Resume
Samenvatting Oikonomia - Inzicht in economie (geslaagd in eerste zit)
- Cours
- Economie (B001173B)
- Établissement
- Universiteit Gent (UGent)
Samenvatting van volledig boek met uitzondering van hoofdstukken 4 en 5.
[Montrer plus]
Livre connecté
Titre de l’ouvrage:
Auteur(s):
- Édition:
- ISBN:
- Édition:
Aperçu du contenu
20202021
Samenvatting Economie
OIKONOMIA, INZICHT IN ECONOMIE
JOHAN ALBRECHT EN BRUNO MERLEVEDE
[Typ Albrecht,
hier] J., & Merlevede, B. (2020). Oikonomia - Inzicht in economie (2de editie). Borgerhoff & Lamberigts.
,Inhoudsopgave
Inleiding ............................................................................................................................................................. 4
Hoofdstuk 1: Welvaart en marktevenwicht ..................................................................................................... 5
1. Goed, maar niet goed genoeg .......................................................................................................................... 5
2. België in de global competitiveness index (GCI) .............................................................................................. 5
3. Welvaart: een interdisciplinaire zoektocht ...................................................................................................... 5
4. Welvaart uit markttransacties .......................................................................................................................... 5
5. Vraag, aanbod en marktevenwicht .................................................................................................................. 6
6. Zelfregulerende markten ................................................................................................................................. 7
7. Verliezers en winnaars ..................................................................................................................................... 7
8. De dynamiek van concurrentie op de markt .................................................................................................... 7
9. Welke markten zijn zelfregulerend?................................................................................................................. 7
10. Over oude en nieuwe markten......................................................................................................................... 8
11. De vrije markt is gemaakt/“Laisser-fair was planned” ..................................................................................... 8
12. Het eerste reserveleger en ongeschoolde technologen ................................................................................... 8
Hoofdstuk 2: Behoeften, begeerten, modellen en beelden ............................................................................ 9
1. Economische analyse in gezondheidszorg en klimaatbeleid ........................................................................... 9
2. Schaarste in tijden van overvloed .................................................................................................................... 9
3. Begeerten ......................................................................................................................................................... 9
4. Schaarse milieugoederen en ecosysteemdiensten......................................................................................... 10
5. Opportuniteitskosten en de marginale analyse ............................................................................................. 10
6. Het gebruik van modellen en hypothesen ..................................................................................................... 10
7. Het model van de economische kringloop ..................................................................................................... 11
8. De embedded economy ................................................................................................................................. 11
9. Wat is goed voor de economie? .................................................................................................................... 12
Hoofdstuk 3: De economische scholen .......................................................................................................... 13
1. De klassieke school......................................................................................................................................... 13
2. De neoklassieke school .................................................................................................................................. 13
3. De marxistische school ................................................................................................................................... 14
4. De Oostenrijkse school ................................................................................................................................... 15
5. De keynesiaanse school.................................................................................................................................. 15
6. De institutionele school.................................................................................................................................. 16
7. De gedragseconomische school ..................................................................................................................... 16
8. De school van het geluk ................................................................................................................................. 16
9. De evolutionair-biologische school ................................................................................................................ 17
10. De praktijkschool van economische ontwikkeling .......................................................................................... 17
11. De neoliberale ideologie ................................................................................................................................ 18
12. Diversiteit in het economisch denken ............................................................................................................ 19
Hoofdstuk 6: Conjunctuur en macro-economisch beleid .............................................................................. 20
1
Albrecht, J., & Merlevede, B. (2020). Oikonomia - Inzicht in economie (2de editie). Borgerhoff & Lamberigts.
, 1. Wat is geld en waarom gebruiken we geld?................................................................................................... 20
2. Geldcreatie ..................................................................................................................................................... 20
3. De waarde van geld (niet kennen) ................................................................................................................. 20
4. Inflatie ............................................................................................................................................................ 21
5. Economische fluctuaties op korte termijn (niet kennen) .............................................................................. 21
6. Vraag en aanbod vanuit macro-economisch perspectief (niet kennen) ........................................................ 21
7. Marco-economisch beleid op korte termijn (niet kennen) ............................................................................ 21
Hoofdstuk 7: De crisis als Minsky-moment .................................................................................................... 23
1. Op naar het volgende Minsky-moment.......................................................................................................... 23
2. Bubbels zonder champagne ........................................................................................................................... 24
3. Intrestvoeten en beleid .................................................................................................................................. 24
4. Innovatie in de financiële sector .................................................................................................................... 24
5. Economen zagen het niet aankomen … ......................................................................................................... 25
6. Too big to fail ................................................................................................................................................. 25
7. Het is ook jouw markt .................................................................................................................................... 25
Hoofdstuk 8: Bedrijven ................................................................................................................................... 26
1. Ondernemen: van project naar juridische realiteit ........................................................................................ 26
2. Ondernemingen vandaag ............................................................................................................................... 26
3. Waarom zijn er ondernemingen? .................................................................................................................. 26
4. Eigenaars, managers en werknemers............................................................................................................. 27
5. Een blik op ondernemingen in Europa ........................................................................................................... 28
6. De destructieve kant van winstmaximalisatie ................................................................................................ 28
7. Opbrengsten, kosten en winst ....................................................................................................................... 29
8. Modelleren van opbrengsten, kosten en winst .............................................................................................. 29
Hoofdstuk 9: Markten ..................................................................................................................................... 30
1. Marktmacht ................................................................................................................................................... 30
2. Marktvormen: een overzicht .......................................................................................................................... 30
3. Perfecte concurrentie .................................................................................................................................... 31
1.3.1 Het gedrag van de individuele producent en het marktaanbod ...................................................... 31
1.3.2 Marktresultaat en markt dynamiek ................................................................................................. 31
4. Monopolie ...................................................................................................................................................... 32
1.4.1 Waarom ontstaan monopolies? ...................................................................................................... 32
1.4.2 Het gedrag van de monopolist ......................................................................................................... 32
1.4.3 Monopolie en welvaart .................................................................................................................... 33
5. Monopolistische concurrentie: een intuïtieve combinatie van perfecte concurrentie en monopolie ........... 33
6. Strategische interactie tussen bedrijven ........................................................................................................ 34
1.6.1 Strategins gedrag, Nash-evenwicht en speltheorie.......................................................................... 35
1.6.2 Oligopolie en samenwerking............................................................................................................ 35
7. Marktmacht en prijsdemocratie..................................................................................................................... 36
8. Daarom zijn we bezorgd over concurrentie! (niet kennen) ........................................................................... 36
2
Albrecht, J., & Merlevede, B. (2020). Oikonomia - Inzicht in economie (2de editie). Borgerhoff & Lamberigts.
,Hoofdstuk 10: Globalisering ........................................................................................................................... 37
1. Handel = samenwerking ................................................................................................................................. 37
2. Globalisering meten ....................................................................................................................................... 37
3. Hoe verklaren we handelsstromen ................................................................................................................ 38
4. Welvaart door handel .................................................................................................................................... 39
5. Handelsbelemmeringen en handelsintegratie ............................................................................................... 40
6. De Europese Unie ........................................................................................................................................... 40
7. De China-shock ............................................................................................................................................... 41
8. Globalisering 2.0............................................................................................................................................. 41
9. Mobiliteit van productief kapitaal .................................................................................................................. 42
10. Migratie .......................................................................................................................................................... 42
Hoofdstuk 11: Externe effecten en duurzame ontwikkeling ......................................................................... 43
1. Niemand in de cockpit van de globale economie ........................................................................................... 43
2. Rijke patiënt zoekt lifestyle coach .................................................................................................................. 43
3. Marktfalen en beleid ...................................................................................................................................... 43
4. Nieuwe modellen ........................................................................................................................................... 44
5. De pigouviaanse internalisatie ....................................................................................................................... 45
6. Duurzame ontwikkeling.................................................................................................................................. 46
Hoofdstuk 12: Technologie en innovatie ....................................................................................................... 48
1. Wie maakt jouw iPhone? ............................................................................................................................... 48
2. Mazzucato en de overheid als ondernemer en innovator .............................................................................. 48
3. De surfer en de golf ........................................................................................................................................ 48
4. Supply-push meets demand-pull .................................................................................................................... 49
5. Disruptie door digitalisering, robotisering en AI............................................................................................. 49
1.5.1 Wie wint dankzij smart factories? ................................................................................................... 49
1.5.2 Vrije keuze? ..................................................................................................................................... 49
1.5.3 Massawerkloosheid? ...................................................................................................................... 50
Bronvermelding ............................................................................................................................................... 48
3
Albrecht, J., & Merlevede, B. (2020). Oikonomia - Inzicht in economie (2de editie). Borgerhoff & Lamberigts.
,Economie
Inleiding
Figuur 01: Evolutie van economische welvaart uitgedrukt a.d.h.v. het BBP voor vier landen
Fenomeen 1: rond 1800 zijn alle landen even rijk, met België op kop
China -> niet rijker ondanks grote bevolking en geavanceerde technologieën, rond 1000 grootste macht,
maar bleef lokaal
Oorzaak?
Hoge rendement van landbouw, spoorwegen netwerk
Fenomeen 2: rond 1850 divergentie in evolutie van rijkdom
Oorzaak?
Lokale industriële revolutie met hoge concurrentie (spionnen) + inkomstenverschillen
Eerst in Engeland, dan in de rest van Europa.
=> verklaart niet alles
Wat dan wel?
Balans tussen burgermaatschappij en machthebbers
Bevolking heeft inspraak en wordt gehoord door overheid
=> power of society: inspelen op problemen
Besluit: Economische vooruitgang is niet alleen door technologie, vrijemarkteconomie en de houding van de
staat tegenover haar bevolking is belangrijk.
=> Verschillende economische systemen kunnen welvaart creëren
Figuur 02: Is economische welvaart belangrijk? Moet je zeer rijk zijn om lang te leven? Brengt rijkdom welzijn, geluk,
tevredenheid?
Zien: hoge economische welvaart = hoge levensverwachtingen (relatief)
Oorzaak: betere gezondheidszorg, hygiëne (proper water), minder zware beroepen, minder ondervoeding, …
Besluit: Economische welvaart is belangrijk voor een hoge levensverwachting en welbevinden
! Levenskwaliteit is belangrijker + je moet niet rijk zijn om oud te worden (zie Blue zones: mensen die oud
zijn en vitaal)
Wat moet je doen om oud te worden op een vitale manier?
Heeft niets te maken met geld, weinig vlees, niet roken, fysiek bezig zijn, sociaal engagement, groeten,
familie
Figuur 03: Evolutie van CO2-concentratie
Zien: Vanaf 1800: enorme stijging CO2 -> blijven stijgen = groot probleem
Concentratie stijgt wanneer economische welvaart toeneemt
Oorzaak: de productie van economische welvaart is energie-intensief (fossiele energiegebruik, water
energie, biomassagebruik, hernieuwbare technologieën)
4
Albrecht, J., & Merlevede, B. (2020). Oikonomia - Inzicht in economie (2de editie). Borgerhoff & Lamberigts.
, Hoofdstuk 1: Welvaart en marktevenwicht
1.1 Goed, maar niet goed genoeg
Overheid geeft meer uit dan dat ze ontvangt
Gevolg: publieke schuld blijft toenemen
Economie gaat goed als deze welvaart creëert en investeert in de toekomstige creatie van welvaart.
bv.: gezinnen investeren in vorming en scholing van kinderen, medische zorg, kinderopvang, verlofdagen
Bedrijfseconoom: analyseert de operationele werking
Economen: bestuderen het globale economische systeem of belangrijke delen van het systeem (welvaartanalyse)
Monetaire baten: winstgevende voordelen
Niet-monetaire baten: bv.: minder stress, beter sociaal leven, …
Een goede economie = een economie die haar potentieel optimaal weet om te zetten in een hoge economische
welvaart => kosten-batenanalyse met als doel: keuzes maken die welvaart verhogen
1.2 België in de global competitiveness index (GCI)
Hoe gaat het met de Belgische economie? -> bekijken vanuit holistisch perspectief
World Economic Forum: jaarlijks World Competitiveness Report met Global Competitiveness Index
Doel: betere samenwerking tussen overheden en het bedrijfsleven
Hoe opstellen?
- 137 landen
- 12 domeinen over drie groepen: basisvereisten, effiëntiestimuli, innovatie en sofisticatie
- 150 indicatoren
Besluit: België daalt over het algemeen
neg.: macro-economische omgeving, zwakke begrotingsdiscipline, hoge uitstaande schuld, slechte arbeidsmarkt
pos.: gezondheidszorg, kwaliteit in basisonderwijs, sofisticatie van het bedrijfsleven
1.3 Welvaart: een interdisciplinaire zoektocht
Welvaartanalyses
-> niet alleen: fysieke productie van materiële goederen en diensten
-> maar ook: arbeidsmarkt, gezondheidszorg, openbare voorzieningen, huisvesting, onderwijs, kennis, …
Bv.: gem. huur- en vastgoedprijzen evolueren mee met de inkomens, maar laagste huurprijzen stijgen en hoogste
huurprijzen dalen -> zelfde evenwicht -> overheidsoplossingen: huursubsidies, inkomstensteun?
Bv.: gezondheidszorg
Chronische aandoeningen = lifestyle diseases: diabetisch, kanker, hart- en vaatziekten, ademhalingsproblemen
Oorzaak? Ongezonde levensstijl: roken, beweging, voeding, alcohol, stress, …
Oplossing? Actief preventiebeleid (<2% van budget), hogere kosten voor ongezonde voeding, …
Cijfers? 35% van totale gezondheidsbudget, 2% van BBP (zieke mensen => lage deelname aan economie)
-> moesten we dit vermijden => gelukkigere mensen, beter presteren, lage medische kosten, economische activiteit
1.4 Welvaart uit markttransacties
Hoe levert de markt welvaart?
Markt = plaats waar kopers en verkopers elkaar ontmoeten
Transactie of ruil:
-> ontstaan wanneer koper en verkoper het eens worden over een prijs en hoeveelheid
-> aankoper (= consument) koopt wat de verkoper (= producent) verkoopt
Economisch motief: baat of voordeel -> surplus of welvaart
5
Albrecht, J., & Merlevede, B. (2020). Oikonomia - Inzicht in economie (2de editie). Borgerhoff & Lamberigts.
Les avantages d'acheter des résumés chez Stuvia:
Qualité garantie par les avis des clients
Les clients de Stuvia ont évalués plus de 700 000 résumés. C'est comme ça que vous savez que vous achetez les meilleurs documents.
L’achat facile et rapide
Vous pouvez payer rapidement avec iDeal, carte de crédit ou Stuvia-crédit pour les résumés. Il n'y a pas d'adhésion nécessaire.
Focus sur l’essentiel
Vos camarades écrivent eux-mêmes les notes d’étude, c’est pourquoi les documents sont toujours fiables et à jour. Cela garantit que vous arrivez rapidement au coeur du matériel.
Foire aux questions
Qu'est-ce que j'obtiens en achetant ce document ?
Vous obtenez un PDF, disponible immédiatement après votre achat. Le document acheté est accessible à tout moment, n'importe où et indéfiniment via votre profil.
Garantie de remboursement : comment ça marche ?
Notre garantie de satisfaction garantit que vous trouverez toujours un document d'étude qui vous convient. Vous remplissez un formulaire et notre équipe du service client s'occupe du reste.
Auprès de qui est-ce que j'achète ce résumé ?
Stuvia est une place de marché. Alors, vous n'achetez donc pas ce document chez nous, mais auprès du vendeur MRVD. Stuvia facilite les paiements au vendeur.
Est-ce que j'aurai un abonnement?
Non, vous n'achetez ce résumé que pour €9,99. Vous n'êtes lié à rien après votre achat.
Peut-on faire confiance à Stuvia ?
4.6 étoiles sur Google & Trustpilot (+1000 avis)
56326 résumés ont été vendus ces 30 derniers jours
Fondée en 2010, la référence pour acheter des résumés depuis déjà 14 ans