2023-
2024
Kennistoets
onderzoeken
LEERJAAR 2, ORTHOPEDIE 1
LIAN VAN SARK
,Inhoudsopgave
Onderzoeksdesigns en steekproeven............................................................................................................. 2
2.4 Conceptueel model.........................................................................................................................................2
3.1 Indelingen van onderzoek...............................................................................................................................2
3.2 Experimentele onderzoeksdesigns..................................................................................................................3
3.3 Observationele onderzoeksdesigns.................................................................................................................4
5.1 Populatie en steekproef..................................................................................................................................4
5.2 Soorten steekproeven.....................................................................................................................................5
5.3 Steekproefgrootte...........................................................................................................................................5
5.4 Fouten in de onderzoekspopulatie..................................................................................................................6
Validiteit van een meetinstrument................................................................................................................. 6
8.1 Diagnostiek en screening................................................................................................................................6
8.2 Sensitiviteit......................................................................................................................................................6
8.3 Specificiteit......................................................................................................................................................7
6.3 Betrouwbaarheid van meetinstrumenten......................................................................................................7
12.1 Het verband tussen twee variabelen............................................................................................................7
12.2 Een symmetrisch verband tussen twee variabelen: correlatie.....................................................................8
Betrouwbaarheid van onderzoek................................................................................................................... 8
10.1 Steekproef versus populatie..........................................................................................................................8
10.2 Empirische regel............................................................................................................................................9
10.3 Toeval of niet?...............................................................................................................................................9
10.4 De p-waarde.................................................................................................................................................9
10.5 Betrouwbaarheidsintervallen.....................................................................................................................10
10.6 Een statistische techniek kiezen..................................................................................................................10
11.1 Vergelijken van gemiddelden van 2 groepen: T-toets................................................................................10
11.2 Vergelijken van gemiddelden met meer dan 2 groepen: ANOVA...............................................................11
11.3 Corrigeren voor verstorende variabelen.....................................................................................................11
11.4 Een overzicht van behandelde technieken..................................................................................................11
13.1 Kruistabellen...............................................................................................................................................12
Validiteit van onderzoek.............................................................................................................................. 12
3.1 Indelingen van onderzoek.............................................................................................................................12
3.2 Experimentele onderzoeksdesigns................................................................................................................13
3.3 Observationele onderzoeksdesigns...............................................................................................................13
3.4 Betrouwbaarheid en validiteit......................................................................................................................14
5.3 Maatregelen tegen vertekening...................................................................................................................15
10.1 Steekproef versus populatie........................................................................................................................15
1
, 10.2 Empirische regel..........................................................................................................................................16
10.3 Toeval of niet?............................................................................................................................................16
10.4 De p-waarde...............................................................................................................................................16
10.5 Betrouwbaarheidsintervallen.....................................................................................................................17
10.6 Een statistische techniek kiezen..................................................................................................................17
14.1 Terug naar de hypothesen..........................................................................................................................17
14.2 Over oorzaak en gevolg..............................................................................................................................18
14.3 Betekenis van de resultaten........................................................................................................................18
Onderzoeksdesigns en steekproeven
2.4 Conceptueel model
Een variabel wil zeggen dat de waarde kan variëren van persoon tot persoon. Je hebt 2 soorten
variabelen:
1. Afhankelijke variabelen: deze variabelen worden ook wel uitkomstvariabelen of uitkomstmaat
genoemd. Deze variabele is afhankelijke van de andere variabele.
2. Onafhankelijke variabelen: deze variabelen worden ook wel oorzaak variabelen genoemd. Dit is
de veroorzakende variabele.
Twee soorten variabelen kunnen je onderzoeksresultaten vertekenen:
1. Confounders: dit zijn variabelen die samenhangen met de afhankelijke en onafhankelijke
variabelen zonder dat ze het verband tussen deze twee verstoren.
2. Effectmodificatoren: een effectmodificator beinvloed het verband dat je onderzoekt. Er treedt
dan een interactie op tussen de onafhankelijke variabele en de effectmodificator.
De manier waarop de variabelen volgends de theorie met elkaar in verband staan, geef je weer in een
conceptueel model of onderzoeksmodel. Hierin staan alle variabelen di9e mogelijk een rol spelen bij het
onderzochte verband en de relatie die zij hebben tot elkaar.
3.1 Indelingen van onderzoek
De keuzes die je maakt voor je onderzoek bepalen ook welk soort onderzoek je gaat doen. Er worden
verschillende indelingen gehanteerd. Hier volgen de meest gebruikte onderzoeksindelingen in de
gezondheidszorg:
Indeling gebaseerd op het doel dat je met je onderzoek wilt bereiken:
o Definiërend onderzoek= onderzoek waarbij je bepalende kenmerken van het onderwerp
aangeeft
o Beschrijvend onderzoek= onderzoek waarin je de eigenschappen van het onderwerp in
kaart brengt.
o Vergelijkend onderzoek= onderzoek waarin je verschillen tussen twee of meerdere
groepen, instrumenten of situaties onderzoekt
o Verklarend onderzoek= onderzoek dat zich richt op oorzaken van gevonden verschillen
of verbanden
o Voorspellend onderzoek= onderzoek waarmee je de gevolgen van het onderwerp bekijkt
o Evaluerend onderzoek= onderzoek dat het effect van een bepaalde interventie of
maatregel evalueert
o Voorschrijvend onderzoek= onderzoek dat bedoeld is om maatregelen of richtlijnen op
te stellen
o Beschrijvend onderzoek= onderzoek waarbij je het onderwerp in kaart wilt brengen
o Explorerend onderzoek= onderzoek waarbij je opzoek gaat naar verbanden of
verklaringen
2
2024
Kennistoets
onderzoeken
LEERJAAR 2, ORTHOPEDIE 1
LIAN VAN SARK
,Inhoudsopgave
Onderzoeksdesigns en steekproeven............................................................................................................. 2
2.4 Conceptueel model.........................................................................................................................................2
3.1 Indelingen van onderzoek...............................................................................................................................2
3.2 Experimentele onderzoeksdesigns..................................................................................................................3
3.3 Observationele onderzoeksdesigns.................................................................................................................4
5.1 Populatie en steekproef..................................................................................................................................4
5.2 Soorten steekproeven.....................................................................................................................................5
5.3 Steekproefgrootte...........................................................................................................................................5
5.4 Fouten in de onderzoekspopulatie..................................................................................................................6
Validiteit van een meetinstrument................................................................................................................. 6
8.1 Diagnostiek en screening................................................................................................................................6
8.2 Sensitiviteit......................................................................................................................................................6
8.3 Specificiteit......................................................................................................................................................7
6.3 Betrouwbaarheid van meetinstrumenten......................................................................................................7
12.1 Het verband tussen twee variabelen............................................................................................................7
12.2 Een symmetrisch verband tussen twee variabelen: correlatie.....................................................................8
Betrouwbaarheid van onderzoek................................................................................................................... 8
10.1 Steekproef versus populatie..........................................................................................................................8
10.2 Empirische regel............................................................................................................................................9
10.3 Toeval of niet?...............................................................................................................................................9
10.4 De p-waarde.................................................................................................................................................9
10.5 Betrouwbaarheidsintervallen.....................................................................................................................10
10.6 Een statistische techniek kiezen..................................................................................................................10
11.1 Vergelijken van gemiddelden van 2 groepen: T-toets................................................................................10
11.2 Vergelijken van gemiddelden met meer dan 2 groepen: ANOVA...............................................................11
11.3 Corrigeren voor verstorende variabelen.....................................................................................................11
11.4 Een overzicht van behandelde technieken..................................................................................................11
13.1 Kruistabellen...............................................................................................................................................12
Validiteit van onderzoek.............................................................................................................................. 12
3.1 Indelingen van onderzoek.............................................................................................................................12
3.2 Experimentele onderzoeksdesigns................................................................................................................13
3.3 Observationele onderzoeksdesigns...............................................................................................................13
3.4 Betrouwbaarheid en validiteit......................................................................................................................14
5.3 Maatregelen tegen vertekening...................................................................................................................15
10.1 Steekproef versus populatie........................................................................................................................15
1
, 10.2 Empirische regel..........................................................................................................................................16
10.3 Toeval of niet?............................................................................................................................................16
10.4 De p-waarde...............................................................................................................................................16
10.5 Betrouwbaarheidsintervallen.....................................................................................................................17
10.6 Een statistische techniek kiezen..................................................................................................................17
14.1 Terug naar de hypothesen..........................................................................................................................17
14.2 Over oorzaak en gevolg..............................................................................................................................18
14.3 Betekenis van de resultaten........................................................................................................................18
Onderzoeksdesigns en steekproeven
2.4 Conceptueel model
Een variabel wil zeggen dat de waarde kan variëren van persoon tot persoon. Je hebt 2 soorten
variabelen:
1. Afhankelijke variabelen: deze variabelen worden ook wel uitkomstvariabelen of uitkomstmaat
genoemd. Deze variabele is afhankelijke van de andere variabele.
2. Onafhankelijke variabelen: deze variabelen worden ook wel oorzaak variabelen genoemd. Dit is
de veroorzakende variabele.
Twee soorten variabelen kunnen je onderzoeksresultaten vertekenen:
1. Confounders: dit zijn variabelen die samenhangen met de afhankelijke en onafhankelijke
variabelen zonder dat ze het verband tussen deze twee verstoren.
2. Effectmodificatoren: een effectmodificator beinvloed het verband dat je onderzoekt. Er treedt
dan een interactie op tussen de onafhankelijke variabele en de effectmodificator.
De manier waarop de variabelen volgends de theorie met elkaar in verband staan, geef je weer in een
conceptueel model of onderzoeksmodel. Hierin staan alle variabelen di9e mogelijk een rol spelen bij het
onderzochte verband en de relatie die zij hebben tot elkaar.
3.1 Indelingen van onderzoek
De keuzes die je maakt voor je onderzoek bepalen ook welk soort onderzoek je gaat doen. Er worden
verschillende indelingen gehanteerd. Hier volgen de meest gebruikte onderzoeksindelingen in de
gezondheidszorg:
Indeling gebaseerd op het doel dat je met je onderzoek wilt bereiken:
o Definiërend onderzoek= onderzoek waarbij je bepalende kenmerken van het onderwerp
aangeeft
o Beschrijvend onderzoek= onderzoek waarin je de eigenschappen van het onderwerp in
kaart brengt.
o Vergelijkend onderzoek= onderzoek waarin je verschillen tussen twee of meerdere
groepen, instrumenten of situaties onderzoekt
o Verklarend onderzoek= onderzoek dat zich richt op oorzaken van gevonden verschillen
of verbanden
o Voorspellend onderzoek= onderzoek waarmee je de gevolgen van het onderwerp bekijkt
o Evaluerend onderzoek= onderzoek dat het effect van een bepaalde interventie of
maatregel evalueert
o Voorschrijvend onderzoek= onderzoek dat bedoeld is om maatregelen of richtlijnen op
te stellen
o Beschrijvend onderzoek= onderzoek waarbij je het onderwerp in kaart wilt brengen
o Explorerend onderzoek= onderzoek waarbij je opzoek gaat naar verbanden of
verklaringen
2
