Beeld 1.1
Intro beeld:
Materiaalkennis:
- Upgraden van gekend materiaal – een kleine toevoeging en wat creativiteit
leidt tot een verrassend resultaat
- Experimenteren is de boodschap – ga op onderzoek naar de mogelijkheden
en ga niet voor de meest hand liggende uitwerking
Technische vaardigheden:
- Wees meester in de techniek – voldoende oefenen met het materiaal en de
techniek zodat je niet voor verrassingen komt te staan
- Structuur – misschien wel het belangrijkste ingrediënt voor een succesvolle
opdracht
- Kijken en zien – dingen waarnemen op een andere, vernieuwende manier
- Speelse aanpak – wekt het concentratievermogen aan en zorgt voor wat
extra feestvreugde tijdens de beeldopdracht
- Laat het uit de leerlingen zelf komen- hiervoor is het belangrijk om zelf ook
de juiste tools en inspiratie aan te reiken.
- Alertheid - inzicht dat heel belangrijk is op vlak van beeld, maar ook op
vlak van concentratievermogen, speelsheid,...
Creahoek tijdens stage:
- Aandachtspunten:
o Werktafel (afgedekt)
o Grote verscheidenheid aan materiaal (op niveau van de kinderen)
o Schorten
o Orde
o Verschil tussen vrije expressie en begeleide opdracht
o Ontwikkelen van technische vaardigheden
- Vrije expressie = tot eigen ideeën komen
o Vermijd ‘oh wat mooi’ Kind wordt zo afhankelijk van jouw oordeel
o Benoem wat je ziet en wat je voelt
Vormen, kleuren, technieken …
Nieuwsgierig, verrast …
o ‘wow-effect’ Wanneer er iets verrassends gebeurd
o Less is more Ordelijk/ minder opruimwerk/ verdieping
o Rust bij start Eerste 15 minuten non-verbale begeleiding
- Beeld bij boeken
o Vrij tekenen
= eigen beleving van de kleuters, antwoord op het verhaal
dat ze hoorden.
= het resultaat volledig los laten!
o Let op! Kan zeker ook een gerichte opdracht zijn!
o Extra beeldmateriaal ter inspiratie is een meerwaarde.
o Materiaal en techniek aanpassen aan ontwikkeling kinderen
(motorisch, kennis …)
,- Kleuters stimuleren door het gebruik van vernieuwende materialen.
o houtskool, verf, klei, oliepastel, zachte pastel, neocolors, bister,
ecoline …
- Andere dragers / afstappen van het A4 blad.
o kraftpapier/ oude stukken behangpapier/ karton/ zelf ondergrond
maken/ gekleurd papier/ …
- Tips en tricks
o Duidelijke instructies en demonstratie
Uitgebreide demonstratie geven
Vaak de allereerste keer dat ze met een bepaald soort
materiaal en/of techniek in aanraking komen
In de kring nadat je het verhaal hebt voorgelezen
(eenmalig) of aan de werktafel (elke keer wanneer er
nieuwe kleuters plaatsnemen aan de tafel)
Duidelijke instructies mee geven zodat de kleuters weten
welke stappen ze moeten zetten en wat het verband is tussen
het verhaal en de opdracht
Het eerste moment is belangrijk: begeleid in het begin vooral
non-verbaal. Om te creëren hebben kinderen rust en stilte
nodig om zich ten volle te kunnen concentreren. Ook kleuters
die wat terughoudend zijn, zullen sneller aan de slag gaan
met uitnodigende materialen of zich laten inspireren door
ondernemende leeftijdsgenootjes dan met jouw woorden.
Laat je verrassen door de kleuters en ga mee op zoek naar
hun ‘wow’-moment
o Organisatie
Materiaal vooraf klaarzetten op de afgedekte werktafel
Zo voorkom je chaos tijdens het klasgebeuren
De kleuters dragen allemaal een schortje wanneer er met
natte materialen gewerkt wordt. Geef als juf het goede
voorbeeld en draag ook een schort
o Orde
Bied materiaal aan in kleine hoeveelheden. Zo sluit je uit dat
je je als leerkracht te veel zorgen maakt over het opruimwerk
nadien.
Met een beperkt aanbod kunnen de kleuters zich natuurlijk
meer verdiepen in een bepaalde techniek en materiaalsoort.
o Materialen en technieken
Pas het materiaal en techniek aan, aan de ontwikkeling van
de kinderen (motorisch, kennis …).
De kleuters roepen beelden op uit hun fantasie en uit hun
eigen leefwereld om zo een beeldend werk te maken
Extra input geven door extra beeldmateriaal aan te bieden ter
inspiratie. Bouw langzaam op en varieer in technieken. Laat
kleuters over hun ontdekkingen vertellen en houd deze
documentatie bij als een inkijk in hun creatief proces.
o Vrije expressie op begeleidende opdracht
Je kan ervoor kiezen om een gerichte opdracht te geven maar
vrij tekenen is zeker ook een optie. Vrij tekenen zorgt voor de
eigen beleving van de kleuters. Ze geven een eigen antwoord
, op het verhaal dat ze hoorden. Als je ervoor kiest om vrij te
tekenen laat je het resultaat volledig los. Vaarwel resultaat,
welkom creatief proces.
o Wauw, wat mooi!
We zijn snel geneigd kinderen te stimuleren door te roepen
hoe ‘mooi’ we vinden wat ze doen. Maar daarmee maak je ze
afhankelijk van jouw oordeel. Want ‘mooi’ is persoonlijk.
Belangrijk is dat kinderen ontdekken wat ze zelf mooi en lelijk
vinden, prettig en onprettig. Dan kunnen ze zelf beslissingen
nemen over het einde van het proces en het ‘resultaat’.
Kinderen krijgen uiteraard graag feedback op hun creaties. De
“Oh, wat mooi” kan je best vervangen door te benoemen wat
je ziet (kijk naar de bouwstenen die voorkomen in de
kunstwerkjes), het gevoel dat je erbij krijgt (spannend,
nieuwsgierig, verrast…) of de inspanning. Eigenlijk moet je
vooral je betrokkenheid tonen in het proces.
o ‘wow’ effect
In een creatief proces gaan kleuters op zoek naar een ‘wow’-
effect. Dat is het moment waarop kleuters iets nieuws,
verrassends of verbazingwekkends tegenkomen tijdens het
creëren. Met ‘mooi’ geven we een waardeoordeel. Kinderen
gaan werken tot ze een positief antwoord krijgen op hun
vraag: “Is het goed zo, juf?”. Met ‘wow’ dagen we de kleuters
uit tot het uiterste te gaan. Het beschrijft hun ervaring waar
ze verder kunnen op bouwen.
Hoofdstuk 4: Het domein beeld
LEERDOELEN
- De begrippen kleur, lijn, vorm, textuur, ruimte, licht en compositie uitleggen
- In een beeldend werk opvallende bouwstenen opmerken
- Verwoorden wat de kleuters leren bij een bepaalde bouwsteen
- De verschillende werkvormen demonstreren aan de hand van een concreet
voorbeeld
- Het nodige materiaal bij een beeldende techniek benoemen
- Combinaties maken tussen een werkvorm en een bouwsteen
1. De bouwstenen van beeld – basisbegrippen uit het domein beeld
- 7 bouwstenen
o Terugvinden in beeldende kunst
o Communiceren over beeld
1.1 Een overzicht