Samenvatting Arbeid en bevalling 1
Malenka Pans
Bachelor Vroedkunde
Academiejaar 2019-2020
,Samenvatting Arbeid en Bevalling 1
Leerstof examen:
• Verloskundige diagnostiek
• Psychologische veranderingen tijdens de arbeid
• CTG
• Partogram
• Fasen van arbeid
• Pijn, gedrag en begeleiding tijdens ontsluitingsfase
• Baringskanaal
• Foetale anatomie
• Baring en baringsmechanisme
• Omgaan met baringspijn
• Geboorte placenta
• Controle en onderzoek placenta
• Anatomie van de borst
• Skinnen + eerste aanleggen
• Fysiologie van de neonaat
• Psychologische veranderingen tijdens de bevalling
• Postplacentaire fase
• Opvang gezonde neonaat: klinisch onderzoek
Leerstof stationsproeven:
• Handen wassen
• Handen ontsmetten
• Aandoen 2 steriele handschoenen
• Aandoen 1 steriele onderzoekshandschoen
• Vaginaal onderzoek (niet op stoef)
• CTG aanleggen → ook theorie CTG kennen
• Plaatsen bedpan
• Éénmalig sonderen
• Afname urinestaal
• Relaxatietechnieken (niet op stoef)
• Eerste zorgen en onderzoek van de neonaat (niet op stoef)
• Bedbad
• Bedopmaak
• Standen ziekenhuisbed
1
,Verloskundige diagnostiek-methodiek
Rond 35-36w zwangerschap, kan er al een verandering optreden voor de aankomende
bevalling = prodromale fase → fase die de ziekte voorafgaat, in dit geval arbeid en bevalling
vooraf gaat.
A terme zwangerschap = vanaf 37 weken.
Methodiek van de normale baring (p.143)
Verloskundig onderzoek durante partu
Uitwendig onderzoek
Inspectie
= bekijken van de vrouw met aandacht voor abdomen, borsten, uitwendige genitaliën en
onderste ledematen. → bij elk verloskundig onderzoek, geen tegen indicaties.
Doel? Info verkrijgen over:
• Type vrouw: nationaliteit, gestalte (klein gestalte gaat vaak samen met kleine
bekken).
• Hygiënische toestand: leefgewoonten, sociale status. Is de zwangerschap opgevolgd?
• Algemene GZH toestand: gezonde indruk? Goede fysieke conditie? Uitgeruste indruk
of vermoeid? Oedemateus gelaat?
• Onderste ledematen: varices (spataders), oedemen (vochtophoping)
➔ Malleolair oedeem (meestal fysiologisch)
➔ Pretibiaal oedeem (cave: toxicose = pre-eclampsie = zwangerschapsvergiftiging)
• Abdomen:
➔ Uitzetting: groot of klein? Conform de zwangerschapsduur? In de lengte of dwars
(bij polyhydramnion = te veel vruchtwater, is het abdomen zowel in de lengte als
in de breedte meer uitgezet).
➔ Buikwand: striae, kindsbewegingen, pigmentatie: linea negra = linea alba = linea
fusca, littekens (vroegere sectio, abdomen operatie), spanning: strak of slap,
Oedemateus, contracties.
• Mammae/borsten: striae, pigmentatie secundair tepelhof, toestand tepels: grootte,
gaafheid, stevigheid, al dan niet ingetrokken.
• Uitwendige genitaliën:
➔ Teken van Chadwick = blauwachtige verkleuring van de labia minora en
binnenkant labia majora door veneuze dilatatie en hyperemie (overmatig
bloedgehalte) in het kleine bekken.
➔ Varices (spataders)
➔ Littekens (vroegere episiotomie)
➔ Wratten, genitale verminking
➔ Vaginaal verlies: slijmerig (“tekenen”), bloederig, vruchtwater (bij à terme witte
vlokjes), fluor (wit kwarkachtig verlies = monilia, geelgroen = trichomonas)
Nazorg: ingaan op reacties van parturiënte en partner.
Rapportage: belangrijke gegevens worden genoteerd in het verloskundig dossier.
2
, Percussie
= bekloppen van de lichaamsstreken: nagaan op hol of dof geluid. Minder belangrijk en niet
systematisch in de verloskunde (ontwikkelingslanden).
Doel?: Aflijnen uterus als dit niet mogelijk is door palpatie
Indicaties:
• Begrenzing uterus, bv: bij obesitas
• Differentiaal diagnose (ascites = gezwollen buik VS zwangerschap)
• Geen tegenaanwijzingen
Uitvoering:
Vingers op de buik leggen en met andere vinger van ander hand op de middelvinger van
hand op de buik kloppen en zo verschuiven over heel het te onderzoeken gebied.
Doffe klank: vol orgaan, bv: uterus
Holle klank: leeg orgaan
Palpatie
= betasten abdomen met beide handen ter exploratie van de zwangere uterus.
→ Handgrepen van Leopold
Doel?: Info over uterus en inhoud van uterus
Tegenindicaties:
• Preterme contracties: hoe meer je palpeert, hoe prikkelbaarder baarmoeder wordt.
• Bloedverlies
• Tijdens een wee, tenzij men duur en intensiteit wee wil bepalen.
• Als de zwangere het niet wilt (altijd toestemming vragen!)
Handgrepen van Leopold kan pas vanaf 36 weken zwangerschap! Daarvoor fundushoogte
bepalen met lintmeter of met hand a.d.h.v. herkenningspunten.
Voorbereiding:
• Kennisname zwangerschapsdossier
• Warme handen en kortgeknipte nagels
• Tijdens palperen naar reactie vrouw kijken
• Weergeven wat je voelt en waar je iets voelt
• Parturiënte: lege blaas, ontspannen houding in ruglig op bed of onderzoekstafel,
ontbloot abdomen. Aandacht voor privacy, blootliggen beperken!
3
