Dit document bevat een samenvatting van het onderdeel fonetiek en fonologie binnen het Nederlandse Taalkunde II aan de KULeuven. Taal- en letterkundestudenten zien enkel hoofdstukken 2, 3, 4, 8, 9, 10 en 11 van dit boek, dus dit zijn de enige hoofdstukken die in de samenvatting verwerkt zijn.
Ge...
NTK: fonetiek en fonologie – samenvatting
Fonetiek
Basisbegrippen fonetiek
Productie van spraakgeluid: van hersenen naar spraakorganen
3 componenten
- Luchtstroom (vertrekkend vanuit longen)
- Stemgeving (activiteit ter hoogte van strottenhoofd)
- Articulatie (activiteit in keel-, mond- en neusholte)
Interactie tussen luchtstroom, stemgeving en articulatie
o Zonder luchtstroom geen klanken
o Stemgeving en articulatie logisch onafhankelijk van elkaar
o Stemgeving + articulatie en luchtstroom logisch afhankelijk van elkaar
3 componenten van spraakkanaal
- Strottenhoofd (larynx)/stemspleet (glottis) als ijkpunt
- Sub-: onder
- Supra-: onder
,Sub-laryngale/sub-glottale component: luchtstroom
Pulmonaal/pulmonair (van de longen)
- Ingressieve luchtstroom (naar binnen gaande)
- Egressieve luchtstroom (naar buiten gaande)
o 99% van spraakklanken geproduceerd met behulp van egressief-pulmonische
luchtstroom
Verschillende glottale standen
- A. stemplooien open
, o Gewone ademhaling
o Stemplooien kunnen extra opengezet worden bij hoge inspanning
o Stemplooien kunnen iets meer dicht gaan waardoor wrijving/turbulentie ontstaat
aspiratie (waarneembare effect van wrijving)
- B. stemplooien helemaal dicht
o Geblokkeerde luchtstroom
o Door zwaartekracht wordt longvolume onder druk gezet luchtdruk stijgt
ploffende geluid
Glottale stop
Harde steminzet van klinkers
- C. stemplooien snel en herhaaldelijk open en dicht (fonatiestand)
o Stemgeving/fonatie (phonaton): luchtstroom met voldoende kracht uit longen doen
stromen slijmvliezen aan bovenkant stemplooien aan het trillen brengen
Strotklep/epiglottis
- Sluit luchtpijp af zodat bij slikken geen voedsel in luchtwegen komt
- Epiglottis kan enkel sluiten als spieren strottenhoofd naar boven trekken
- Verslikken: coördinatie tussen epiglottis en larynx loopt mis
- Impact op stemtimbre
Supra-laryngale/supra-glottale component: articulatie
Resonatoren: holtes
- Bepaalt kwaliteit van klank
- Versterking van mooie aspecten en wegfilteren van niet-mooie aspecten
- 3 holtes
o Keelholte (minimale controle, geen grote rol in Nederlands)
Achterwand keel
o Mondholte (meest flexibel)
Onderkraakbeen
Tong
Lippen
o Neusholte (niet te veranderen, speelt mee of niet)
o (sinusholte)
o (voorhoofdsholte)
Bovenste articulatoren
- Zacht verhemelte/velum: kan omhoog getrokken worden
o Scharnierpunt tussen 3 holtes/resonatoren
, o Verschillende trajecten van luchtstroom
A. velum helemaal omhooggetrokken tegen achterwand van keelholte
Neusholte wordt afgesloten en kan alleen door mondholte naar
buiten
Orale klank (gewone klinkers en medeklinkers)
B. velum is omlaag en mondholte afgesloten
Luchtstroom kan alleen door neusholte naar buiten
Nasale klank
C. Velum is omlaag en mondholte is niet afgesloten
Luchtstroom zowel door neusholte en mondholte naar buiten
Genasaliseerde/genasaleerde klank (klinkers van Franse
leenwoorden, bv. timbre)
Onderste articulatoren
- Tong: een van allerbelangrijkste articulatoren
o Niet eenvoudig om verschillende onderdelen duidelijk van elkaar te onderscheiden
o Onderverdelen op basis van tongpositie (in rust) tegenover bovenkant mondholte
Klinkerdiagram (alle klinkers)
Benaming delen van tong gemotiveerd
door vorming van klinkers
o Klinkers worden geproduceerd in centrale stuk van mondholte ter hoogte van
palatum en velum (productie medeklinkers kan helemaal achteraan spraakkanaal
(glottaal) tot helemaal achteraan (labiaal) plaatsvinden)
klinkers
Actieve vs. passieve articulatoren en resonatoren
- Actief: bewust en controleerbaar te bewegen
- Passief: niet bewust te manipuleren
- Manipuleerbaarheid:
Les avantages d'acheter des résumés chez Stuvia:
Qualité garantie par les avis des clients
Les clients de Stuvia ont évalués plus de 700 000 résumés. C'est comme ça que vous savez que vous achetez les meilleurs documents.
L’achat facile et rapide
Vous pouvez payer rapidement avec iDeal, carte de crédit ou Stuvia-crédit pour les résumés. Il n'y a pas d'adhésion nécessaire.
Focus sur l’essentiel
Vos camarades écrivent eux-mêmes les notes d’étude, c’est pourquoi les documents sont toujours fiables et à jour. Cela garantit que vous arrivez rapidement au coeur du matériel.
Foire aux questions
Qu'est-ce que j'obtiens en achetant ce document ?
Vous obtenez un PDF, disponible immédiatement après votre achat. Le document acheté est accessible à tout moment, n'importe où et indéfiniment via votre profil.
Garantie de remboursement : comment ça marche ?
Notre garantie de satisfaction garantit que vous trouverez toujours un document d'étude qui vous convient. Vous remplissez un formulaire et notre équipe du service client s'occupe du reste.
Auprès de qui est-ce que j'achète ce résumé ?
Stuvia est une place de marché. Alors, vous n'achetez donc pas ce document chez nous, mais auprès du vendeur frannaert. Stuvia facilite les paiements au vendeur.
Est-ce que j'aurai un abonnement?
Non, vous n'achetez ce résumé que pour €7,49. Vous n'êtes lié à rien après votre achat.
