100% satisfaction guarantee Immediately available after payment Both online and in PDF No strings attached 4.2 TrustPilot
logo-home
Summary

Samenvatting Gezins- En Contextbegeleiding

Rating
-
Sold
-
Pages
45
Uploaded on
21-12-2021
Written in
2021/2022

Samenvatting gezins-en contextbegeleiding gegeven in tweede jaar, eerste semester orthopedagogie aan HoGent. Volledige cursus is opgenomen + extra delen rond echtscheiding en CIG.

Institution
Module















Whoops! We can’t load your doc right now. Try again or contact support.

Written for

Institution
Study
Module

Document information

Uploaded on
December 21, 2021
Number of pages
45
Written in
2021/2022
Type
Summary

Subjects

Content preview

samenvatting



GEZINS- EN CONTEXTBEGELEIDING




Orthopedagogie - HoGent Campus Schoonmeersen
Schooljaar: 2021-2022 – MT2 - SEM1
Docent: C. Van der Mispel, N. Schoofs
Margot De Weirdt

,GECO Margot De Weirdt




-2-

,GECO Margot De Weirdt


Inhoudsopgave
Hoofdstuk 1: Een eerste situering ...................................................................................................... - 7 -
1.1. Het gezin: poging tot definitie ................................................................................................. - 7 -
1.2. De geschiedenis van het gezin ................................................................................................ - 7 -
1.3. De gezinskenmerken ............................................................................................................... - 8 -
1.4. Gezinsvormen .......................................................................................................................... - 8 -
1.5. Gezins- en contextbegeleiding: What’s in name? ................................................................... - 8 -
1.5.1. Een poging tot omschrijving ............................................................................................ - 8 -
1.5.2. Vroegbegeleiding............................................................................................................. - 8 -
Hoofdstuk 2: De algemene systeemtheorie ..................................................................................... - 10 -
2.1. Geschiedenis van de algemene systeemtheorie ........................................................................ - 10 -
2.2. Het begrip ‘systeem’................................................................................................................... - 10 -
2.2.1. Definitie ............................................................................................................................... - 10 -
2.2.2. Grenzen ............................................................................................................................... - 10 -
2.2.3. Verschillende niveaus .......................................................................................................... - 10 -
2.2.4. Het tijdselement .................................................................................................................. - 10 -
2.3. Belangrijkste uitgangspunten ..................................................................................................... - 11 -
2.4. Belangrijkste begrippen.............................................................................................................. - 11 -
Hoofdstuk 3: De structuurgericht benadering ................................................................................. - 14 -
3.1. Ontstaan van de structuurgerichte benadering ......................................................................... - 14 -
3.2. Drie sleutelbegrippen ................................................................................................................ - 14 -
3.2.1. Het proces ........................................................................................................................... - 14 -
3.2.2. Structuur en functie ............................................................................................................ - 14 -
3.3. De gezinsstructuur en pathologie .............................................................................................. - 14 -
3.4. Kenmerken van een functioneel systeem .................................................................................. - 14 -
3.4.1. Kluwen en los-zand gezinnen .............................................................................................. - 15 -
3.4.2. Voorbeelden van dysfunctionele structuur: problemen in subsysteemdifferentiatie ....... - 15 -
3.5. De levenscyclus van een gezin ................................................................................................... - 16 -
3.5.1. Fasen en faseovergangen .................................................................................................... - 16 -
3.6. Werken met gezinnen ................................................................................................................ - 17 -
3.6.1. Invoegen .............................................................................................................................. - 17 -
3.6.2. De diagnose ......................................................................................................................... - 17 -
3.6.3. Herstructureren ................................................................................................................... - 17 -
Hoofdstuk 4: De contextuele theorie ............................................................................................... - 18 -
4.1. De vier dimensies ....................................................................................................................... - 18 -
4.2. Enkele contextuele begrippen vanuit de vier dimensies ........................................................... - 18 -

-3-

,GECO Margot De Weirdt


4.2.1. Loyaliteit .............................................................................................................................. - 18 -
4.2.2. De balans van geven en ontvangen......................................................................................... - 19 -
4.2.3. Onrecht, destructief recht en roulerende rekening ............................................................ - 19 -
4.2.4. Parentificatie ....................................................................................................................... - 20 -
4.3. Een basishouding vanuit de contextuele hulpverlening ............................................................ - 21 -
4.3.1. Handelen uit zorg ................................................................................................................ - 21 -
4.3.2. Verbindend werken ............................................................................................................. - 21 -
4.3.3. Het geven van erkenning..................................................................................................... - 21 -
4.3.4. Meerzijdige partijdigheid .................................................................................................... - 21 -
4.3.5. Het zoeken naar hulpbronnen ............................................................................................ - 21 -
4.4. Voorwaarden die nodig zijn om contextueel te kunnen werken ............................................... - 22 -
4.5. Het gebruik van observatielijst vanuit de contextuele begrippen ............................................. - 22 -
4.6. Werken met genogrammen ....................................................................................................... - 22 -
4.6.1. Het genogram ...................................................................................................................... - 22 -
4.6.2. Het ecogram ........................................................................................................................ - 22 -
4.6.3. Toepassingen binnen de hulpverening ............................................................................... - 22 -
4.6.4. Specifieke doelen in het werken met genogrammen ......................................................... - 23 -
4.6.5. Het opstellen van het genogram ......................................................................................... - 23 -
4.6.6. Werken met duplopoppen .................................................................................................. - 24 -
Hoofdstuk 5: Kapstokken voor goede hulpverlening aan gezinnen ............................................... - 25 -
5.1. Professionally-centered versus family-centered werken ........................................................... - 25 -
5.1.1. Ouders en deskundigen aan 1 tafel..................................................................................... - 25 -
5.1.2. Professionally-centered model (expert-model) .................................................................. - 25 -
5.1.3. Family-centered model ....................................................................................................... - 25 -
5.1.4. Het parallelproces in de begeleiding van ouders ................................................................ - 25 -
5.2. Ouder worden van een kind met een beperking ....................................................................... - 25 -
5.2.1. Aanvaarden dat je kind een beperking heeft? .................................................................... - 25 -
5.3. Hulpverleningsprincipes van het family-centered model .......................................................... - 27 -
5.3.1. De hulp richt zich op de behoeften en vragen van het hele gezin ...................................... - 27 -
5.3.2. De hulp sluit aan bij de sterke kanten van het gezin en maakt het sterker ........................ - 27 -
5.3.3. De hulp is gericht op het uitbouwen en verstevigen van het netwerk ............................... - 28 -
5.3.4. Een goede relatie tussen gezin en hulpverlener is belangrijk ............................................. - 28 -
Hoofdstuk 6: Family quality of life ................................................................................................... - 29 -
6.1. Het ontstaan van FQOL .............................................................................................................. - 29 -
6.2. Theoretisch model van FQOL ..................................................................................................... - 29 -
6.2.1. De negen domeinen ............................................................................................................ - 30 -

-4-

,GECO Margot De Weirdt


6.2.2. De Zes dimensies ................................................................................................................. - 30 -
6.2.3. FQOL vragenlijst .................................................................................................................. - 31 -
6.3.3. Besluit .................................................................................................................................. - 31 -
Hoofdstuk 7: Broer-zus relatie.......................................................................................................... - 32 -
7.1. Gewone broer-zus relatie ........................................................................................................... - 32 -
7.2. Brussen ....................................................................................................................................... - 32 -
7.3. Sibling Quality of Life .................................................................................................................. - 33 -
7.3.1. Hoe is het om brus te zijn? .................................................................................................. - 33 -
7.3.2. Het concept ‘Kwaliteit van Leven van Brussen’................................................................... - 34 -
7.3.4. Het Brussen-invulboekje ..................................................................................................... - 35 -
7.4. Brussenondersteuning ............................................................................................................... - 35 -
7.4.1. Het recept voor brussenondersteuning .............................................................................. - 35 -
7.4.2. Tips voor begeleiders .......................................................................................................... - 35 -
7.4.3. Tips voor ouders .................................................................................................................. - 35 -
Hoofdstuk 8: Echtscheiding .............................................................................................................. - 36 -
8.1. Cijfers .......................................................................................................................................... - 36 -
8.2. Wetgeving................................................................................................................................... - 36 -
8.3. Verblijfsregeling.......................................................................................................................... - 36 -
8.4. Impact van echtscheiding ........................................................................................................... - 36 -
8.4.1. Op ouders ............................................................................................................................ - 36 -
8.4.2. Op kinderen ......................................................................................................................... - 37 -
8.5. Nieuw samengestelde gezinnen ................................................................................................. - 38 -
8.6. Noden van gezinsleden bij echtscheiding .................................................................................. - 38 -
8.7. Begeleiding ................................................................................................................................. - 38 -
Hoofdstuk 9: Centrum integrale jeugd- en gezinszorg .................................................................... - 40 -
9.1. Wat is een CIG? .......................................................................................................................... - 40 -
9.1.1. Waarom een CIG? ............................................................................................................... - 40 -
9.1.2. Doelgroep ............................................................................................................................ - 40 -
9.1.3. (contra)indicaties................................................................................................................. - 40 -
9.1.4. Begeleidingsthema’s ........................................................................................................... - 41 -
9.2. Visie en werking CIG ................................................................................................................... - 41 -
9.2.1. Van visie naar organisatie ................................................................................................... - 41 -
9.2.2. Van IB naar ondersteuner ................................................................................................... - 41 -
9.3. Infant Mental Health (IMH) ........................................................................................................ - 42 -
9.3.1. Window of tolerance ........................................................................................................... - 42 -
9.3.2. Verbindend werken ............................................................................................................. - 42 -

-5-

,GECO Margot De Weirdt


9.4. In de praktijk ............................................................................................................................... - 43 -




-6-

,GECO Margot De Weirdt


Hoofdstuk 1: Een eerste situering

1.1. Het gezin: poging tot definitie
Van Dale: Ouders met hun kinderen, vrouw of man en kinderen

→ Twee generaties, bloedverwantschap -> één-oudergezin kan ook, bloedverwantschap moet niet

RUIMERE DEFINITIE:

Alle samenwerkingsvormen die een herkenbare sociale eenheid op microniveau vormen, met al dan
niet verwante personen die duurzame en affectieve banden hebben en elkaar onderling steun en
verzorging verlenen.

Eenheid Groep die samenhoort
Herkenbaar Op te merken door buitenwereld dat men bij elkaar hoort (communicatie, uiterlijk,…)
Verwant Bloedband, maar niet noodzakelijk! Er gewoon bij horen is voldoende
Duurzaam Langdurig → kwaliteit (kan tegen een stootje)
Affectief Het emotionele/gevoelsband -> liefde, affectie, ruzie,…
Steun en Op elkaar kunnen rekenen en zorg dragen voor elkaar
verzorging


1.2. De geschiedenis van het gezin
1875-1945: Gezin is hoeksteen van de samenleving
o Gezin = fundament voor samenleving
o Vader = ‘baas’ thuis
o Christelijk geloof stuurt alles aan, bepaalt dagelijks leven sterk

1945-1960: Gezin in wederopbouw
o Aandacht voor gezinsbeleid, ondersteuning op vlak van huisvesting
 Verzorgingsstaat kwam tot bloei
o Gezinsgericht werken in hulpverlening 
o Eerste allochtone gezinnen - gastarbeiders

1960-1980: Gezin onder druk
o Gezinstheorieën in volle ontwikkeling
o Gezin wordt uitgedaagd → ‘ALLES KAN’
 Seksuele revolutie + emancipatie
o Kinderopvangdiensten en andere leefvormen 

Vanaf 1990: Gezin terug een hoeksteen?
o Alternatieve gezinsvormen
o Gezinsvervangende hulpverlening (pleeggezin, leefgroep,…)
o Belang van ‘het veilige gezin’
 Liefdevolle, maar gedisciplineerde opvoeding


-7-

, GECO Margot De Weirdt


1.3. De gezinskenmerken
• Socio-demografische kenmerken

Nationaliteit, gezinssamenstelling, leeftijden gezinsleden, opleidingsniveau,… (cijfers)

• Cultuurpedagogische kenmerken

Thuistaal, mediagebruik, betrokkenheid ouders, lezen,… (wat willen ouders kinderen meegeven)

• Affectieve kenmerken

Opvoedingsstijlen, risico- en protectiefactoren, emoties – hoe gaan gezinsleden met elkaar om

1.4. Gezinsvormen
Kerngezin Twee ouders + eventuele nakomelingen
Co-ouderschap Samen voor kind zorgen (apart wonend of samenwonend)
Alleenwonenden Alleenstaande
Ongehuwd samenwonenden Samenwonen zonder huwelijkscontract
Één-oudergezin 1 ouder + kinderen
Uitgebreid gezin Kerngezin + 1 of meerdere verwanten extra (oma/opa, neefje/nichtje)
Nieuw samengesteld gezin Een van de ouders + nieuwe partner (+ kinderen)
Mikado gezin Complex nieuw samengesteld gezin (kinderen bij nieuwe partner)
Holebi-ouderschap Wanneer 2 mensen van hetzelfde geslacht samenwonen
LAT Living apart together → getrouwd of relatie maar niet samenwonen
LTA Living together apart → samenwonen zonder echte (intieme) relatie



1.5. Gezins- en contextbegeleiding: What’s in name?
1.5.1. Een poging tot omschrijving
Contextbegeleider: Focus op kind/jongere en zijn context
→ huiswerkbegeleiding, ondersteunen broer/zus, slaapritueel installeren, stokloopbegeleiding,…
Gezinswerker/begeleider: Ouders als primaire invalshoek, gezin als geheel
→ relatieproblemen ouders, aanvragen aangepaste hulpmiddelen, uitzoeken tegemoetkomingen,….

→ In praktijk hangen deze nauw samen en lopen ze vaak door elkaar

1.5.2. Vroegbegeleiding
Early intervention → Individuele, vroegtijdige, gestructureerde, lange termijn (thuis)begeleiding

→ In Vlaanderen: VROEGBEGELEIDING



-8-
£5.82
Get access to the full document:

100% satisfaction guarantee
Immediately available after payment
Both online and in PDF
No strings attached

Get to know the seller
Seller avatar
margotdeweirdt

Get to know the seller

Seller avatar
margotdeweirdt Hogeschool Gent
Follow You need to be logged in order to follow users or courses
Sold
1
Member since
4 year
Number of followers
1
Documents
14
Last sold
4 year ago

0.0

0 reviews

5
0
4
0
3
0
2
0
1
0

Recently viewed by you

Why students choose Stuvia

Created by fellow students, verified by reviews

Quality you can trust: written by students who passed their exams and reviewed by others who've used these revision notes.

Didn't get what you expected? Choose another document

No problem! You can straightaway pick a different document that better suits what you're after.

Pay as you like, start learning straight away

No subscription, no commitments. Pay the way you're used to via credit card and download your PDF document instantly.

Student with book image

“Bought, downloaded, and smashed it. It really can be that simple.”

Alisha Student

Frequently asked questions