Financieel management
Les 18/02
Belang van Financieel Management: Er zijn twee hoofdredenen voor faillissement:
• Management
• Financiering
Belangrijkste in COVID tijden: CFO
➔ Hoe vangen we de ‘storm’ op?
➔ CFO is beslisser in het bedrijf die kiest welke maatregelen er wel/niet genomen worden
➔ Cruciale functie
Inleiding
Als we spreken over geld en financiering is er een grote vraag van de mensen.
Hangt af van 3 elementen:
• Welk geld nodig
• Welke onderneming ben ik
• Welke fase zit ik?
Hoofdstuk 1. Basisconcepten van Financieel Management
Welk geld zoek ik? NOT ALL THE MONEY IS THE SAME
Friends, fools, families: ik richt een bedrijf op en kijk in mijn directe omgeving. Het gaat over kleine
bedragen (paar duizenden euro’s max). Het is erg gemakkelijk om aan het geld te komen, en
geen grote problemen. Het is een financiering, je krijgt het gemakkelijk en betaalt het
gemakkelijk terug. Meestal wordt dit gebruikt voor starters. In Europa starten ongeveer 60%
van alle starters met FFF (love money). = tussen lening & subsidies
Subsidies: (= publieke fondsen): ‘gratis geld’ voor de onderneming. Wil zeggen dat je het niet moet
terugbetalen. Subsidies bestaan, ze zijn gratis, je moet wat geduld ervoor hebben en het is
democratisch. Je krijgt ze binnen bepaalde regels
Banken: Nog steeds belangrijkste in volume. Word je sowieso mee geconfronteerd als CFO. De
banken zijn tegenwoordig relatief goedkoop, relatief gemakkelijk om te krijgen. MAAR nadeel:
ze zijn erg onvoorspelbaar. Stel dat er morgen een probleem is in een bepaalde sector, dan
draaien ze de kredieten terug in die sector. Ze zijn onvoorspelbaar en willen garanties.
Eigen vermogen financiering: aandelenfinanciering
• Business angels: = private personen. Deze personen hebben een zeker vermogen en
investeren in bedrijven. Ze zijn vlot, niet bureaucratisch, ze weten wat business is (vaak zelf
ervaring in runnen van business). Je kan er terecht voor 10 000 euro, maar niet voor heel grote
bedrijven
• Venture capitalisten (private equity players): Voor grote bedragen kan je hierbij terecht
(honderdduizenden euro’s).
Wanneer kies je wat?
➔ Kijk welk type geld je nodig hebt, dat bepaalt welke funanciering je nodig hebt
1
,WELKE ONDERNEMING BEN IK?
Muizen: Klein bedrijfje die altijd klein gaat blijven (bv broodjeszaak om de hoek). Max 10
werknemers ongeveer. In europa zijn ongeveer 85% van de bedrijven muizen. Deze gaan
vooral naar banken gaan voor geld, en misschien een paar subsidies krijgen.
Bv KMO’s
→ beperkte financiële middelen en willen banken/subsidies/FFF
Olifanten: Ze zwemmen in het geld. Ze spelen bijna zelf bankier, ze weten niet wat te doen met al
hun geld (bv Apple, Total…). Ze zijn een bureaucratie op zich. Ze hebben zelf geen geld nodig.
Dus uit standpunt van financiering, zitten ze eigenlijk aan ‘de andere kant’. De olifanten
financieren soms naar kleinere ondernemingen toe, want ze hebben zelf geen financiële
behoefte.
Bv Apple
➔ Hebben korte cash conversion cycle → weinig financiële behoefte → overvloedig werkkapitaal
→ negatieve interest (gld betalen om geld op de bank te zetten) → oplossing: waar kunnen
we investeren? (vaak geld geven aan kleine ondernemingen; de muizen)
Zombies: Bedrijven die eigenlijk leven, maar al land dood zouden moeten zijn. Bedrijven die
eigenlijk failliet verklaard zouden moeten worden. De operationele winsten zijn onvoldoende
om de intresten te betalen, en dat in een opeenvolgende periode van 3 jaar. Ze hebben geen
vooruitzichten, maar overleven wel. Deze worden gefinancierd door subsidies (grote bron).
Niet meer door de FFF. En door banken? → Ja, want ze zijn niet geboren als zombies natuurlijk,
maar als een bedrijf met een bepaald idee die moest opstarten; banken met mortgage
(hypotheek), wat leidt tot oneerlijke concurrentie. In een land als België werkt 1/7 van de
Belgen in een zombiebedrijf. 10% van de bedrijven zijn zombies (het hoogste in Spanje) →
‘spookbedrijven’
Gazelles: Bedrijven die snel groeien en rap geld nodig hebben. Deze gaan sneller in de richting van
business angels en private equity. Ze zijn belangrijk voor de jobcreatie → 1% van de bedrijven
zorgt voor 40% van nieuwe jobs!! Deze hebben risicokapitaal hoognodig om te bestaan. 5%
van de bedrijven zorgt voor 80% van de jobs
➔ In begin FFF (niet altijd), dan BA en PE, en op het einde pas banken (want pas op einde
terugbetalingscapaciteit)
Eenhoorns: Bedrijven die op heel korte termijn een grote waarde hebben. Na drie jaar hebben ze
een waarde van 1 biljoen dollar!
➔ In begin FFF (niet altijd), dan BA en PE, en op het einde pas banken
➔ Maken gedurende jaren na elkaar verliezen (maar wie betaalt deze verliezen?)
➔ Ze hebben dus geen payback capacity, en toch moeten ze financiering hebben
➔ Vrij recent fenomeen (slechts 10 jaar nogmaar)
Zebra’s: bedrijven die niet denken in wit/zwart, maar wit EN zwart. Zijn zowaar de bedrijven van
de toekomst. Men dacht lang dat een bedrijf dient om winst te maken (financiële ratio’s), maar
eigenlijk zijn ze meer dan dit, ze moeten niet enkel denken aan winst, maar OOK denken aan
de maatschappelijke relevantie (wit EN zwart). Denk aan de drie P’s: People, Profit, Planit is
belangrijk!
2
,IN WELKE FASE ZIT IK?
In begin: FFF, subsidies, banken
• FFF: geen waarborg
• Subsidies: geen waarborg
• Banken: WEL waarborg
Calimero Syndroom
KMO’s gaan naar overheden en zeggen dat ze niet kunnen concurreren tegen de grote (olifanten)
en vragen om subsidies om dat wel te kunnen.
Waarom is het zo dat kleine ondernemingen langer moeten wachten op hun geld dan de grote?
➔ Bedrijf dat solvabel is, maar op zeker moment niet genoeg liquiditeit heeft (probleem van
COVID) = liquidity trap
➔ Hierdoor wordt er gekeken naar nieuwe finacniering (crypto financiering etc)
Financiële wereld & geslacht
52% bevolking is vrouwen, maar slechts 29% is vrouwgeleid
ESG score: Barometer van duurzaamheid
• Environment
• Social
• Government
➔ Relevant is als je deze score in kaart brengt dat je deze correleert met de performantie, dat je
een hogere performantie hebt. Hoe hoger de ESG score, hoe stabieler de beursscore.
ESG & sharpe: Betere ESG leidt tot betere Sharp (sharp-ratio: measurement of risk-corrected
return).
3
, Hoofdstuk 2. Wat is financieel management?
Als we spreken over financieel management, spreken we NIET over micro-economie. Daar stellen
we de vraag of we meer winsten kunnen maken
Bv: ik doe kapitaalverhoging vn 10 miljoen naar 16 miljoen, en mijn profit stijgt van 4 tot 6
miljoen. Volgens micro eonomie is dit een goeie zaak, maar in feite is dit niet goed, want we
hebben 6 miljoen extra geïnvesteerd (eigen vermogen stijgt met 60% en profit met 50%), dus
winst op het eigen vermogen daalt met 10!!
➔ We zijn NIET geïnteresseerd in de maximalisatie van de winst
➔ We zijn NIET geïnteresseerd in maximale winst per aandeel
➔ We zijn WEL geïnteresseerd in de WAARDE van de onderneming!
Waar vind ik de waarde van de onderneming op de balans? –> Nergens!! Dit moet je berekenen
Waarde onderneming hangt af van drie factoren:
1) Hoeveel Cashflow
a. Kan je schatten in Business plan
2) Hoe zeker heb ik de cashflow?
a. Bv deze is 100 000 per jaar, maar hoe zeker ben ik dit? (covid, concurrentie…)
b. Moeilijk te berekenen; je weet niet wat er gebeurt met de sector, de prijs, hoeveel
mensen interesse hebben… risico is moeilijk in te schatten
3) Hoe lang?
a. Timing moeilijk te meten ook
Dus ik moet kunnen zeggen hoeveel cashflow ik heb, hoe lang ik deze heb en hoe zeker ik ben dat
ik deze heb.
Definitie Financieel management:
= Increase the value of the company for the shareholders (= ruime defenitie)
- Het gaat over AANDEELHOUDERS
- Doel: waarde van onderneming moet verhogen
- Voor iedere beslissing die wij nemen, is er maar één antwoord die telt: wat is de impact op de
waarde van de onderneming?
Value of the company:
• Return, risk, timing
Shareholdersvalue: we houden enkel rekening met de aandeelhouders, we willen de
aandeelhouders rijker maken
Drie opmerkingen:
1) Managerial revolution: de CEO zelf zijn vaak geen aandeelhouders. Als dze geen
aandeelhouders zijn, waarom zouden ze dan willen om de aandeelhouders rijker te maken? (=
agentschapsprobleem; een derde treedt op). Om dit probleem op te lossen moet je zien dat
degene die het bedrijf leidt dezelfde agenda heeft als de aandeelhouders
a. Opties op aandelen
b. Je krijgt niet alleen loon, maar ook als manager de gedeelte van de winst (tentièmes;
ht percentage van de winst die wordt toegekeerd aan de managers) = NIET DIVIDEND;
Dividend (voor de aandeelhouders)
c. Iedereen is aandeelhouder; dus geen conflict tussen aandeelhouders en CEO
2) Stakeholders value: je PPP moet je integreren in je business model. Denk aan de consument,
leverancier, omgeving... (ESG score)
4
