Portfolio Cultuurgeschiedenis (de uitwerking van elk van de drie onderdelen moet uniek
zijn en mag niet het resultaat zijn van samenwerking)
1. Bespreking van een schilderij (naar keuze uit de lijsten 'Barok.oefening',
'Romantiek.oefening', 'Impressionisme.oefening' en 'Expressionisme.oefening'. (500
woorden) (6 ptn)
a. Leg uit waarom dit schilderij bijvoorbeeld typisch impressionistisch is.
Welke elementen van bijvoorbeeld impressionisme vind je allemaal terug in dit werk?
b. Vergelijk heel kort bijvoorbeeld het impressionisme met een andere stijl: geef kort
verschillen en gelijkenissen aan.
- titel schilderij: Les coqueliquots à Argenteuil (zie bijlage 1)
- naam kunstenaar: Claude Monet
- wanneer of ongeveer wanneer gerealiseerd: 1873
Het schilderij ‘Les coqueliquots à Argenteuil’ van Claude Monet, geschilderd in 1873, bevat
heel wat typische kenmerken van het impressionisme. Het beeld van wandelende personen
in een veld vol klaprozen op een zomerse dag maakt de thematiek landelijk en vertoont het
dagelijkse leven. Het werk straalt een zekere sereniteit uit, maar geeft ook een dynamisch
beeld weer: de wind die door het gras en de bomen ruist en de mensen die in beweging zijn.
Het is een fragile momentopname van een plek waar de wolken zich vormen op een
bepaalde manier, moeder en zoon maken deel uit van deze scène. Het is een visuele
impressie op één specifiek moment dat Monet wilt weergeven. Impressionistische
schilderijen geven vaak een dynamische sfeer weer, kenmerkend voor de stijl.
Door de minimale penseeltrekken valt het op dat de personages geen duidelijk gezicht
hebben. De contouren van de bomen, het huis en de mensen in de achtergrond gaan
vervagen en worden rudimentair vertoond, dit is zeer kenmerkend voor het impressionisme.
In deze stijlperiode werd er veel aandacht besteed aan kleur, licht en contrast: we zien hier
duidelijk de kleurschakeringen in het veld bij verandering van licht. Bovendien is het
kleurgebruik intenser en lichter, de kleur zwart wordt bijna niet gebruikt. Doordat het
schilderwerk niet gedetailleerd is, kunnen we zeggen dat het beeld wordt gevormd door
zowel de kleurvlakken of strepen die samenkomen als door de dialoog tussen licht en
schaduw.
In tegenstelling tot het expressionisme, wat felle, grillige beelden weergeeft met
onnatuurlijke kleuren, is het impressionisme rustig met lieflijke beelden uit de realiteit. Het
ongemakkelijke gevoel dat wordt gecreëerd door claustrofobische en bedrukte ruimtes die
niet lijken te kloppen, in het expressionisme, is niet wat de impressionisten willen
weergeven. Zij tonen net ruime, fragile beelden met een realistisch perspectief. De emoties
worden in deze stijl gekoppeld aan de impressie van de realiteit. Het expressionisme
daarentegen schetst de situatie zeer psychologisch vanuit het ervaren standpunt van de
schilder.
, De figuren worden uniform weergegeven in het expressionisme. Ze hebben allemaal
dezelfde gelaatsuitdrukking. In de achtergrond vervagen de figuren heel sterk wat ook wel
gebeurt bij de achtergronden van impressionistische werken. In het expressionisme wordt
de rug van de figuren naar de kijker afgebeeld, er is weinig individualiteit en weinig karakter
in de personen. In het impressionisme zijn de gelaatsuitdrukkingen evenmin kenmerkend,
waardoor ze allemaal op elkaar lijken.
Tenslotte maken beide kunststromingen gebruik van intense, levendige kleuren. Het
impressionisme is dus zeker realistischer dan het expressionisme, maar felle kleuren en
contrasten zijn erg kenmerkend voor beide.