Ik heb een samenvatting van maatschappijleer vwo4 gemaakt met daarin alles duidelijk en eenvoudig uitgelegd en ook oefenopdrachten en powerpoints daarin verwerkt! De rechtstaat en de parlementaire democratie wordt hierin besproken!
Maatschappijleer samenvatting:
Rechtstaat
Een maatschappelijk vraagstuk is een probleem die de volledige samenleving (maatschappij) raakt
en/of verdeelt en daardoor een oplossing/compromis nodig heeft.
(compromis= oplossing waarbij beide partijen het eens zijn met de oplossing
Een rechtstaat is Een staat waarin burgers met grondrechten worden beschermd tegen
machtsmisbruik en willekeur van de overheid. Maar ook tegen die van burgers onderling!
Normen en waarden bepalen een hoop omgangsregels. Hoe begroet je iemand? Welke kleding draag je?
Deze regels ontstaan door socialisatie: cultuuroverdracht → je krijgt de waarden en normen van een
groep aangeleerd en die maak je je eigen.
Socialisatie leidt tot internalisatie: Je maakt de regels je zo eigen, dat je er niet meer bij nadenkt (aan
welke kant van de weg fiets je?).
Je hebt 2 soorten gedragsregels:
1. Ongeschreven regels → Maatschappelijke normen (kan je niet voor gestraft worden,
als je iemand bijvoorbeeld niet begroet of feliciteer)
2. Geschreven regels → Rechtsnormen (gedragsregels die door de overheid zijn vastgesteld)
Als je de geschreven gedragsregels (wetten) overtreed kan je voor de rechter worden gesleept.
Je word dan naar de rechtbank gestuurd. De rechter bepaald daar je straf. Ben je het niet met de
uitkomst een? Dan kan je verdere stappen ondernemen!
De Hoge raad bekijkt de zaak
opnieuw, maar kijkt alleen of
Het gerechtshof en de
Rechtbank geen fouten hebben
gemaakt. Zij beoordelen de
zaak dus niet zelf opnieuw
Rechters mogen gebruik maken van verschillende rechtsbronnen:
- Wetten
- Het gewoonterecht (ongeschreven regels)
- Verdragen (schriftelijke overeenkomst tussen twee of meer staten, het verdrag gaat boven de wet)
- Rechtspraak
(jurisprudentie / het vergelijken met uitspraken die andere rechters hebben gedaan bij soort gelijke gevallen)
Alle rechterlijke uitspraken samen = jurisprudentie
, Er zijn 3 soorten rechters. Waarbij bij elke rechter 2 andere partijen tegenover elkaar staan.
De Nederlandse rechtstaat kent 4 bouwstenen:
1. De grondrechten
2. Trias Politica
3. Legaliteitsbeginsel
4. Onafhankelijke rechtspraak
Bouwsteen 1: De grondrechten
De hoogste wet van ons land; in de Grondwet staan de grondrechten van burgers en regels over hoe
ons land wordt bestuurd, hoe wetten worden gemaakt en hoe de rechtspraak werkt. Alle
grondrechten zijn even belangrijk! (Constitutie = ander woord voor grondwet)
Er zijn 2 soorten grondrechten:
1. Klassieke grondrechten → - Vrijheidsrechten (vrijheid van meningsuiting/godsdienst)
- Gelijkheidsrechten (Gelijkheidsbeginsel)
- Politieke rechten (stemrecht en recht om verkozen te worden)
- Bij schending kan je iemand voor de rechter slepen
2. Sociale grondrechten → - Verplichting van de overheid (overheid moet zorgen voor:
werkgelegenheid, onderwijs, bewoonbaarheid ect.)
- Je kan de overheid NIET voor de rechter slepen
(als je bijvoorbeeld geen werk of huis kan vinden!)
Bouwsteen 2: Trias Politica
Binnen de Trias Politica zijn er 3 verschillende soorten machten: (die zorgen voor een machtenscheiding)
1. Wetgevende macht → maakt wetten (parlement + regering)
2. Uitvoerende macht → voert wetten uit (regering (de ministers))
3. Rechterlijke macht → Rechtspraak (onafhankelijke rechters)
Parlement = eerste en tweede kamer
Regering = Ministers + koning (de koning kan geen wetten maken)
Geen volledige machtenscheiding omdat de regering bij de wetgevende en uitvoerende macht zit.
De regering mag bij de wetgevende macht wel wetten voorstellen, maar niet stemmen over het
accepteren van de wet!
Les avantages d'acheter des résumés chez Stuvia:
Qualité garantie par les avis des clients
Les clients de Stuvia ont évalués plus de 700 000 résumés. C'est comme ça que vous savez que vous achetez les meilleurs documents.
L’achat facile et rapide
Vous pouvez payer rapidement avec iDeal, carte de crédit ou Stuvia-crédit pour les résumés. Il n'y a pas d'adhésion nécessaire.
Focus sur l’essentiel
Vos camarades écrivent eux-mêmes les notes d’étude, c’est pourquoi les documents sont toujours fiables et à jour. Cela garantit que vous arrivez rapidement au coeur du matériel.
Foire aux questions
Qu'est-ce que j'obtiens en achetant ce document ?
Vous obtenez un PDF, disponible immédiatement après votre achat. Le document acheté est accessible à tout moment, n'importe où et indéfiniment via votre profil.
Garantie de remboursement : comment ça marche ?
Notre garantie de satisfaction garantit que vous trouverez toujours un document d'étude qui vous convient. Vous remplissez un formulaire et notre équipe du service client s'occupe du reste.
Auprès de qui est-ce que j'achète ce résumé ?
Stuvia est une place de marché. Alors, vous n'achetez donc pas ce document chez nous, mais auprès du vendeur Tim076. Stuvia facilite les paiements au vendeur.
Est-ce que j'aurai un abonnement?
Non, vous n'achetez ce résumé que pour €4,99. Vous n'êtes lié à rien après votre achat.
