Resume
Samenvatting Orthopedagogische doelgroepen en werkvelden 1
- Établissement
- Hogeschool Gent (HoGent)
Samenvatting ODW 1 - eerste jaar orthopedagogie. In een keer geslaagd. Vak gegeven door Leen en Joan.
[Montrer plus]
Livre connecté
Titre de l’ouvrage:
Auteur(s):
- Édition:
- ISBN:
- Édition:
Vendeur
S'abonner
Aperçu du contenu
SamenvattingORTHOPEDAGOGISCHE
DOELGROEPEN EN WERKVELDEN 1
Orthopedagogie - HoGent Campus Schoonmeersen
Schooljaar: 2020-2021 - MT1 - SEM1
Docent: L. Poppe, J. Lesseliers
Margot De Weirdt
,ORTHOPEDAGOGISCHE DOELGROEPEN EN WERKVELDEN 1
-2-
,ORTHOPEDAGOGISCHE DOELGROEPEN EN WERKVELDEN 1
Inhoudsopgave
1. Personen met een verstandelijke beperking............................................................................... - 7 -
1.1. Enkele pioniers .................................................................................................................... - 7 -
1.2. Paradigma-omslag 1992 ...................................................................................................... - 7 -
1.3. Terminologie........................................................................................................................ - 7 -
1.4. Systeem ............................................................................................................................... - 8 -
1.5. Systeem op basis van duidelijk theoretisch model ............................................................. - 8 -
1.5.1. Multi-dimensioneel fenomeen (sterkte-zwakte) ........................................................ - 8 -
1.5.2. Functioneel model (diagnose) ..................................................................................... - 9 -
1.5.3. Ondersteuningsmodel (ondersteuning) ...................................................................... - 9 -
1.6. Etiologie (oorzaken)........................................................................................................... - 10 -
2. Personen met een autismespectrumstoornis ........................................................................... - 11 -
2.1. Enkele pioniers .................................................................................................................. - 11 -
2.2. Terminologie...................................................................................................................... - 11 -
2.3. Classificatie ........................................................................................................................ - 11 -
2.4. Etiologie ............................................................................................................................. - 12 -
2.5. Prevalentie......................................................................................................................... - 13 -
2.6. Psychologische inzichten ................................................................................................... - 14 -
2.6.1. Centrale coherentie ................................................................................................... - 14 -
2.6.2. Executieve functies .................................................................................................... - 14 -
2.6.3. Theory of Mind .......................................................................................................... - 14 -
2.6.4. Samengevat ............................................................................................................... - 15 -
2.7. Beeldvorming .................................................................................................................... - 16 -
2.8. Orthopedagogische ondersteuning ................................................................................... - 16 -
3. Begeleiding, opvang en ondersteuning van personen met een beperking (VAPH) .................. - 17 -
3.1. Historiek ............................................................................................................................ - 17 -
3.2. Actueel beleid .................................................................................................................... - 17 -
3.2.1. Theoretisch kader ...................................................................................................... - 17 -
3.2.2. Perspectiefplan 2020 ................................................................................................. - 18 -
3.2.3. Kansen en uitdagingen .............................................................................................. - 21 -
4. Personen met een fysieke beperking ........................................................................................ - 22 -
4.1. Historiek ............................................................................................................................ - 22 -
4.2. Begripsomschrijving en etiologie ...................................................................................... - 23 -
4.2.1. Infantiele encefalopathie .......................................................................................... - 23 -
4.2.2. Spina bifida ................................................................................................................ - 24 -
-3-
,ORTHOPEDAGOGISCHE DOELGROEPEN EN WERKVELDEN 1
4.2.3. Neuro-musculaire aandoeningen .............................................................................. - 25 -
4.2.4. Skeletziekten ............................................................................................................. - 26 -
4.3. Psychologische inzichten ................................................................................................... - 26 -
5. Niet-aangeboren hersenletsel (NAH) ........................................................................................ - 27 -
5.1. Situering ............................................................................................................................ - 27 -
5.1. Oorzaken ........................................................................................................................... - 27 -
5.1.1. Traumatisch hersenletsel .......................................................................................... - 27 -
5.1.2. Niet-traumatisch hersenletsel ................................................................................... - 27 -
5.2. Gevolgen............................................................................................................................ - 28 -
5.2.1. Acute zorgfase ........................................................................................................... - 28 -
5.2.2. Revalidatiefase .......................................................................................................... - 28 -
5.2.3. Chronische fase ......................................................................................................... - 28 -
6. Personen met een visuele beperking ........................................................................................ - 30 -
6.1. Historiek ................................................................................................................................. - 30 -
6.1. Lezen en schrijven ............................................................................................................. - 30 -
6.2. Bouw en werking van het oog ........................................................................................... - 31 -
6.3. Visuele waarneming .......................................................................................................... - 31 -
6.3.1. Gezichtsscherpte (visus) ............................................................................................ - 31 -
6.3.2. Gezichtsveld............................................................................................................... - 32 -
6.4. Definitie en frequentie ...................................................................................................... - 32 -
6.5. Classificatie ........................................................................................................................ - 32 -
6.6. Psychologie ........................................................................................................................ - 33 -
6.6.1. Een blind persoon staat anders tegenover de dingen .............................................. - 33 -
6.6.2. Een blind persoon staat anders tegenover zichzelf .................................................. - 33 -
6.6.3. Contact tussen blinde en ziende persoon ................................................................. - 33 -
6.6.4. Slechtziende persoon ................................................................................................ - 33 -
6.7. Ontwikkeling van blinde kinderen ..................................................................................... - 34 -
6.7.1. Motorische ontwikkeling ........................................................................................... - 34 -
6.7.2. Sociale ontwikkeling .................................................................................................. - 34 -
6.7.3. Ontwikkeling van begrippen...................................................................................... - 34 -
6.8. Slechtziende personen ...................................................................................................... - 34 -
6.10. Orthopedagogische accenten .............................................................................................. - 34 -
6.10.1. Mobiliteit ....................................................................................................................... - 34 -
6.10.2. Moderne technologie .................................................................................................... - 35 -
7. Personen met een auditieve beperking .................................................................................... - 36 -
-4-
,ORTHOPEDAGOGISCHE DOELGROEPEN EN WERKVELDEN 1
7.1. Begrippen en basisinformatie ........................................................................................... - 36 -
7.1.1. Medische aspecten .......................................................................................................... - 36 -
7.1.2. Aspecten uit de psychische ontwikkeling ........................................................................ - 38 -
7.1.3. Cochleaire omplant ......................................................................................................... - 38 -
7.2. Orthopedagogiek ............................................................................................................... - 38 -
7.2.1. De beginjaren….......................................................................................................... - 38 -
7.2.2. Congres van Milaan (1880) ........................................................................................ - 38 -
7.2.3. Totale communicatie (vanaf jaren 60’) ..................................................................... - 39 -
7.2.4. Differentiërende communicatie ................................................................................ - 39 -
7.2.5. Bicultureel - Bilinguaal model.................................................................................... - 40 -
7.2.6. Actuele situatie in Vlaanderen .................................................................................. - 40 -
8. Personen met een meervoudige beperking .............................................................................. - 41 -
8.2. Terminologie en classificatie ............................................................................................. - 41 -
8.3. Orthopedagogische ondersteuning ................................................................................... - 42 -
8.3.1. Personen met een visueel-auditieve beperking ........................................................ - 42 -
8.3.2. Personen met een ernstige taal- en spraakstoornis.................................................. - 43 -
8.3.3. Personen met een visueel-verstandelijke beperking ................................................ - 43 -
8.3.4. Personen met een auditief-verstandelijke beperking ............................................... - 43 -
8.3.5. Personen met een ernstig motorisch-verstandelijke beperking ............................... - 43 -
9. Onderwijs voor leerlingen met specifieke onderwijsbehoeften ............................................... - 45 -
9.1. Van stoornisdenken naar diverstiteitsdenken .................................................................. - 45 -
9.2. Inclusie en inclusief onderwijs........................................................................................... - 45 -
9.3. Hoe het allemaal begon… .................................................................................................. - 46 -
9.4. Hoe we er nu voor staan ................................................................................................... - 46 -
9.4.1. Het M-decreet ........................................................................................................... - 46 -
9.4.2. Redelijke aanpassingen ............................................................................................. - 46 -
9.4.3. Toelating buitengewoon onderwijs........................................................................... - 47 -
9.4.4. Het zorgcontinuüm .................................................................................................... - 47 -
9.4.5. Het nieuwe ondersteuningsmodel ............................................................................ - 48 -
9.4.6. De verschillende onderwijstypes en opleidingsvormen............................................ - 49 -
-5-
,ORTHOPEDAGOGISCHE DOELGROEPEN EN WERKVELDEN 1
-6-
,ORTHOPEDAGOGISCHE DOELGROEPEN EN WERKVELDEN 1
1. Personen met een verstandelijke beperking
GEEN persoonskenmerk, maar complex samenspel tussen mogelijkheden en beperkingen
AANDACHT voor de kwaliteit van de context
Ondersteuning staat CENTRAAL
1.1. Enkele pioniers
o Pinel:
Eerste arts die mensen met een verstandelijke beperking onderscheidde van krankzinnigen.
Zijn werk vormde de eerste systematische beschrijving van psychiatrische ziektebeelden.
o Esquird:
Hij was een leerling van Pinel, en volgde hem op als directeur. In het ziekenhuis ontwikkelde
zich later de neurologie. Verder ontrafelde hij de term ‘idiotie’, waarin Pinel drie deelgroepen
onderscheidde: de verwarden, de dementen en de idioten.
o Itard:
Hij behandelde ‘de wilde van Aveyron’. Dit heeft later een grote invloed gehad op de
theorievorming en de praktijk.
o Séguin:
Hij richtte een school voor ‘idioten’ op en ontwikkelde een onderwijsmethode uit voor het
stimuleren van zintuiglijke functies.
Uit Vlaanderen:
o Kanunnik Triest:
Oprichter van de broeders en zusters van liefde.
o Jozef Guislain:
Hoofdgeneesheer van de ‘krankzinnigengestichten’ in Gent. Richtte Guislaininstituut op.
1.2. Paradigma-omslag 1992
Mijlpaal/revolutie
• Andere manier van kijken naar…
• Andere manier van benaderen
• Ander manier van ondersteuning
1.3. Terminologie
1/ specifiek
2/ consistent gebruikt worden
3/ representatief (voor de wetenschappelijke stand van zaken)
4/ verschillende doeleinden (definitie, diagnose, classificatie)
5/ waardigheid en respect voor personen
VERSTANDELIJKE BERPERKING
-7-
,ORTHOPEDAGOGISCHE DOELGROEPEN EN WERKVELDEN 1
1.4. Systeem
1) Beeldvorming dmv sterkte-zwakte analyse
Intelligentie
Adaptief gedrag
Gezondheid
Participatie, …
Context
2) Diagnose (labelen)
Intellectuele functioneren
Adaptieve gedrag
< 18 jaar
3) Ondersteuningsplan:
Continu flexibel:
plan is constant in beweging, word regelmatig aangepast voor optimale
ondersteuning.
Subsidiariteitsprincipe: “gewoon waar het kan, speciaal waar het moet”
start met eenvoudige zaken, context betrekken.
Frequentie? Intensiteit?
1.5. Systeem op basis van duidelijk theoretisch model
Verstandelijke beperking is GEEN persoonskenmerk, MAAR een complex samenspel van
persoonskenmerken, omgevingskenmerken en ondersteuning.
Beeldvorming -> officiële diagnose -> ondersteuningsplan
1.5.1. Multi-dimensioneel fenomeen (sterkte-zwakte)
➢ Dimensie I: intellectueel functioneren
Geheel aan vaardigheden: leren uit ervaringen, uitzoeken wat er te doen staat, betekenis te
halen uit gebeurtenis. Bijgevolg moeilijk te vatten als een algemene factor, meten.
Meten: IQ, cutoff score. MEETFOUTEN
Meervoudige intelligentietheorie van GARDNER
➢ Dimensie II: adaptieve vaardigheden
Vaardigheden uit het alledaagse leven: communicatie, zelfzorg, wonen, werken, …
Uitval van 2 v/d 10 = uitval adaptieve vaardigheden
! moeilijk meetbaar
Conceptueel: taal, zelfbepaling, waarde van geldgebruik,…
Sociaal: zelfwaarde gevoel, manipuleerbaarheid,…
Praktisch: eten, mobiliteit, maaltijden klaarmaken, telefoneren,…
➢ Dimensie III: gezondheid
Meer kans op lichamelijke of geestelijke gezondheidsproblemen
Lichamelijk: kanker, diabetes, cardiovasculaire problemen,…
Geestelijk:
psychische stoornis
psychiatrische stoornis/ DSM-IV
-8-
,ORTHOPEDAGOGISCHE DOELGROEPEN EN WERKVELDEN 1
gedragsproblemen-gedragsstoornis/ voor de omgeving storend/vreemd/inadequaat
gedrag
Verbale/fysieke agressie, zelfverminking , eetstoornissen, antisociaal gedrag,…
Meer stress, hechtingsproblemen,…
➢ Dimensie IV: participatie, interactie en sociale rollen
Het al dan niet actief betrokken zijn bij familie, omgevingen, activiteiten
Participatie staat CENTRAAL + ‘Positieve omgevingen’
➢ Dimensie V: context
Micro: de persoon en familie
Meso: de buurt en gemeenschap
Macro: maatschappij, cultuur, land
Enorm afhankelijk van invloeden uit hun omgeving! QUALITY OF LIFE
O’Brien: aanwezigheid, keuze, competentie, respect, participatie
1.5.2. Functioneel model (diagnose)
Voorwaarden:
➢ Significante uitval intellectueel functioneren
➢ Significante uitval adaptief gedrag
➢ < 18 jaar
1.5.3. Ondersteuningsmodel (ondersteuning)
Ondersteuningsbronnen:
Natuurlijk milieu? -> Voor iedereen? -> Gespecialiseerd?
Ondersteuningsvelden: wonen, arbeid, studeren, gezondheid, stress, ontwikkeling,…
1/ dromen, verwachtingen
2/ veld? Functies? Intensiteit?
3/ individueel ondersteuningsplan
4/ monitoring
5/ evaluatie (relaties, bijdrage, participatie, onafhankelijkheid, persoonlijk welzijn)
SUBSIDIARITEITSPRINCIPE
-9-
, ORTHOPEDAGOGISCHE DOELGROEPEN EN WERKVELDEN 1
1.6. Etiologie (oorzaken)
Medische factoren
Sociale- , gedrags- en opvoedingsfactoren
- 10 -
Les avantages d'acheter des résumés chez Stuvia:
Qualité garantie par les avis des clients
Les clients de Stuvia ont évalués plus de 700 000 résumés. C'est comme ça que vous savez que vous achetez les meilleurs documents.
L’achat facile et rapide
Vous pouvez payer rapidement avec iDeal, carte de crédit ou Stuvia-crédit pour les résumés. Il n'y a pas d'adhésion nécessaire.
Focus sur l’essentiel
Vos camarades écrivent eux-mêmes les notes d’étude, c’est pourquoi les documents sont toujours fiables et à jour. Cela garantit que vous arrivez rapidement au coeur du matériel.
Foire aux questions
Qu'est-ce que j'obtiens en achetant ce document ?
Vous obtenez un PDF, disponible immédiatement après votre achat. Le document acheté est accessible à tout moment, n'importe où et indéfiniment via votre profil.
Garantie de remboursement : comment ça marche ?
Notre garantie de satisfaction garantit que vous trouverez toujours un document d'étude qui vous convient. Vous remplissez un formulaire et notre équipe du service client s'occupe du reste.
Auprès de qui est-ce que j'achète ce résumé ?
Stuvia est une place de marché. Alors, vous n'achetez donc pas ce document chez nous, mais auprès du vendeur margotdeweirdt. Stuvia facilite les paiements au vendeur.
Est-ce que j'aurai un abonnement?
Non, vous n'achetez ce résumé que pour €8,49. Vous n'êtes lié à rien après votre achat.
Peut-on faire confiance à Stuvia ?
4.6 étoiles sur Google & Trustpilot (+1000 avis)
50990 résumés ont été vendus ces 30 derniers jours
Fondée en 2010, la référence pour acheter des résumés depuis déjà 15 ans