter dan 32,6 m/sec) veroorzaakt zware verwoestingen. Aan de
stempel kon Wouter niet zien waar de kaart vandaan kwam, de stempel was doorgelopen en
onleesbaar.
Inmiddels is het 1960, Wouter is nu ongeveer 25 jaar oud. Hij krijgt opeens last van tintelende tenen
en zere enkels. Een paar dagen later is het zelfs al zo erg, dat hij zijn knieën niet meer fatsoenlijk kan
bewegen en hij lijkt het gevoel in zijn voeten kwijt te zijn. Zijn huisarts stuurt hem door naar het
ziekenhuis, waar na een paar dagen onderzoek geconcludeerd wordt dat Wouters zenuweinden niet
goed meer functioneren. Hij kan zijn benen nog wel bewegen, maar hij voelt ze vanaf de knie naar
beneden simpelweg niet meer. Wouter wordt doorverwezen naar Woudrust, een revalidatiecentrum in
Vogelenzang.
Eenmaal in het revalidatiecentrum duurt het nog maanden voor Wouter verbetering merkt.
Langzaamaan komt het gevoel terug in zijn benen en begint hij weer met lopen. Op een dag loopt hij
met zijn therapeut langs de psychiatrische inrichting Vogelenzang, dat naast het revalidatiecentrum
ligt. Wouter herkent een jongen die tussen de patiënten in achter het hek staat. Het is Max! Wouter
roept een paar keer zijn naam, maar als hij niet reageert, roept hij ineens “Beaufort!” Max reageert
meteen en komt op Wouter af gelopen. Aan de andere kant van het hek herkent hij Wouter meteen,
alleen noemt hij hem nu Beaufort. “Beaufort, je bent gekomen!” Een verpleger loopt op Max af om
hem naar binnen te leiden. Hij is stomverbaasd wanneer hij Max tegen Wouter hoort praten, Max
heeft in al die tijd nog geen woord gezegd!
2
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller Guusje12. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $5.87. You're not tied to anything after your purchase.