PRODUCTIE-ENLOGISTIEKMANAGEMENT
SimonKuhn
DEEL1:INLEIDENDEBESCHOUWINGENOVERPRODUCTIE-ENLOGISTIEKMANAGEMENT
H1.DESTUDIEVANOPERATIONELETRANSFORMATIEPROCESSEN
Centraalindezecursusstaathettransformatieprocesvaninputsnaaroutputs.
Wehoudenhierrekeningmet3kernparameters:
1. Tijd
2. Output
3. Voorraad
Weprobereng oederenendienstenopdemarkttebrengen
- overeenkomstigmetdemarktvereisten
- enmetdegevraagdekwaliteitseigenschappen
- aancompetitieveprijzen
- zoefficiëntmogelijk
- enopeengepasttijdstip
⇒ hiervoorisb eleid/managementn odig
Hierbijishetbelangrijkdatwehetaanbodopdevraagwillenafstemmen(A = V ) ,maarindepraktijkis
ditnietaltijdhaalbaar:
V > A : vraagoverschot
Ditlijktgewenstomdatmicro-economieonsverteltdatwedandeprijskunnenopkrikken.
Maarindepraktijkgeldtditenkelopm acro-economischniveau(e.g.huizen,land,...)
→wekunnennochonzeprijsverhogennochmeerverkopendoortekortaanvoorraad
⇒ gemisteopportuniteit=o pportuniteitskost
A > V : aanbodoverschot
Ditlijktgeenechtprobleemtezijnbijbepaaldeproducten,omdatwegewoonwegeenvoorraad
⇔
kunnenaanleggen( bederfbareproducten,danishetweleenprobleem).
Maareenvoorraadiseeninvesteringdien ietsopbrengt
→wehaddenalternatiefkunnenbeleggenenietsmeerkunnenverdienen
⇒ gemisteopportuniteit=o pportuniteitskost
Omdieredeneniserduidelijkp roductie-enlogistiekmanagementnodig.
PRESTATIEMAATSTAVEN
Inhetproductiebeleidkunnenweop3kernparametersremediëren:
1. Tijd=tijdmetingvanafdestartvaneenproces(input)totheteindevanhetproces(output)
→meestalverkiezenweeenzokortmogelijketijd,maarcontextkanafwijken
2. Voorraad=hoeveelheidgoederen/diensteninhetproces
→geeftookweerhoeveelwerkkapitaalv astzitindatproces
3. Output=hoeveelheidgoederen/dienstendiepertijdseenheidinhetprocesverwerktworden
→evaluatieopbasisvanéénmachine(gedetailleerd)ofsupplychain(geaggregeerd)
→rekeninghoudenvanc apaciteiten,afstemming,outputverliesdoorkwaliteitsproblemen,...
Belangrijkisteonthoudendatereenaangetoondverbandtussendeze3prestatiemaatstavenbestaat,
namelijkdeW etvanLittlezoalswedielatergaandefiniëren.
,H2.HETBELANGVANPRODUCTIEENLOGISTIEKINONZEECONOMIE
GLOBALISERING
Vandaagdedagispraktische lkproducthetresultaatvaneeninternationalesamenwerkingineen
netwerkvanbedrijven.Ditresulteertinheelwatopportuniteiten,maarookrisico's:
Outsourcing
Inwesterselandenneemthetaandeelindustriejaarnajaaraft.o.v.hetBBP.
→grotereaanwezigheidvannieuweeconomischegrootmachten(China,Brazilië,...)
→veeluitbestedingaanderden(ICT,transport,...)enmeerfocusopdekerntaken
Maarhetbelangvandeindustrievoordenationaleeconomiewordtv aakonderschat:
1. Pre-enpost-productieactiviteitenwordenvaakals"diensten"gezien,maarzijnzeer
nauwgerelateerdaanproductieenlogistiek(research,financiering,...)
→s ervitization= pre-enpost-productieactiviteiten(diensten)
→wemoetenproductie/industrieveelruimerinterpreteren
2. Reshoring
→meerenmeerbedrijvenhalenproductieactiviteitenterugnaaroorspronkelijkeland
→reden:toenemendeloonkostinontwikkelingslanden,m aarookhetgegevendat
p
roductienodigisvoorinnovatieendusishetvoordeligomterugzelfteproduceren
⇒
3. Digitaliseringvandeindustrie industry4.0
zorgtdatweminderarbeidsintensiefkunnenproducerenencompetitievevoordelen
kunnenbehalenviasmarttechnology
→bedrijvenzijngeneigdproductieterugbinnentebrengen
Maarsteldaternogzoietsisalsindustriëleerosie,enweinderdaadonzeindustrie
verliezen(watinzekerematezois,alleennietzoergalsmendoetblijken),daniser
nogsteedsoognodigvooranderebekwaamhedenvandaagdedag:
1. onderzoekeninnovatienaarvoornamelijktechnologie
2. investeringenininfrastructuurenautomatisering
→volgtophetonderzoek
3. factorkosten
→"waar"producerenisbelangrijk:rekeninghoudenmetdefactorkosten
⇔
4. aardvandeproductenendiensten→slimmeproductie massaproductie
⇒ industrieelecosysteem
Ookzijnernieuweverkoopkanalenwaardoorookdelogistiekzichzalmoeten
aanpassen.DitmaaktallemaaloverigensduidelijkdatPLMoverlaptmetheelwat
anderestudiedomeinen(e.g.HRM,linearoptimisation,microeconomie,...)
Footlooseo fasset-lightbedrijven
Ditzijnvaaknieuwespelers,totvoorkortonbekendebedrijven,dienuenormveelmarktmacht
hebbendooreenefficiëntencreatiefproductie-enlogistiekmanagement.
→vrijwelg eeneigenproductieofassemblage,e nkeldienstverlening
→perfectmogelijkviaglobalisering
Groteonzekerheid
Erisnueenenormgroteafhankelijkheidvaninternationalebedrijvenonderling,watbetekentdat
erpolitieke,socio-economische,...problematiekeninternationaleproblementeweegbrengen:
- corona
- brexit
- milieuproblemen
, DEEL2:VOORRAADBEHEER
H1.INLEIDENDEBESCHOUWINGEN
Voorraadw ijstopdegoederendiemenbewaartomindetoekomsttekunnenherbruiken,verkopen,...
→opactiefzijdemaarnietnoodzakelijkeen"asset",eerdereen"liability"omdatgelddanvastzit
Hetbelangvanvoorraadissterktoegenomen,hetisvanstrategischbelangvoorwinstgevendebedrijven
maardevraagsteltzichdanhoeveelvoorraadwewillenaanhouden:
- 25-30%vandeactiva,90%vanhetwerkkapitaal
- constantonderdiscussie:saleswillenzoveelmogelijk,financiënzoweinigmogelijk
⇒
- aantalvoorradenheeftookeenimpactopdenationaleeconomie LehmanBrothers
DESTOCKINGDOORLEHMAN'SCRASH
Dooreeninstabiliteitvandeinterbankenmarkt,konelkeindividuelebankminderkredietverstrekken.
→ondernemingenkwamenzomindergemakkelijkaangeldenmoestenzohunwerkkapitaalverlagen
→w erkkapitaalverlagenkandoorvoorradenteverlagen(=d estocking)
→voorradenverlagenbetekentminderbestellenbijdeleveranciers,dieophunbeurtdevraagzien
afnemenenvoorradenverlagen
Ditheleprocescreëerdeeenvicieuzecirkelwaardoorindustriëleproductieafnam,personeelsbestanden
⇒
gereduceerdwerdenenzoverder enormgroteimpactopnationaleeconomie
Tochmoetmenookbewustzijndateenvoorraadaanleggenookn uttigkanzijn:
→enormveelflexibiliteitentijdswinstbijtoenameinvraagvanconsumenten
Weonderscheidenzodus2soortenvoorraden:
1. Disfunctionelevoorraden
→voorradendoorfouten,slechtecommunicatie,gebrekkigeplanning,...
⇒ moetengeëlimineerdwordenopbasisvanhetlean/just-in-timeprincipe
2. Functionelevoorraden
→voorradenmeteenstrategischnut(flexibiliteit,grotereomzet,meerassortiment,...)
⇒ hebbenweldegelijkeenrendementenmoetendusaangehoudenworden
1.1KOSTENVERBONDENAANVOORRAAD
⇒
Eenvoorraadimpliceertaltijdkosten o
pportuniteitskosten:
doordatonswerkkapitaalvastzitindevoorraden,kunnenwedatgeldnietgebruikenvoorandere
investeringeninbv.fabrieken,machines,research,...
DitnoemtmendekapitaalkostofW ACC(WeightedAverageCostofCapital)
Daarnaastzijnerookkostentengevolgevanhetv erouderenvandevoorraad:
- rottevoorraad:groenten,fruit
- outdatedvoorraad:technologie,mode
Entenslottehebbenweooknogkostentengevolgevans tockageenh
andling.
Kortom,voorraadresulteertinheelwatkosten.Omdieredenbehandelenwevoorraadnietalseen
actief,maareerderalseenpassief→wewillenenkelhetnodigeniveauvanvoorraadaanhouden.
,1.2WAAROMBESTAANVOORRADEN
Ondanksdekostendiezemeebrengen,wordenertochvoorradenaangehouden.Weonderscheiden3
belangrijkefactorendievoorradenverantwoorden:
1. Tijdenritmeverschillen
→voorradendienenalseensoort"buffer"voordeverschillenderitmesvanleveranciers,klanten
endeeigenproductie
→dientterafstemmingvanvraagenaanbod
→gebruiktomtijdspanneteverkorten:m enkandedoorlooptijdproberenverkortenindienmen
d evoorraadwilreduceren.
2. Onzekerheidenvariabiliteit
Ineendynamischeomgevingmoetmenrekeninghoudenmetonzekerheid:onzekere
consumentenvraag,onzekereleveringstermijnen,...
→voorraaddientalseensoort"buffer"voordevariabiliteitineendynamischeomgeving
→m enkandeonzekerheidproberenverminderen/vermijdenindienmendevoorraadwil
r educeren
3. Economischmotief
Voorradenzijnsteedshetgevolgvaneenreekskostenafwegingen:
- Bestel-ofomstelkosten
dekostendiegepaardgaanmethetplaatsenvaneenbestelling(transport,...)of
omschakelenvaneenmachine(handling,...)zijnvaako ngeachtdebestelling
→wewillendusliefstzoveelmogelijkineensbestellen
⇒ afwegingtussenschaalvoordelenenvoorraad
- Tekortkosten
dekostendiegepaardgaanmetdeverlorenverkooptengevolgevaneenstockbreuk:
verliesvanvertrouwenvandeklant,kostenwegensniet-nakoming,...
⇒ afwegingtussentekortkostenenvoorraad
- Prijskortingen
kunnenaanleidinggeventotplotsgrotereaankoophoeveelhedenenditovoorraden,
maaruiteraardisditgeenzekerheid
⇒ afwegingtussenprijskortingenenvoorraad
- Seizoensschommelingen
spreektvoorzich
⇒ afwegingtussenflexibiliteitinvraagofaanbodenvoorraad
Inanycase,wemoetenopzoekgaannaarvoorraadmodellendieonsinstaatstellendekostente
minimaliseren(eliminatievandisfunctionelevoorraden)maartegelijkertijdooktevoldoenaande
vooropgesteldestrategieenhets erviceniveau.
1.3METENVANVOORRADEN
Webekijkennumanierenomvoorraad(3eperspectiefvanPLM)kwantitatieftedefiniëren.
Wemakeneenonderscheidtussenstatischeendynamischemaatstaven:
STATISCHEVOORRAADANALYSE
⇒ hiermetenwedevoorraadviaeenm omentopnameofeeng emiddeldeovereenbepaaldetijdspanne
1. Voorraadwaarde
- viahetaantalstuksvaneenbepaaldproductofS
KU(stockkeepingunit)
×
- viadewaardevandezevoorraad:v oorraadwaarde = aantal stuks AAN KOOP prijs
Inbeidegevallenkanafgeleidwordenhoeveelw erkkapitaalvastzitindevoorraad.
, 2. Ratiovoorraadwaardeopjaaromzetaankostprijs
→ditratiowordtvaakgebruiktomdevoorradenonderverschillendebedrijventebestuderen
→biedteent ijdsdimensiea andevoorraadanalyse:
- hetgeeftaanhoelangweonzevoorraadhouden
- maarmisschienbelangrijker:hoelanghetwerkkapitaalvastzit
⇒aantal dagen / maanden / jaren voorraad = voorraadwaarde
kostprijs verkochte goederen
3. Voorraadrotatie
→ditratiogeeftaanhoeveelkeerdevoorraadjaarlijksgemiddeldroteert
→hangtsterkafvanhetsoortproduct:
- A-producten:sterkevoorraadrotatie
- B-producten:gemiddeldevoorraadrotatie
- C-producten:zwakkevoorraadrotatie
- D-producten:geenvoorraadrotatie→d odep roducten
⇒voorraadrotatie = kostprijs verkochte goederen
voorraadwaarde
DYNAMISCHEVOORRAADANALYSE
Inplaatsvaneenmomentopnameofgemiddeldeindetijd,kijkenwenunaardevoorraadopbouwof-
afbouwd oorheendetijd.
1.Voorraadprofiel
Webekijkenditbegripvanuiteenoefening.
Veronderstel:
- jaaromzetaankostprijs(dusomzetexcl.winstmarge)=$3650/jaar
- steldater50wekengewerktwordt→$73/week
- $73/week=$27.8/weekaanMROenGS+$45.2/weekaanlonenenoverhead
Watbetrefthetaantalwekenvanhetproductieproces(=/=gemiddeldetijdtotwerkkapitaalvrijkomt):
- MROenGS:3wekeninvoorraad
- assemblage:13weken
- eindproduct:8wekeninvoorraad
Wekunnennup erfased
evoorraadwaardeo peenwillekeurig
momentberekenen.
Detotalevoorraadwaarde=oppervlaktevanvolledigefiguur
=$1,323
1,323 dollar
→aantaldagenvoorraad:3650 dollar / jaar x 50 w. = 18, 12 weken
→voorraadrotatie: 1,323 dollar/
3,650 dollar jaar
= 2.76 rotaties per jaar
Watishetverschiltussen24wekenen18,12weken?
⇒
- 24weken fysischetijddateeneenheidinvoorraad
blijft
- 18,12weken g ⇒
emiddeldetijddathetduurtoméén
geïnvesteerdeeuroterugteverdienen
Deredenvoorhetverschilisdateuro'ssteedslaterenlater
wordengeïnvesteerdendateurosopbv.week16sneller
wordenterugverdienddaneurosopbv.week1
→gemiddeldewaardeenvandaardatdielagerligtdan24
Weziendathierd
efocusvoornamelijkopded
oorlooptijdligt:
1. geefteenideewaarweonzevoorradenhetlangstvasthouden→remediëringmogelijk
2. geefteenkwantitatievebetekenisaanremediëringen→devoorraadGSmet1weekinkorten
resulteertineenbesparingvan$27.8euro.
, Wekunnendeanalysedoortrekkennaarklanten-enleverancierskredieten:
a. cost-to-cash:totaledoorlooptijdvanalonzekosten(voorraad+klantendiemoetenbetalen)
b. cash-to-cash:totaledoorlooptijdvankostenm inusdoorlooptijdvanleverancierskrediet
→elkereductieindecash-to-cashcyclusresulteertinmindernoodaanwerkkapitaal
2.Cumulatieveinput-outputgrafiek
Wegebruikeneencumulatieveinput-outputgrafiekomeenbeterideetekrijgen:
- vandeg emiddeldevoorraadineensysteem
- deevolutievaninputenoutputonderlingengezamenlijk
- deg emiddeldedoorlooptijdvanéénorder(goederenmeestal)
Alswedecumulatieveinput-outputgrafiekanalyseren:
- verticaledoorsnede
=verschilcumulatieveinputencumulatieveoutputopeengegevenmoment
=h oeveelheidvoorraadinhetsysteem
- horizontaledoorsnede
=tijdoméénbepaaldeinputomtezetteninoutput
=g emiddeldedoorlooptijd(leadtime)vaneenproductieorder
GemiddeldwantbijFIFOofLIFOkanmennooitmet100%zekerheidzeggen
dateenoutputdex-deinputis.
WETVANLITTLE
Doordeverticaleenhorizontaledoorsnedevandecumulatieveinput-outputgrafiektenemen,ontdekken
weeeninteressantewetmatigheid:degemiddeldevoorraadisgelijkaanhetproductvandegemiddelde
leadtimeendegemiddeldeproductie.
W et van Little : gemiddelde voorraad = g emiddelde doorlooptijd × gemiddelde productie
EnditverbandverklaartalmeteenwaaromwePLMopdie3perspectievenbekijken.
DewetvanLittlehoudtindatalswe2vande3parameterskennen,wede3ealtijdkunnenbepalen.
Willenwedegemiddeldevoorraadreduceren:
- reducerenwedegemiddeldedoorlooptijd
- reducerenwedegemiddeldeproductie/input
H2.DETERMINISTISCHEMODELLEN
Bijhetvoorraadbeheerstellenweons2belangrijkevragen:
1. Hoeveelmoetenwebestellen/produceren? Q ⇒ uantity(Q)
2. Wanneermoetenwebestellen/produceren? O ⇒ rderpunt(OP)/vastbestelinterval
Alsantwoordopdievragenonderscheidenwe2 soortenvoorraadbeheer:
1. EconomicOrderQuantity-model
⇒ wezoekendeoptimalebestelhoeveelheid,ongeachthetbestelinterval
2. EconomicOrderInterval-model
⇒ wezoekenhetoptimalebestelinterval,ongeachtdebestelhoeveelheid
Bijdeterministischmodellenzijndeze2bestelregelsidentiek,bijstochastischemodellennietmeer.
Indevolgendedeterministischemodellenmakenweenkele(nietalterealistische)assumpties:
1. Ded emand(D)isc onstantenmetz ekerheidgekend
2. Delevertermijn(L)isookc onstantenwordtd irectuitgevoerd
Enkelopbasisvandezeassumptiesvanzekerheid(=deterministisch),geldenvolgendemodellen,
hoeweldezelateruitgebreidzullenwordenmetmeerrealistischeveronderstellingen.