Orthopedagogiek = zo goed mogelijk opvoeden, ondersteunen, verzorgen, helpen,
assisteren,… van kinderen & volwassenen die vanuit een bepaalde interpretatie of
standpunt als ‘bijzonder’ kunnen worden omschreven binnen een bepaalde
context & tijd.
Studie van methodische, integratieve, ethische & betekenisvolle sociale interacties &
ondersteuning in opvoedkundige situaties die als problematisch ervaren worden,
met als doel de leefsituaties, kwaliteit van leven & participatie in maatschappij van
betrokkenen te verbeteren, en dit door wetenschappelijke onderbouwde
kwalitatieve & kwantitatieve onderzoeksmethoden.
Veronderstelt theorieën over
- Normatief ( zo goed mogelijke)
- Kinderen
- Volwassenen
- Begeleiden, ondersteunen, verzorgen, helpen = handelen
- Bepaalde interpretatie van het bijzondere = medisch, functioneel of sociologisch
- Context & tijd = afhankelijk van plaats & tijd
Etymologie & begrip ‘handicap’
Handicap = meervoudig begrip ( jaren 70)
Gelijkheid herstellen door zwakkere voordeel te geven of betere te
benadelen
Breuklijn tussen ‘gehandicapte’ & ‘valide’
- Een valide krijgt de negatieve kant van de werkelijkheid
Persoon met beperking krijgt respect
Evolutie door tijd -> gehandicapte personen zijn mensen met hindernissen
Jaren 80 -> beperking binnen denkkader medisch individueel model binnen
Wereldgezondheidsorganisatie
Classificatiesysteem volgens oorzaak-gevolg
Ziekte, aandoening -> stoornis of gebrek in menselijke organen -> functionele
beperking of invaliditeit -> handicap tijdens contact met andere mensen
Jaren 90 -> emancipatiebewegingen -> sociaal-politiek model van handicapcreatie of
handicapsituatie
Handicap als resultaat van complexe wisselwerking tussen persoonlijke &
omgevingsfactoren
- Persoonlijke factoren bv leeftijd, geslacht, talenten,…
- Omgevingsfactoren bv organisatiemaatschappij, gangbare mentaliteit,
plaatselijke waarden & normen
Handicap in sociaal-politieke model van handicapcreatie
, Handicap is verbonden aan bepaalde situatie waarin iemand een hindernis
ondervindt om zijn levensgewoonten te realiseren. Onder levensgewoonten
verstaan we alle levensnoodzakelijke activiteiten van dagelijks leven, zoals
eten & drinken, toiletgang, persoonlijke verzorging, relaties, …
Jaren 2000
- Effect van handicap is niet veralgemeen baar
- WHO brengt nieuwe versie van classificatiemodel
- ICF = international classification of functioning, disability and health
Invloed context & tijd
Politieke, maatschappelijke & economische ontwikkelingen -> invloed op praktijk
Macro-niveau beïnvloedt microniveau
Ontwikkelingen binnen jeugdzorg, gehandicaptenzorg & onderwijs -> invloed op
jouw job als praktijkgerichte orthopedagoog
jeugdzorg
Kinderbescherming (jaren 60-70): jongeren & ouderen vechten uithuisplaatsing aan
Oprichting belangengroepen + steun van academici
Oprichting JAC’s
Focus op therapeutisch leefmilieu (leef-leersituatie)
Groei individu door arbeid, creativiteit, inzet & persoonlijk contact
Nadruk op rechten kinderen & ouders ( bv inzage dossier)
Plaats voor eigen keuzes, nadruk op vraaggerichtheid
Vraag naar intensieve gezinsgerichte hulpverlening
Gehandeicapten zorg
Professionalisering (jaren 60-70)
Leiding zorg in handen van academisch geschoolde orthopedagogen
Pedagogische aanpak: wijze van wonen (geen ziekenhuiskarakter) & dagprogramma
Gezinsgerichte ondersteuning: langer thuisblijven (vervoer met schoolbusjes)
Focus op maatschappelijke intergratie van volwassenen: beleid wonen & sociale
werkvoorzieningen
Aandacht voor persoonlijke ontplooiing & inbreng betrokkenen
Strijd tegen segregatie
Vergroten zelfstandigheid bewoner
Wederzijdse verplichting ouders-voorziening
Financiering door persoonsgebonden budget
Speciaal onderwijs in beweging
Nederland:
2
, Ontwikkeling door opkomst scholen voor kinderen met leer- &
opvoedingsmogelijkheden (jaren 40, 15 types scholen) -> weg uit reguliere onderwijs
Jaren 90: seregatie terugdringen door samenwerkingsverbanden tussen scholen
( kritiek op psychologen & klinisch werkende orthopedagogen)
Beleidsmaatregelen, kansen van kinderen in reguliere onderwijs doen toenemen
Oprichting diensten voor onderwijsbegeleiding
Tegelijkertijd ook betere & meer gespecialiseerde voorzieningen voor speciaal
onderwijs
België:
Jaren 70: oprichting scholen BO (buitengewoon onderwijs)
Voordien: opvang in reguliere scholen in speciale klassen door extra
taakleerkrachten
Differentiatie in onderwijscategorieën voor basisischoolleeftijd
Basishoudingen ten opzichte van pesonen die extra ondersteuning nodig
hebben
Basishouding 1
Gehandicapt = onvolwaardig = abnormaal
Overlevers van natuurlijke selectie/ maatschappelijke selectie
Horen niet huis in samenleving want bezeten
Nadruk op medsiche behandeling
Geïsoleeerde hulpverlening in geïsoleerde instituten in de marge van de
samenleving
Uitstoting/segregatie van ‘ andere mensensoort’
Diepe sporen achtergelaten in hedendaagse westerse cultuur &
beeldvorming
Onbekend is onbemind
Ontoegankelijk van maatschappij
Onbegrip, vooroordelen & onwennigheid
Basishouding 2
Gehandicapten = sukkelaars, ongelukkigen
We hebben medelijden
Christelijk geïnspireerd/ nood aan zorg, liefdadigheid & barmhartigheid =
‘caritasgedachte’
Enerzijds oprichting verzorgende initiatieven ( armenasielen,
verzorgingscentra)
Anderzijds overleving als zwervende bedelaars
Doel welgestelde burgers: bewijs eigen goedheid, persoonlijke
maatschappelijke carrière
Verwachting rolgedrag ontvanger, dankbaarheid & onderdanigheid
Liefdadigheid = verkapte vorm afwijzing
Gunsten, geschenken, geldinzamelingen = gewetensussers
Basishouding 3
3
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller martemichiels. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $11.41. You're not tied to anything after your purchase.