DEEL 1. DEFINITIE, INDELING, KENMERKEN EN
BRONNEN VAN HET BESTUURSRECHT
1 Hoofdstuk 1. Definitie
Onderscheid publiekrecht en privaatrecht
- Privaatrecht: beoogt de regeling van private belangen
- Publiekrecht: reguleert het algemeen belang en het beheer v.d. openbare diensten
o Organisatie en werking v.d. overheden
o Tussen overheden onderling
o Tussen overheid en private personen
o Publiekrecht wordt verder opgedeeld in:
Staatsrecht = geheel van rechtsregels die de essentiële werking v.d.
staat regelen en de bevoegdheid van haar instellingen. Daaronder
vallen onder meer:
De regels over de structuur v.d. staat
Werking v.d. democratie en de wetgevende functies
De fundamentele rechten en vrijeheden v.d. burgers
De federalisering
Regels inzake de herziening v.d. grondwet
Bestuursrecht (vroeger: administratief recht) = het geheel van
geschreven en ongeschreven rechtsregels m.b.t. de organisatie, de
bevoegdheden, de werking en het optreden v.h. bestuur van en de
rechtsbescherming v.d. bestuurde tegen het overheidsoptreden
- Onderscheid niet meer correct
o Veel rechtstakken die op de wip zitten tussen beide Betere indeling PPT
o Bestuursrecht is wel relatief goed in te passen in publiekrecht
Maar toch wisselwerking met privaatrecht
1
,Samenvatting bestuursrecht
Term ‘bestuur’ in de definitie bestuursrecht
De term bestuur heeft een tweevoudige betekenis:
1. Functionele benadering van ‘het besturen’ De term verwijst naar de activiteit: het
besturen of de beleidsvoering en de besluitvorming
2. Organieke benadering van ‘het besturen’ Het geheel van instellingen dat met de
realisatie van die overheidstaken belast is: de bestuursoverheid, haar werking en
organen
Het bestuursrecht omvat regels voor zowel het organieke overheidsoptreden als voor het
functionele overheidsoptreden:
1. Organieke overheidsoptreden: Het bestuursrecht regelt de organisatie en de werking
v.d. UM (m.u.v. de WM en RM), ongeacht of de organen daarvan normatief optreden
of besluiten met een individuele strekking nemen en ook wanneer die een taak van
geschilbeslechting op zich nemen.
o Maar onjuist om het toepassingsveld v.h. bestuursrecht te beperken tot de
UM stricto sens.
o Naast de UM stricto sensu (de regeringen) bestaan ook tal van andere
overheidsinstellingen:
vb. federale overheidsinstellingen
vb. Vlaamse IVA’s en EVA
vb. autonome overheidsbedrijven
vb. provincies en gemeenten
vb. autonome gemeentebedrijven en havenbedrijven
waarop het bestuursrecht onmiskenbaar eveneens betrekking heeft.
2. Functionele overheidsoptreden: Het bestuursrecht regelt ook het handelen v.d.
organen v.d. WM, RM en van niet-overheden wanneer zij een taak van ‘bestuur’ of
‘uitvoering’ uitoefenen. Vb. hiervan zijn beperkt, maar niet verwaarloosbaar:
o Vb. beslissingen van Kamer, Vlaams Parlement, rechtbanken en RvS tot het
sluiten van overheidscontracten of tuchtbeslissingen t.a.v. hun personeel.
o Vb. Wanneer private partijen handeling stellen die bekleed zijn met
overheidsgezag
Vb. examenbeslissingen van vrije onderwijsinstellingen
Vb. keuringsbewijzen afgeleverd door erkende auto-
keuringsinstellingen
2
,Samenvatting bestuursrecht
2 Hoofdstuk 2. Algemeen en bijzonder bestuursrecht
Algemeen bestuursrecht
Tot algemeen bestuursrecht behoren:
1. Werking en eigenlijke organisatie v.d. overheid
2. Rechtsbescherming tegen de overheid (vb. ABBB)
3. Overheidsgoederenrecht
4. Ambtenarenrecht/overheidspersoneel
5. Overheidsopdrachtenrecht (overheidscontracten)
Hierin staan de algemene principes die in heel het bestuursrecht van toepassing zijn.
Bijzonder bestuursrecht
- Verzamelnaam voor diverse sectorale regelingen binnen het bestuursrecht (vb.
omgevingsrecht, onderwijsrecht, migratierecht, energierecht)
- Bevat vaak zeer gedetailleerde en technische regelgeving
- Er worden soms ook specifieke rechtscolleges opgericht (los van RvS)
o Vb. Raad voor Vreemdelingenbetwistingen, Raad
studievoortgangbetwistingen
Relatie tussen de twee
Ze staan niet los van elkaar, maar beïnvloeden elkaar:
1. Algemeen bestuursrecht bevat de basisbeginselen en heeft een aanvullende werking:
daar waar het bijzonder bestuursrecht geen afwijkende regeling heeft, geldt het
algemeen bestuursrecht
2. Soms worden specifieke theorieën ontwikkeld i.h.k. v.h. bijzonder bestuursrecht, die
nadien meer algemene toepassing vinden en deel worden v.h. algemeen
bestuursrecht
Recente evolutie
Delen v.h. bijzonder bestuursrecht worden samengebracht onder algemene noemers:
- Vb. Omgevingsrecht bevat ruimtelijke ordening, milieurecht en erfgoedrecht
3
, Samenvatting bestuursrecht
3 Hoofdstuk 3. Kenmerken van het bestuursrecht
3.1 Uitzonderingsrecht of ius commune v.d. overheid
3.1.1 Bestuursrecht ontstaan als uitzonderingsrecht…
Bestuursrecht = uitzonderingsrecht
- Het bestuursrecht was oorspronkelijk een verzamelnaam voor de afwijkingen op het
privaatrecht die voortvloeiden uit de taken van algemeen belang waarmee de
overheid belast is. Het was een uitzonderingrecht t.a.v. het privaatrecht.
- De overheid blijft onderworpen aan de regels v.h. privaatrecht, tenzij de regelgever
of RS uitzondering vaststelden. Privaatrecht was het suppletief voor bestuursrecht
Waarom zijn er uitzonderingen?
1. De overheid heeft bijzondere voorrechten, bekleed een bevoorrechte positie dit om
haar doelstellingen van algemeen belang te kunnen realiseren
o Vb. Bestuur beschikt over bijzonder juridisch instrument: eenzijdige
bestuurlijke rechtshandeling
= Handeling uitgaande v.e. bestuur waarbij eenzijdig, zonder de
instemming v.d. bestuurde vereist is, rechten en verplichtingen voor
de bestuurde worden opgelegd of gewijzigd.
Vb. onteigening, belasting, gemeentelijke administratieve sanctie
2. De overheid heeft bijzondere verplichtingen die niet gelden voor burgers
o Wetgever en RS heeft het overheidsoptreden willen inperken met specifieke
verplichtingen. Reden hiervoor:
Burgers beschermen tegen willekeur
Optimale dienstverlening aan burger verzekeren
Goede besteding v.d. belastingen verzekeren
o Vb. taalwetgeving, motivering, ABBB, openbaarheid…
- Nog voorbeelden van verschillen:
o Vb. verjaring is anders voor overheden
o Vb. beoordeling v.d. zorgvuldigheid wordt voor overheden ook anders
beoordeeld. Namelijk: Normaal zorgvuldig handelde overheid (niet persoon)
3.1.2 … Maar in feite het ius commune v.d. overheid
Evolutie
- Vroeger: bestuursrecht was enkel een verzamelnaam voor de afwijkingen op het
gemeenrecht die voortvloeiden uit de taken van algemeen belang waarmee de
overheid is belast
- Nu: het is te eenzijdig om te zeggen dat het bestuursrecht een louter
uitzonderingsrecht is. Dit t.g.v. ontwikkelingen in de RS, RL en wetgeving.
o Bestuursrecht heeft al altijd een andere finaliteit gehad dan privaat recht. Het
bestuursrecht kan in toenemende mate worden beschouwd als ius commune
v.d. overheid
4
Les avantages d'acheter des résumés chez Stuvia:
Qualité garantie par les avis des clients
Les clients de Stuvia ont évalués plus de 700 000 résumés. C'est comme ça que vous savez que vous achetez les meilleurs documents.
L’achat facile et rapide
Vous pouvez payer rapidement avec iDeal, carte de crédit ou Stuvia-crédit pour les résumés. Il n'y a pas d'adhésion nécessaire.
Focus sur l’essentiel
Vos camarades écrivent eux-mêmes les notes d’étude, c’est pourquoi les documents sont toujours fiables et à jour. Cela garantit que vous arrivez rapidement au coeur du matériel.
Foire aux questions
Qu'est-ce que j'obtiens en achetant ce document ?
Vous obtenez un PDF, disponible immédiatement après votre achat. Le document acheté est accessible à tout moment, n'importe où et indéfiniment via votre profil.
Garantie de remboursement : comment ça marche ?
Notre garantie de satisfaction garantit que vous trouverez toujours un document d'étude qui vous convient. Vous remplissez un formulaire et notre équipe du service client s'occupe du reste.
Auprès de qui est-ce que j'achète ce résumé ?
Stuvia est une place de marché. Alors, vous n'achetez donc pas ce document chez nous, mais auprès du vendeur poonamasra1. Stuvia facilite les paiements au vendeur.
Est-ce que j'aurai un abonnement?
Non, vous n'achetez ce résumé que pour €8,49. Vous n'êtes lié à rien après votre achat.