Hoofdstuk 3: Logistieke kosten
Dit hoofdstuk gaat uit van het perspectief van de gebruiker. Hij kan op twee manieren te werk gaan:
- Zelf transport voorzien
Wordt bv. vaak gedaan door meubelzaken
- Transport uitbesteden aan een transportbedrijf
Breder perspectief: Transport is slechts een middel, ingeschakeld in
een groter geheel
In de “Business Logistics” (bedrijfslogistiek)
Beperking van logistiek tot een kader waarbinnen
transportbeslissingen worden besproken
Transport bij een producent is het doel voor bedrijven die zich specialiseren in transport
We gaan ons focussen op transport, en niet op verpakking
Bv. Verschil stoelen in cafés vroeger (plastieken stoelen die in elkaar schuiven) en nu (lounges enz.,
minder handig om te vervoeren)
3.1) Het concept Bedrijfslogistiek
Bedrijfslogistiek = Het beheer van vervoer, opslag en gerelateerde activiteiten tussen oorsprong van
grondstoffen (origin) en plaats van consumptie (destination)
Logistiek is een keten van activiteiten (supply chain):
- Levering van grondstoffen (materials management): Deze kunnen ook half afgewerkte goederen
zijn
- Activiteiten binnen bedrijf
- Distributie naar klanten (physical distribution)
d
Per persoon worden er 1,5 ton goederen per jaar vervoerd (op wereldschaal). Voor Europa is het
7 ton per jaar. Dit gaat over materialen, grondstoffen en afgewerkte producten. Dit cijfer gaat
tegen 2050 verhogen.
Dit vervoer gaat zowel over transport over zee, als binnen een haven (linker naar rechteroever),
binnen een terminal
Geïntegreerde benadering, waarbij vervoer, goederenbehandeling, opslag, bestellingen,
orderbehandeling, verpakking, administratie, klantenservice en alle verwante functies in hun
samenhang beschouwd worden
Voorbeelden : De keuze van transportmodi
- Diamanten worden per lucht vervoerd (sneller, veiliger, …)
- Nike heeft er op een bepaald moment gekozen om hun producten vanaf ze in de haven waren, via
binnenvaart naar het distributiecentrum te brengen. Vrachtwagens werden te vaak overvallen. En
containers moeten met hun deuren tegen elkaar staan, ook om diefstal te vermijden.
- Pharma-producten worden vaak met luchtvaart vervoerd omdat dit snel moet gebeuren. Nadeel
hiervan is dat het duur is, dus daarom heeft men geïnvesteerd in koelcontainers zodat deze
goederen ook over zee kunnen vervoerd worden.
1
,Trade‐offs! Wat brengt het op >< wat kost het?
Gerelateerde activiteiten zijn activiteiten die waarde toevoegen. Bv. Bananen laten rijpen tijdens het
transport door etheen toe te voegen.
Het concept van
bedrijfslogistiek kan op een
visuele manier worden
weergegeven.
Elke term heeft betrekking op
verschillende deelelementen.
Je krijgt doorheen de supply
chain te maken met veel
verschillende kosten
Bv. Invoerrechten en taksen,
transportkosten, voorraadkosten, …
3.1.1) Het concept totale kosten
De totale logistieke kost omvat
We gaan nu elk van deze kosten
uitgebreider bespreken
3.2) Transportkosten
Grootste kost die er is
- Ofwel zelf transport doen: Vaste en
variabele kosten (bv. type vervoersmiddel)
Zeevaart is het goedkoopste
Luchtvaart is sneller, maar duurder
d
- Ofwel beroep doen op een bedrijf dat dit voor u doet (kost is niet altijd even duidelijk, hangt af van
verschillende aspecten)
Bedrijven hebben niet altijd volledige transparantie over de totale transportkosten
Schaalvoordelen niet steeds maximaal geëxploiteerd, omwille van andere logistieke kosten (zoals het
type vervoersmiddel)
Bv. Een vrachtwagen van 20 ton is niet 2 keer zo duur als een vrachtwagen met 10 ton
Traag of snel vervoer? Belang van de factor tijd!
2
,3.3) Goederenbehandelingskosten
De behandeling van uw goederen kan worden gedaan op twee manieren:
- In eigen beheer
- Door derden: Meestal een professionele organisatie
Transportbeslissingen beïnvloeden de behandelingskosten
- Lossen op binnenschip versus vrachtwagen
We moeten onze goederen vanuit een schip op een vrachtwagen zetten => Extra behandelingskost.
Hierdoor kiest men soms voor volledige vrachtwagenvervoer omdat het die kost doet wegvallen
c
- Deel hinterlandvervoer via spoor/binnenschip versus vrachtwagen
Deze kosten zijn in sommige gevallen zelfs verwaarloosbaar, vb. flat rate
De goederencategorie speelt een grote rol in deze kosten!
Manier van verpakken kan soms ook een invloed hebben op de transportmode Bv. gestapeld, …
3.4) Voorraadkosten
Het is een zeer belangrijke groep van kosten. Bv. Diamanten: Met boot is voorraadkost 35 dagen
geblokkeerd, met vliegtuig is dit 1 dag
Trade‐off tussen voorraad‐ en transportkosten: Sleutelelement in belangrijke trends (bv JIT,
nulvoorraden,…)
Voorbeeld: Specialisten voor elektro moeten twee keer op en neer rijden voor een bepaald stuk te
gaan halen in het magazijn. Dit brengt veel (transport)kosten met zich mee. De oplossing is de
callcenters beter trainen en de techniekers direct het juiste stuk laten meebrengen.
Tegenwoordig hebben we een debet tussen Just In Time (Zo weinig mogelijk voorraden en zo snel
mogelijk leveren) en Just In Case (nulvoorraden)
Transport kan voorraden creëren door bv. een plotse levering van goederen (cyclische voorraad)
Beschermen tegen tijdsfactor transport (veiligheidsvoorraad inbouwen)
Transport brengt voorraadkosten met zich mee voor goederen in transit
- Goederenbehandeling
- Speculatie Bv. goederen zijn onderweg naar ergens, maar moeten omkeren omdat een andere
partij meer heeft geboden voor de goederen
Er is een verschil tussen magazijnkosten en andere kostenitems: Er is geen magazijnkost tijdens
transport!
‘h’ = ‘holding cost’, i.e. voorraadkostprijs van 1 eenheid van een specifiek goed per jaar:
Onder de holdingkosten kunnen 4 soorten kosten ondergebracht worden:
Intrestkost
= Intrestvoet - Verwachte prijsstijging
1+ nominale interest
Met reële intrest = −1
1+inflatie
3
, Wat is de opportuniteitskosten van kapitaal dat we geïnvesteerd hebben ik voorraad?
Wat kan kapitaal opbrengen als je het niet investeert in voorraad?
Verzekeringskosten
Kan betrekking hebben op diefstal, brand, piraterij, …
Piraterij gaat over georganiseerde piraterij, gaat voornamelijk over machineonderdelen, vroeger over
juwelen op cruises
Meestal zijn deze kosten niet zo groot
Ontwaarding van goederen
Fysieke ontwaarding: Bv. Een palet met Chinese vazen dat valt en zijn allemaal kapot, groenten
worden rot tijdens transport, …
Economische ontwaarding: Waardeverlies door tijd Bv. computers worden minder waar door
technologische ontwikkeling, kleding, …
Magazijnkosten
= Kosten verbonden aan de opslag van goederen
- Publiek magazijn: Vaste kost per kubieke meter dat je huurt
- Privé magazijn: Uitbatingskosten zoals leasingkosten, interesten, verlichting, onderhoudskosten, …
Aangezien het magazijn niet altijd volledig gevuld is, kunnen we deze kost benaderen als:
= Jaarlijkse kost van het magazijn / Gemiddelde voorraad
Soms gaan bedrijven dure transportmodi gebruiken om de voorraad laag te houden. Dit is meestal
een strategische beslissing.
3.4.1) Voorraad types
De eerste drie types zijn beïnvloed door transport
Cyclische voorraad
Bestelling, voorraad bouwt af tot 0, als deze op is gaan
we nieuwe voorraad (dezelfde hoeveelheid in dit
voorbeeld) kopen
De gemiddelde voorraad voorraad is de helft van de
voorraad die je aankoopt: Q/2 (formule kennen!)
Ook zo bij toevallige fluctuatie in consumptie
Deze grafiek gaat er vanuit dat consumptie constant en
met dezelfde hoeveelheid per tijdseenheid gebeurd.
Deze grafiek krijgen we als de voorraad wordt aangehouden op het leveringspunt. Indien hij wordt
aangehouden bij de productie is het de omgekeerde grafiek
Bestelhoeveelheid is in functie van de noden voor een bepaalde periode
Gevolg: bepaalde voorraad, cyclische evolutie
Keuze transportmodus heeft gevolgen voor voorraadkosten
4
