Sociale psychologie
1 Sociale psychologie
1.1 Sociale invloed
1.1.1 Psychologie van het dagelijkse leven
Mensen groepsdieren / sociale dieren ‘meest hardnekkig en obsessief sociaal’
Sociale psychologie gaat over die beïnvloeding tss mensen.
1.1.2 Definitie sociale psychologie
Een wetenschappelijke studie, de manier waarop de gedachten, gevoelens en
gedragingen worden beïnvloed door de werkelijke of voorgestelde aanwezigheid van
andere mensen.
Wetenschappelijk studie
systematisch onderzoek met vaak zeer geavanceerde methoden om het denken, doen
en voelen van mensen te doorgronden.
Gedachten, gevoelens & gedragingen
niet enkel uiterlijk zichtbare, maar ook onzichtbare processen.
Gedachten en gevoelens zullen invloed hebben op gedrag
Bv: als je Mark niet aardig vindt, zul je hem uit de weg gaan
Of gedachten en gevoelens die automatisch komen
Mensen lijken zich niet altijd bewust van hun gedachten
Invloed
Doelbewuste pogingen om andere te beïnvloeden
Bv: reclame
Vaak subtieler: automatische onbewuste invloed op anderen
Overal de hele dag door
Werkelijke of voorgestelde aanwezigheid van andere mensen
Feitelijk aanwezig zijn
1
,Bv: BV die een product aanprijst
Vaak ook als de beïnvloeder ‘buiten beeld’ is
Bv: in het pashokje in de winkel ben je alleen, maar toch beïnvloed door de reclame
Mensen worden niet beïnvloed door wat andere feitelijk vinden, maar door wat ze
denken dat andere vinden interpretaties van gedrag van anderen
1.1.3 Kuddedieren
Westerse samenleving individualisme en autonomie van belang, maar we laten ons
meer beïnvloeden dan dat we zelf denken
Need to belong: we zijn met zen alle nageslacht van mensen die bij de groep bleven,
zich aanpaste aan elkaar en het belangrijk vonden om erbij te horen en een goed
groepslid te zijn.
Sociaal afstemmen
Social tuning: onbewust op elkaar afstemmen van gedrag, gedachten & gevoelens
Kameleon-effect: het overnemen van elkaars bewegingen en mimiek
Bv: mensen gaan meer synchroon bewegen tijdens het wandelen.
Bv: elkaar beïnvloeden wnnr er wordt gegeten en gedronken – vooral alcohol
Effect is sterker als mensen elkaar graag mogen
Spiegelneuronen: zorgen ervoor dat je wat je ziet automatisch nadoet. Het zijn
hersencellen die activiteiten en ervaringen van anderen weerspiegelen in het eigen
brein.
Gevoelens
Zintuigelijke ervaringen
Motorisch
Autonome fysiologische reacties (bv hartslag, ademhaling, zweten,..)
Dit is de basis van empathie: door de weerspiegeling van ons eigen brein weten we
wat anderen ervaren, ook als we het zelf niet rechtstreeks meemaken.
Versterkt groepsband en bevorderd samenwerking
Sociale besmetting
2
,het is belangrijk dat gezag gedrag altijd rustig blijft in situaties waarin paniek kan
ontstaan.
Conformisme: de neiging om ons aan te passen aan anderen
la boum ter kamerenbos - wanneer anderen met stenen gooien en daarmee dat
stenen-gooien tot een legitieme daad voor de groep maken.
Emotionele besmetting: automatisch elkaar emoties overnemen.
Bv: als mensen samen een grappige serie kijken lachten ze harde (vandaag de
lachband)
Imitatie voordeel om mensen te beïnvloeden
Onderzoek: serveerster imiteerde haar klanten door bestelling te herhalen
meer fooi
Advocaat cliënt noemen met ‘de heer Holleeder’ je ziet geen zware jongen,
maar een heer van stand beïnvloed de beeldvorming
1.1.4 Alledaagse verschijnselen
Hindsight bias: eenmaal je iets weet, lijkt het vaak alsof je het al wist
heeft invloed op je gedrag en toekomstige beslissingen.
zorgt ervoor dat gebeurtenissen achteraf voorspelbaarder leken dan ze op dat
moment waren en dat die gebeurtenis verklaarbaar en heel logisch was.
Jürgen Conings: ‘Dat wist je toch dat dat ging gebeuren, extreemrechts en
toegang tot wapens en munitie’
5 onderzoeksresultaten uit de sociale psychologie
Tegenpolen
Eerste indruk
Brainstormen
Slijmen
Hard to get spelen
Tegenpolen
3
, Mensen die op elkaar lijken, trekken elkaar aan
Eerste indruk
Het idee dat de eerste indruk onbevangen tot stand komt klopt niet.
We zien geslacht, leeftijd, huidskleur, manier van praten, kledij,..
Mensen kunnen er zelf voor zorgen dat eerste indruk werkelijkheid wordt.
Bv als je iemand niet vertrouwd zal je hem heel anders behandelen. Doordat je
iemand op een bep manier behandelt beïnvloed je het gedrag.
Self-fulfilling prophecy: zichzelf bevestigende voorspelling
Bv van aantrekkelijke mensen w verwacht dat ze aardig zijn. daardoor w ze van
jongs af aan aardiger en positiever benaderd dan onaantrekkelijke mensen. Dit
versterkt hun zelfvertrouwen en biedt hun meer gelegenheid tot contact met
anderen oefenen van sociale vaardigheden
Fysieke aantrekkelijkheid: uiterlijk heeft veel invloed op hoe we andere
waarnemen. Aantrekkelijk zijn lijkt veel voordelen te hebben, maar heeft geen
verband met hoe gelukkig iemand is.
Aantrekkelijke mensen weten niet of ze worden gewaardeerd door hun uiterlijk of hun
inhoudelijke kwaliteiten
Nadeel van aantrekkelijkheid, vooral voor vrouwen: vaak onder druk om hun
schoonheid te handhaven door verjongingsmiddelen, cosmetische chirurgie, diëten,..
Brainstormen
Als je mensen bij elkaar zet om te brainstormen komen ze uiteindelijk met minder
ideeën, en minder nieuwe ideeën, dan wnnr je iedereen apart zet en op het einde alle
ideeën samenvoegt.
Sociaalpsychologische experimenten gaan hier in tegen het logische verstand
Slijmen
Onderzoekresultaten suggereren dat slijmen en vleien behoorlijk effectief is.
Hoe werkt dit dan?
Sociale psychologie wil niet alleen gedrag beschrijven, maar ook verklaren
Zie hfd 2
4
