B EROEPSGEHEIM EN PRIVACY
BEROEPSETHIEK
1. Achterliggende (eth.) structuur
Mensvisie en mensenrechten: de persoon
De mens en zijn verantwoordelijkheid
o Het geweten of ‘t ethisch/ moreel oordeel
o Verantwoordelijkheid van de zelfst. Individu:
Paradoxen van de autonomie
Wanneer ‘t meest onafhankelijkheid nodig is, moet de patiënt zich afhankelijk opstellen
De noodzaak tot openheid m.b.t. pers.gegevens
o BEROEPSGEHEIM en PRIVACY
2. Beroepsgeheim en privacy
Inleiding
Historiek
Juridische motivatie
Intermezzo: strafrechtelijke en burgerrechtelijke aansprakelijkheid
Eigenlijke motivatie
Inhoud van het beroepsgeheim
Tegenover wie geldt het beroepsgeheim?
Wettelijk bepaalde uitzonderingen
Enkele praktische aandachtspunten
2.1. Inleiding
Fundamenteel principe waarop de gezondheidszorg steunt
Fundamenteel recht van de patiënt - plicht van zorgverlener
(cfr. rechten en plichten zijn complementaire begrippen)
Patiënt: privacy (gedeeltelijk) opgeven wordt beschermd door volstrekte geheimhouding
Zoniet: mogelijk permanente vrees om zich te laten verzorgen
2.2. Historiek
Het beroepsgeheim is zo oud als de geneeskunde zelf (dus ook ruimer dan de ontvoogdingsbeweging v/d 20°
eeuw)
Eed van Hippocrates (460 – 377 voor Christus)
“Bij Apollo, geneesheer, bij Asklepios, bij Hygiëia, bij Panakeia, bij alle goden en godinnen die ik tot getuige
neem, zal ik zwijgen, al wat ik zie en hoor gedurende de uitoefening van mijn beroep en dat niet geopenbaard
moet worden, daar ik in dergelijke gevallen de stilzwijgendheid als plicht beschouw.”
13de –14de eeuw in Frankrijk: jonge artsen moesten onder eed verklaren:
“Niets te zullen openbaren van het geheim dat aan het oor toevertrouwd, met de ogen waargenomen of door
het verstand afgeleid werd …”
Nu: nog altijd het besef dat privacy van patiënten gerespecteerd moet worden (= ethische verantwoording)
1867: beroepsgeheim: opgenomen in SWB (= juridische verantwoording, eigenlijk verankering)
2.3. Juridische motivatie
Het beroepsgeheim is de juridische verplichting tot geheimhouding van vertrouwelijke info die men krachtens
zijn beroep of zijn staat te weten komt.
Deze verplichting heeft:
o Een algemeen karakter en
o Is van toepassing op alle personen die een vertrouwensfunctie bekleden.
Een te kort schieten in die plicht geeft op juridisch vlak aanleiding tot strafrechtelijke of burgerlijke
aansprakelijkheid.
2.3.1.1. Strafrechtelijke aansprakelijkheid
Handelingen die strafbaar gesteld zijn door de wet
Misdrijf persoonlijk aansprakelijk gesteld
Veroordeling straf toepassen die de wet voorschrijft
Belangrijk voor welzijnswerkers, VP/VR:
o Het onopzettelijk toebrengen van slagen en verwondingen, met eventueel de dood als gevolg
o Het onwettig uitoefenen van de geneeskunde
o Het schuldig verzuim
2.3.1.2. Burgerrechtelijke aansprakelijkheid
Indien een persoon schade veroorzaakt aan een ander, is hij ertoe gehouden deze schade te herstellen en/of een
vergoeding te betalen
o Gerecht niet altijd betrokken
o Veel minnelijke schikkingen
o Geen overeenkomst burgerlijke rechter of strafrechter
o Onderscheid contractuele en Aquiliaanse aansprakelijkheid
2.3.1.2.1. Contractuele aansprakelijkheid
Stilzwijgende verbintenis tussen zelfstandige zorgenverstrekker (arts, zelfstandig verpleegkundige, vroedvrouw)
en de patiënt die hem gekozen heeft
Dit contract bestaat ook tussen ziekenhuis en patiënt
Inspanningsverbintenis, geen resultaatsverbintenis
2.3.1.2.2. Aquiliaanse aansprakelijkheid
Geen sprake van contractuele verbintenis
Fout die schade veroorzaakt
Slachtoffer moet aantonen dat er schade is als gevolg van een fout en het oorzakelijk verband van beiden
Vaak is de fout een misdrijf en dus bestaat er een nauw verband met de strafrechtelijke aansprakelijkheid
Schade van materiële en/of niet materiële aard
2.3.2. Art. 458 van SWB:
“Geneesheren, heelmeesters, officieren van gezondheid, apothekers, vroedvrouwen en alle andere personen die
uit hoofde van hun staat of beroep bewaarder zijn van hun toevertrouwde geheimen en deze openbaren, buiten
het geval dat ze opgeroepen worden om in rechte getuigenis af te leggen, alsook buiten het geval dat de wet hen
verplicht die geheimen bekend te maken, worden gestraft met gevangenisstraf van 8 dagen tot 6 maanden en
met een geldboete van 2.5 tot 12.5 euro.”
Extra juridische verplichting voor verpleegkundigen die werken met een arbeidsovereenkomst (Art. 17 van de
Wet op de Arbeidsovereenkomsten):
“De werknemer is verplicht zowel gedurende de overeenkomst als na het beëindigen ervan zich te onthouden
geheimen in verband met persoonlijke of vertrouwelijke aangelegenheden, waarvan hij in de uitoefening van zijn
beroepsarbeid kennis kreeg, bekend te maken.”
2.3.3. Gezondheidsrecht en recht op privacy:
SWB-sept 1993, privacywet art.4
Geen med.pers.gegevens voor derden
Uitz.:
o (Schrift.) toestemming
o In spoedgevallen
Hulpverlener mag in strafzaak vertrouwelijke mededelingen van patiënt verzwijgen
Les avantages d'acheter des résumés chez Stuvia:
Qualité garantie par les avis des clients
Les clients de Stuvia ont évalués plus de 700 000 résumés. C'est comme ça que vous savez que vous achetez les meilleurs documents.
L’achat facile et rapide
Vous pouvez payer rapidement avec iDeal, carte de crédit ou Stuvia-crédit pour les résumés. Il n'y a pas d'adhésion nécessaire.
Focus sur l’essentiel
Vos camarades écrivent eux-mêmes les notes d’étude, c’est pourquoi les documents sont toujours fiables et à jour. Cela garantit que vous arrivez rapidement au coeur du matériel.
Foire aux questions
Qu'est-ce que j'obtiens en achetant ce document ?
Vous obtenez un PDF, disponible immédiatement après votre achat. Le document acheté est accessible à tout moment, n'importe où et indéfiniment via votre profil.
Garantie de remboursement : comment ça marche ?
Notre garantie de satisfaction garantit que vous trouverez toujours un document d'étude qui vous convient. Vous remplissez un formulaire et notre équipe du service client s'occupe du reste.
Auprès de qui est-ce que j'achète ce résumé ?
Stuvia est une place de marché. Alors, vous n'achetez donc pas ce document chez nous, mais auprès du vendeur acools. Stuvia facilite les paiements au vendeur.
Est-ce que j'aurai un abonnement?
Non, vous n'achetez ce résumé que pour €6,49. Vous n'êtes lié à rien après votre achat.