Samenvatting
Opvoedvraagstukken
Week 2 - Geschiedenis van het
gezin
Leerdoelen
1. De studenten hebben kennis van verschillende pedagogische
stromingen & De studenten hebben kennis van het gedachtegoed
van Erasmus, Locke en Rousseau.
Pedagogische stromingen: humanisme, verlichting, romantiek
Verandering van mens en kinderbeeld
Reformatie & humanisme: kind is geneigd tot het kwade
Verlichting: kind is een onbeschreven blad
Romantiek: kind is geneigd tot het goede
Humanistische pedagogiek 1400-1650
Individualistische benadering waarbij er werd ingewerkt op een eergevoel
Aansporing tot competitie, lichamelijke straffen zijn overbodig
Nadruk op leren
Goed en precies denken erg belangrijk
Leren via moeilijke teksten
Doel van opvoeding was het vormen van een homo universalis
Erasmus
Belang onderwijs voor jonge kinderen, opvoeden moet zo snel mogelijk om
slecht gedrag te voorkomen
Kinderen hebben een natuurlijk verlangen naar kennis en hun maakbaarheid
Taak van onderwijzer zeer belangrijk
Vader moet opvoeden, moeder moet verzorgen
Niet focussen op straffen
Focus op nieuwsgierigheid en intrinsieke motivatie
Opvoeding moet betrekking hebben tot beleefdheid, bescheidenheid en nette
manieren
Kinderen kunnen gevormd en gekneed worden, maar zijn van nature geneigd
naar het kwade
Kinderen leren door imitatie > goede omgeving is van belang
Verlichting 1650-1800
Na humanisme
Menselijke rede is een criterium bij het zoeken naar waarheid
Kennis en rede kunnen de mensen behoeden voor onwetendheid,
onbeschaafdheid en armoede
Mens moet vertrouwen op eigen denken en handelen van het eigen verstand
Mens is van nature goed
Deïsme: god is een afzijdige schepper, sinds de schepping wordt er niet
ingegrepen
Bij opvoeding kon er niet alleen vertrouwd worden op kennis
Er moet een opvoedingsdoel zijn
Welke richting en inrichting bij het opvoeden?
Locke
, Kind komt op de aarde als tabula rasa: onbeschreven blad
Komt voort uit het idee van een vormloze klomp van Erasmus
Locke verwierp het idee van aangeboren ideeën
Verkrijgen van kennis door ervaring
Afkomst telt niet, opvoeding wel
Doel van opvoeding is het verwerven van vrijheid en zelfbestuur
Romantiek 1800-1850
Tegenbeweging van de verlichting
Meer nadruk op gevoel en intuïtie in plaats van rede en ratio
Aandacht voor diepere lagen van de ziel en het irrationele en onbewuste
Het volk is een organische eenheid en niet een verzameling van individuen
Het mens als individu is afhankelijk van de gemeenschap
Aandacht en waardering voor het kind op zich, in tegenstelling tot aandacht
naar de volwassene die van het kind moest worden gemaakt (verlichting)
Rousseau
Nature
Mensen kunnen weinig sturen in de opvoeding
Opvoeding komt van binnenuit
De taak van de opvoeder is alleen om het kind te beschermen tegen de
maatschappij
Mens is van nature goed
De maatschappij en zijn invloed is negatief
Probleem dat een kind niet geïsoleerd kan opgroeien
Doel: kind moet optimaal ontwikkelen en moet dichtbij het onbedorven mens
blijven
Via deugdzaamheid en zelfbeperking gaat een mens om met de kloof tussen
natuur en maatschappij > immoreel gedrag wordt voorkomen
Rousseau verantwoordelijk voor
Ontdekking van eigen aard van de kinderlijke leefwereld
Kind is een mens op zich
Een opvoeding die de natuurlijke ontwikkeling volgt
Cultiveren van het gevoel en van de intrinsieke motivatie van het kind
Locke Rousseau
Wenste naar een opvoeding tot Beperking van ouderlijke
welgemanierdheid interventies > natuurlijke
ontwikkeling volgen
Maakbaarheid en opvoedbaarheid Opvoeding is beperkend
van kinderen
Heel groot belang van rede en Rede en denkvermogen is meer het
denkvermogen > middel tot doel van opvoeding
opvoeding
Verschillen tussen verlichting en romantiek
Verlichting Romantiek
Focus op mens als vrij individu, los van Volk is en organische eenheid en
de gemeenschap geen verzameling van individuen
Mens is een tabula rasa, opvoeding Een mens is geworteld in zijn
maakt een mens verleden
Focus op de transitie van het kind en Bij opvoeding moet er ook
, wat deze gaat worden als volwassene aandacht zijn voor het kind zelf
Kindbeeld verandert
Kind dat van nature geneigd is tot het kwade (reformatie & humanisme) > kind is
neutraal > kind is van nature geneigd tot goede (Rousseau)
Renaissance en Humanisme
Renaissance
Herleven van klassieke cultuur
Geen abrupte breuk met het verleden
Humanisme is hier een deel van
Humanisme
Intellectuele stroming
Hoge waardering van de mens en zijn mogelijkheden
Weinig waardering voor de voertaal van het volk
Erasmus
Invloedrijke humanist
De kern van alle opvoeding is klassieke culturele vorming
Klassieke culturele vorming vereiste radicale onderwijshervorming
Onderwijzer moet liefde hebben voor het vak
Leraar moet kinderen stimuleren door in te spelen op eergevoel
Liefdevolle verhouding tussen leraar en leerling maakt onderwijs
aantrekkelijk
Erasmus zette zich af tegen gebruik van lijfstraffen op school
Onderwijs moet niet meer geleid worden door de kerk, maar door de
wereldlijke overheid
Focus op jongens
Weinig waardering voor de voertaal van het volk
Mens zonder vorming is slechter dan een dier
Invloed van Locke en Rousseau op opvoeding en gezinsleven
Locke benadrukte dat kinderlijkheid prima is zolang niemand er last van heeft
Opvoeding doel: het kind de goede richting sturen met name met betrekking
tot beheersing van gevoelens en emoties
De nadruk lag op intellectuele ontwikkeling en minder op sociale en morele
ontwikkeling
Zonen beïnvloedt door vaders en minder door moeders
Romantiek zorgde voor de aanvulling op deze verlichtingsidealen
Aandacht voor emotionele ontwikkeling
Moeders kregen een grotere rol in de opvoeding
Het idee van Rousseau over eigenheid van het kind zorgde voor een nieuwe
ouderrol
Niet alleen maar disciplineren maar ook leiding geven aan het kind
Ideeën van verlichting en romantiek zorgde voor een andere functie van het
gezin
Meer aandacht voor het kind
In plaats van alleen werken was er ruimte voor huiselijkheid, emotionele
verhoudingen en eigenheid van het kind
Humanisme, Hervorming en Verlichting
Locke
, Tabula rasa: de menselijke geest is bij geboorte een onbeschreven blad, door
waarneming zal deze gevuld worden
De mens wordt gevormd door ervaring, en dus ook door opvoeding
Ideale leerling
Redelijk en zedelijk
Energiek
Pragmatisch
Stijlvol
Beschaafd: deugdzaam, verstandig, welgemanierd en kennisvol
Eerlijkheid en betrouwbaarheid is belangrijker dan kennis
Opvoeding volgens een natuurlijke methode:
Ongedwongen met kinderen omgaan (sober zonder hardheid of strenge
straf), dwang is niet nodig
Kind behandelen als individu
Kinderen moeten gewend raken aan een natuurlijke levenswijze
Buitenlucht
Geen knellende kleren
Simpele voeding
Gezonde geest
Gezond lichaam
De Verlichting en de achttiende eeuw
Rede en natuur
Verlichting
Menselijke rede is het uiteindelijke criterium bij het zoeken naar waarheid
De gehele werkelijkheid is voor het verstand toegankelijk
Aversie tegen vooroordelen, bijgeloof en geloof in autoriteiten
Beinvloed door humanisme en rationalisme
Ideaal van de rede ging gepaard met de opvatting dat de gehele
schepping op een natuurlijke wijze verklaard kan worden > deze opvatting
kent grenzen
Deisme: god heeft de wereld geschapen, maar grijpt niet in
Mensen zijn van nature gelijk, de invloed van de omgeving zorgt er voor
dat mensen gaan verschillen
Opvoedbaarheid van het individu en maakbaarheid van de samenleving was
een kernbegrip bij verlichte denken
Romantiek als reactie > waardering voor gevoel en intuïtie als geestelijke
vermogens
2. De studenten hebben kennis van bronnengebruik binnen het
gezinshistorisch onderzoek en de onderwijsgeschiedenis
Gezinshistorische benaderingen en gebruik van historische bronnen
Onderzoek naar het gezin heeft 3 benaderingen
Demografische benadering: houdt zich bezig met verzamelen en interpreteren
van kwantitatieve, demografische gegevens en probeert hiermee een beeld te
vormen van de leef-en opvoedingsomstandigheden van ouders en kinderen
Gezinsleven schetsen
Geen zicht op belevingswereld
Contour van gezinsleven
Affectieve benadering: aandacht aan menselijk gedrag en persoonlijke beleving
en motieven
Kwalitatieve bronnen zoals dagboeken of brieven
Meer nadruk op beleving
Niet feitelijk
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller luanavaldes. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $12.23. You're not tied to anything after your purchase.