Cursus neurochirurgie
Inhoud
Les Titel les Deel in cursus
Online Fysiologische elementen 2
Online Congenitale pathologie 7
Online Perifere zenuwpathologie 10
1 Hydrocefalie – spontane bloedingen 6+8
2 Intracraniële tumoren 3
3 Craniocerebraal trauma 4
4 Differentieel diagnostisch denken 1, functionele neurochirurgie 5
5 Aandoeningen van de wervelkolom 1 9
6 Aandoeningen van de wervelkolom 2 9
7 Differentieel diagnostisch denken 2, complicaties in de neurochirurgie 11
Leerstof:
• Lesnotities
• Ppt
• Cursus (zonder cursieve tekst)
Examen
40 Multiple choice questions + giscorrectie
• Neurologie 19
• Neurochirurgie 9
• Neuroradiologie 3
• Semeiologie 9
In enkele lessen stukje over differentieel diagnostisch denken. Dit is niet echt kennis maar is hulp als
opstap naar je stages. Alle examenvragen vertrekken van een casus maar deze zal niet moeilijk zijn.
Het zijn eerder theoretische vragen.
1
,Online lessen (#3)
1. Fysiologische elementen
2. Congenitale pathologie
3. Perifere zenuwpathologie
Les 1: Fysiologische elementen
Depreitere
1 Bloedhersenbarrière (en bloed-CSV barrière)
Doel
• Bescherming CZS tegen schadelijke moleculen
o Actief transport door E-dependente kanalen
▪ Daarom bevatten cerebrale endotheelcellen zoveel mitochondria → energie
voor actief transport
o Diffusie // vetoplosbaarheid
o Capillairen hebben lage permeabiliteit
• Isolatie (Elektrisch milieu)
o Capillairen hebben hoge elektrische weerstand
Gevormd door
• Tight junctions in capillaire endotheelcellen
(+ in epitheelcellen die plexus choroideus bekleden)
Er bestaat ook een bloed-CSV barrière:
• Endotheel van plexus choroideus bevat veel
fenestraties → kan niet voor barrière zorgen
• Epitheel van capillairen van plexus choroideus heeft
tight junctions → barrière
Afb: capillair in hersenen met eindvoetjes daarrond
• Wand = endotheel
• Verbonden met tight junctions
• Transport: vooral actief
Verstoring BBB
• Weefseldisruptie / destructie
o Diffuus trauma
o Contusie
o Bloeding
o Ischemie
o Infectie
o Inflammatie
o Vrije radicalen, hyperosmolaire moleculen
• Disorganisatie
o Tumorale capillairen: sommige tumoren groeien zo snel dat de
capillairen slecht gevormd zijn en zwakke tight junctions hebben
o Foto: hersentumor met perifere contrastcaptatie
Dit zien we door contraststof in te spuiten → we zien lek.
2
,2 Hersenoedeem
Hersenoedeem = toename waterinhoud hersenweefsel
Dit kan op 2 plaatsen:
• Intracellulair
• Interstitiële ruimte
Er zijn verschillende vormen
• Vasogeen hersenoedeem
o In interstitium, witte stof
▪ Witte stof is minder compact dan grijze stof.
o Er lekt vocht uit capillairen: verhoogde capillaire permeabiliteit → verstoorde
barrière.
o Oorzaken
▪ Necrose (contusie) → capillairen zijn beschadigd
• Het oedeem dat hier bij komt, is ten dele
vasogeen, door disruptie en energie-depletie
van de endotheelcellen
▪ Neovascularisatie (maligne tumoren) → vaatjes w
zwak gevormd met slechte tight junctinos → lekken
o R/ cortisone gaat capillaire permeabiliteit verminderen.
▪ Dit werkt bij tumoren
▪ Werkt NIET bij trauma
o Afb: peritumoraal oedeem, in witte stof is er vlamvormig
oedeem
• Cytotoxisch hersenoedeem
o Intracellulair, grijze + witte stof → alle cellen zwellen op
o Oorzaken: beschadiging van cellen/neuronen/exonen
▪ Ischemisch CVA
▪ Leverfalen en uremie → toxines
▪ Traumatisch veralgemeend hersenoedeem door beschadiging van cellen
(diffuus) door bv acceleratie en decceleratie (auto-ongeluk,…)
o R/ Mannitol zorgt voor dalende intracraniële druk
▪ Zal vocht afdrijven uit cellen → naar interstitium → naar vasculaire
compartiment (via osmose)
▪ Kan bij alle gevallen van cytotoxisch oedeem gebruikt worden
o R/ Decompressieve cranioectomie
▪ Wegnemen van deel van schedel zodat schedel kan uitzetten
o R/ Corticosteroïden werken hier NIET
• Osmotisch hersenoedeem
o Intracellulair
o Oorzaken: pathofysiologische osmotische gradiënt: vocht van vasculair →
interstitieel → osmotische gradiënt schuift op → vochtshift naar intracellulair
▪ Daling van serumosmolaliteit
• Waterintoxicatie: osmolariteit in vasculaire compartiment daalt →
vocht in interstitium w aangetrokken
• SIADH: syndrome of inappropriate secretion of ADH
▪ Stijging weefselosmolaliteit: Resorberend hematoom
o Uiteindelijk zal water dat langs osmotische extra-intracellulaire gradiënt komt, ook
leiden tot cytotoxisch oedeem!
3
, • Hydrocefaal hersenoedeem
o Transependymaal transsudaat naar periventriculaire witte stof
o Oorzaak: bij forse obstructieve hydrocefalie (obstructie op circulatie
hersenvocht) → ventrikels gaan uitzetten → vocht gaat door ependym
transuderen
• Obstructief hersenoedeem
o Oorzaak: obstructie interstitiële flux naar veneus compartiment
▪ Veneuze sinustrombose
▪ Meningeoma
▪ Schwannoma
▪ Craniofaryngeomen
3 Cerebrospinaal vocht
Vorming
• Secretie, actief proces uit plexus choroideus
• (+ klein deel uit bulk flow interstitieel vocht uit parenchym)
• 0.3-0.4 ml / min = 0.5L/d
• ± 150ml CSV op elk ogenblik
o 30ml in ventrikels
o 120ml in subarachnoidale ruimte (75ml in spinale subarachnoidale ruimte)
Druk: 140-150 mmH2O of 10-11 mmHg
Samenstelling
• Helder
o Indien niet: probleem. Meningitis bv
• <5WBC/mm3
• 60% van serumglucose
• 0.4% van serumeiwit
Circulatie en absorptie
Circuleert vanuit laterale ventrikels → foramen van Monro →
3e ventrikel → via aquaduct naar 4e ventrikel Van hieruit van
foramen van Lushka en Magendie naar cisterna magna →
naar subarachnoidale ruimte
• Productie
o Plexus choroideus 3e V
o Plexus choroideus 4e V
o Plexus = gespecialiseerd epitheel dat de
capillairen bedekt
• Absorptie:
o Subarachnoidale ruimte → absorptie in
arachnoïdale villi (= uitstulpingen van
arachnoidea in veneuze sinussen van schedel)
o Ook door de venen rondom spinale zenuwen. Dura mater is heel dun.
o Absorptie gedreven door dynaemische drukgradiënt tussen subarachnoidale ruimte
en venezeu draingagesysteem
▪ Is het grootst tijdens systolische fase van hartcyclus
4
Inhoud
Les Titel les Deel in cursus
Online Fysiologische elementen 2
Online Congenitale pathologie 7
Online Perifere zenuwpathologie 10
1 Hydrocefalie – spontane bloedingen 6+8
2 Intracraniële tumoren 3
3 Craniocerebraal trauma 4
4 Differentieel diagnostisch denken 1, functionele neurochirurgie 5
5 Aandoeningen van de wervelkolom 1 9
6 Aandoeningen van de wervelkolom 2 9
7 Differentieel diagnostisch denken 2, complicaties in de neurochirurgie 11
Leerstof:
• Lesnotities
• Ppt
• Cursus (zonder cursieve tekst)
Examen
40 Multiple choice questions + giscorrectie
• Neurologie 19
• Neurochirurgie 9
• Neuroradiologie 3
• Semeiologie 9
In enkele lessen stukje over differentieel diagnostisch denken. Dit is niet echt kennis maar is hulp als
opstap naar je stages. Alle examenvragen vertrekken van een casus maar deze zal niet moeilijk zijn.
Het zijn eerder theoretische vragen.
1
,Online lessen (#3)
1. Fysiologische elementen
2. Congenitale pathologie
3. Perifere zenuwpathologie
Les 1: Fysiologische elementen
Depreitere
1 Bloedhersenbarrière (en bloed-CSV barrière)
Doel
• Bescherming CZS tegen schadelijke moleculen
o Actief transport door E-dependente kanalen
▪ Daarom bevatten cerebrale endotheelcellen zoveel mitochondria → energie
voor actief transport
o Diffusie // vetoplosbaarheid
o Capillairen hebben lage permeabiliteit
• Isolatie (Elektrisch milieu)
o Capillairen hebben hoge elektrische weerstand
Gevormd door
• Tight junctions in capillaire endotheelcellen
(+ in epitheelcellen die plexus choroideus bekleden)
Er bestaat ook een bloed-CSV barrière:
• Endotheel van plexus choroideus bevat veel
fenestraties → kan niet voor barrière zorgen
• Epitheel van capillairen van plexus choroideus heeft
tight junctions → barrière
Afb: capillair in hersenen met eindvoetjes daarrond
• Wand = endotheel
• Verbonden met tight junctions
• Transport: vooral actief
Verstoring BBB
• Weefseldisruptie / destructie
o Diffuus trauma
o Contusie
o Bloeding
o Ischemie
o Infectie
o Inflammatie
o Vrije radicalen, hyperosmolaire moleculen
• Disorganisatie
o Tumorale capillairen: sommige tumoren groeien zo snel dat de
capillairen slecht gevormd zijn en zwakke tight junctions hebben
o Foto: hersentumor met perifere contrastcaptatie
Dit zien we door contraststof in te spuiten → we zien lek.
2
,2 Hersenoedeem
Hersenoedeem = toename waterinhoud hersenweefsel
Dit kan op 2 plaatsen:
• Intracellulair
• Interstitiële ruimte
Er zijn verschillende vormen
• Vasogeen hersenoedeem
o In interstitium, witte stof
▪ Witte stof is minder compact dan grijze stof.
o Er lekt vocht uit capillairen: verhoogde capillaire permeabiliteit → verstoorde
barrière.
o Oorzaken
▪ Necrose (contusie) → capillairen zijn beschadigd
• Het oedeem dat hier bij komt, is ten dele
vasogeen, door disruptie en energie-depletie
van de endotheelcellen
▪ Neovascularisatie (maligne tumoren) → vaatjes w
zwak gevormd met slechte tight junctinos → lekken
o R/ cortisone gaat capillaire permeabiliteit verminderen.
▪ Dit werkt bij tumoren
▪ Werkt NIET bij trauma
o Afb: peritumoraal oedeem, in witte stof is er vlamvormig
oedeem
• Cytotoxisch hersenoedeem
o Intracellulair, grijze + witte stof → alle cellen zwellen op
o Oorzaken: beschadiging van cellen/neuronen/exonen
▪ Ischemisch CVA
▪ Leverfalen en uremie → toxines
▪ Traumatisch veralgemeend hersenoedeem door beschadiging van cellen
(diffuus) door bv acceleratie en decceleratie (auto-ongeluk,…)
o R/ Mannitol zorgt voor dalende intracraniële druk
▪ Zal vocht afdrijven uit cellen → naar interstitium → naar vasculaire
compartiment (via osmose)
▪ Kan bij alle gevallen van cytotoxisch oedeem gebruikt worden
o R/ Decompressieve cranioectomie
▪ Wegnemen van deel van schedel zodat schedel kan uitzetten
o R/ Corticosteroïden werken hier NIET
• Osmotisch hersenoedeem
o Intracellulair
o Oorzaken: pathofysiologische osmotische gradiënt: vocht van vasculair →
interstitieel → osmotische gradiënt schuift op → vochtshift naar intracellulair
▪ Daling van serumosmolaliteit
• Waterintoxicatie: osmolariteit in vasculaire compartiment daalt →
vocht in interstitium w aangetrokken
• SIADH: syndrome of inappropriate secretion of ADH
▪ Stijging weefselosmolaliteit: Resorberend hematoom
o Uiteindelijk zal water dat langs osmotische extra-intracellulaire gradiënt komt, ook
leiden tot cytotoxisch oedeem!
3
, • Hydrocefaal hersenoedeem
o Transependymaal transsudaat naar periventriculaire witte stof
o Oorzaak: bij forse obstructieve hydrocefalie (obstructie op circulatie
hersenvocht) → ventrikels gaan uitzetten → vocht gaat door ependym
transuderen
• Obstructief hersenoedeem
o Oorzaak: obstructie interstitiële flux naar veneus compartiment
▪ Veneuze sinustrombose
▪ Meningeoma
▪ Schwannoma
▪ Craniofaryngeomen
3 Cerebrospinaal vocht
Vorming
• Secretie, actief proces uit plexus choroideus
• (+ klein deel uit bulk flow interstitieel vocht uit parenchym)
• 0.3-0.4 ml / min = 0.5L/d
• ± 150ml CSV op elk ogenblik
o 30ml in ventrikels
o 120ml in subarachnoidale ruimte (75ml in spinale subarachnoidale ruimte)
Druk: 140-150 mmH2O of 10-11 mmHg
Samenstelling
• Helder
o Indien niet: probleem. Meningitis bv
• <5WBC/mm3
• 60% van serumglucose
• 0.4% van serumeiwit
Circulatie en absorptie
Circuleert vanuit laterale ventrikels → foramen van Monro →
3e ventrikel → via aquaduct naar 4e ventrikel Van hieruit van
foramen van Lushka en Magendie naar cisterna magna →
naar subarachnoidale ruimte
• Productie
o Plexus choroideus 3e V
o Plexus choroideus 4e V
o Plexus = gespecialiseerd epitheel dat de
capillairen bedekt
• Absorptie:
o Subarachnoidale ruimte → absorptie in
arachnoïdale villi (= uitstulpingen van
arachnoidea in veneuze sinussen van schedel)
o Ook door de venen rondom spinale zenuwen. Dura mater is heel dun.
o Absorptie gedreven door dynaemische drukgradiënt tussen subarachnoidale ruimte
en venezeu draingagesysteem
▪ Is het grootst tijdens systolische fase van hartcyclus
4
