Samenvatting doelgroep organisaties
PSYCHOLOGISCH CONTRACT !! EXAMEN !!
Kenmerken:
o = wederzijdse (vaak onbewuste, onuitgesproken) verwachtingen en ‘beloften’ tussen Werkgever en Werknemer
• Worden we pas bewust van als ze niet ingelost worden
o GEEN juridisch afdwingbaar contract
o Perceptie + wederkerigheid + dynamisch (verwachtingen kunnen veranderen) + inhoud verschillend per individu
• Werkgever verwacht en Werknemer biedt: vaardigheden, tijd, inzet, gemotiveerde werkhouding, stiptheid
• Werknemer verwacht en Werkgever belooft: salaris, leuke werksfeer, vrije tijd, waardering, werkzekerheid, …
→ ‘managen’ van verwachtingen!!!
→ Waarom belangrijk?: breuk contract heeft grote gevolgen voor relatie, prestatie en motivatie van werknemer
1 INRODUCTIE
Bekijk lesdoelen op ppt
1.1 WAT IS EEN ORGANISATIE
Een organisatie bestaat uit twee of meer mensen die op een bewuste manier samengebracht werden om bepaalde
doelstellingen te realiseren en met het oog op de realisatie van deze doelstellingen wordt een specifieke structuur
ontwikkeld.
1 BESTAAT UIT TWEE OF MEER MENSEN
o ≠ éénmanszaak!
o Interactie tussen mensen
→Sociale psychologie!! (zie ook OLOD Gedrag in Context)
2 … OM BEPAALDE DOELSTELLINGEN TE REALISEREN…
o De mission statement van een organisatie.
= een korte omschrijving van de bestaansreden van de organisatie; de algemene doelen die het nastreeft, de
producten/diensten die het aanlevert en de markt die het wil bespelen.
o Consensus bij elke werknemer; moet bij elke werknemer hetzelfde zijn; moet dezelfde doelen nastreven.
o Conflicterende doelen! (als dat niet het geval is) (~ vergelijking met spelregels: moet iedereen nastreven)
Mission statement: “The Adidas Group strives to be the global leader in the sporting goods industry with brands built
on a passion for sports and a sporting lifestyle. We are committed to continuously strengthening our brands and
products to improve our competitive position”
3 … SPECIFIEKE STRUCTUUR ONTWIKKELD.
Om de doelstellingen te kunnen realiseren is het nodig om de verschillende werknemers te verenigen volgens een
specifieke structuur, die de verdeling van het werk bepaalt.
o Structuur bepaalt: Hoe zullen de leden van de organisatie samenwerken? – Afdelingen of Werkgroepen? Hoe
autonoom zijn die werkgroepen?
,o Structuur bepaalt: Coördinatie van deze werkgroepen – Gezagsrelatie/hiërarchie
o Strakke of flexibele structuur?
o EFFECT OP PRESTEREN, MOTIVATIE, WELZIJN…→ Organisatiepsychologie!
DUS…
Organisaties bestaan uit meerdere mensen die gericht zijn op het behalen van de doelen (mission statement) van de
organisatie.
Deze mensen voeren werk uit in kleinere groepen.
Deze diversiteit aan functies wordt gecoördineerd en aangestuurd door de directie die
taken en middelen verdeelt over deze groepen.
Het organogram is een schematische weergave van die hiërarchische verhoudingen
tussen onderdelen van een organisatie. → meervlakkige of hiërarchische organisatie
+ EEN ORGANISATIE IS GERICHT OP CONTINUÏTEIT.
Op het moment dat de doelstellingen bereikt zijn, houdt de organisatie niet op met bestaan…
o Richt zich op de toekomst en het voortbestaan van de organisatie
• “Groei” en “ontwikkeling” zijn vaak onderdeel van de Vision Statement
▪ = een wegwijzer voor de organisatie. Het zet duidelijke richting uit voor de groei en ontwikkeling
van de organisatie.
▪ Het geeft antwoord op de vraag “Wat wil de organisatie worden?”
Vision statement adidas: “...to be the design leaders with a focus on getting the best out of athletes with performance
guaranteed products in the sports market globally”
Voorbeeld UZ Gent, Starbucks, Pablo Escobar, …
En wat met HOWEST?
o De Missie: “Anticiperend op de toekomst, vanuit het talent en de motivatie van elke student, leidt Howest
professionals op die competent, direct inzetbaar en teamgericht zijn.”
o De Visie: Howest streeft naar een kwaliteitscultuur waarin alle stakeholders actief reflecteren en participeren.
STAKEHOLDERS VAN EEN ORGANISATIE
= iedereen die baat heeft bij het bestaan en voortbestaan van de organisatie
o Aandeelhouders (=shareholders)
o Werknemers
o Management
o Leveranciers
o Klanten
Kort:
In een organisatie werken mensen samen om de doelstellingen van de organisatie te bewerkstelligen. Ze zijn
daarvoor in een bepaalde structuur werkzaam en deels afhankelijk van elkaar.
Dat betekent dat de organisatie menselijk gedrag probeert te sturen naar het behalen van de doelstellingen. Dus is
de kennis van hoe menselijk gedrag in elkaar zit van groot belang. → organisatiepsychologie.
,1.2 WAT IS ORGANISATIEPSYCHOLOGIE?
Organisatiepsychologie = de wetenschappelijke studie van het gedrag in organisaties met als doel het individuele
gedrag en dat van groepen in de organisaties beter te begrijpen en uiteindelijk te voorspellen.
1 …ALS DOEL HET INDIVIDUELE GEDRAG EN DAT VAN GROEPEN IN DE ORGANISATIES BETER TE
BEGRIJPEN EN UITEINDELIJK TE VOORSPELLEN.
o Individueel gedrag
• Motivatie
• Diversiteit
• Prestatie
o Groepsgedrag
• Teams
• Leiderschap
2 …DE WETENSCHAPPELIJKE STUDIE VAN HET GEDRAG …
o Bestudeert op systematische wijze het gedrag in organisaties
o Bevraagt de werkelijkheid
• Legt verbanden tussen variabelen (vb. determinanten van motivatie)
• Op wetenschappelijk wijze, namelijk: in controleerbare situaties, op basis van betrouwbare/valide
metingen
• Interpreteert de resultaten correct
Voorbeeld: ‘Fysische lengte en succes’: correlationeel onderzoek (Judge, 2004)
Vraag: Zijn grote mensen succesvoller in het leven? (~buikgevoel?)
Achtergrond:
• Vaststelling: US presidents meestal groter dan gemiddeld
• Evolutionaire verklaring: groot → kracht/sterkte/dominantie → respect afdwingen
Is dit ook zo op de werkplaats?
Twee studies
• Integratie van bestaande studies (meta-analyse)
• Directe meting van fysische lengte en inkomen
• Correlaties bestuderen (dus geen ingreep/experiment)
social esteem = mate waarin andere mensen jou
positieve dingen toeschrijven
self esteem = eigen zelfwaarde
algemeen: lengte positief gecorreleerd met
carrière succes, meer voor mannen dan vrouwen
De organisatiepsychologie is een wetenschap:
o geen intuïtieve kennis
o experimenteel onderzoek & survey onderzoek
, De organisatiepsychologie is een multidisciplinaire wetenschap, met ondersteuning van:
o algemene psychologie (~basis van gedrag: 1A)
o sociale psychologie (~gedrag in context: 1B)
o antropologie (mens in al z’n aspecten)
o sociologie
1.3 GESCHIEDENIS VAN DE ORGANISATIEPSYCHOLOGIE !! EXAMEN!!
1 ADAM SMITH 1723-1790 : COMPARATIEVE VOORDELEN
o Grondlegger economie: introduceerde Liberalisme: individuele welvaart → maximale welvaart voor iedereen
o Taakverdeling (produceren van spelden opdelen in afzonderlijke taken in groepjes werknemers)→ comparatieve
voordelen
o Comparatieve voordelen = productievoordelen die ontstaan wanneer werknemers met verschillende
competentieprofielen samenwerken.
• m.a.w.= ze doen enkel waar ze goed in zijn en werken dan samen tot een product.
Voorbeeld comparatieve voordelen (p26):
Jan: 100 broden in 50% van zijn tijd OF 10 truien, Marie: 50 broden in 50% van haar tijd OF 15 truien, Samen 150
broden en 25 truien
MAAR In de tijd dat Jan 1 brood bakt zou hij 0,1 trui gebreid hebben. (10/100), In de tijd dat Marie 1 brood bakt zou zij
0,3 trui gebreid hebben. (15/50). Het kost dus meer om Marie een brood te laten bakken. → laat Marie enkel breien!
En Jan enkel bakken! Samen 200 broden en 30 truien.
2 FREDERICK TAYLOR EN HENRY FORD: SCIENTIFIC MANAGEMENT
“The principles of Scientific Management”
een organisatie moet op wetenschappelijke wijze geleid worden.
o deed daarvoor Tijds- en bewegingsstudies → kwam tot meest efficiënte en overbodige bewegingen
o Taak: de meest efficiënte bewegingen + de tijd waarin het diende te gebeuren.
o Zo kon exact berekent worden welke productie gehaald kon worden in een gegeven tijdsbestek.
Dus interessant om…
o Horizontale taakverdeling: taken opgesplitst in kleinere deeltaken (cfr. Adam Smith)
o Verticale taakverdeling:
• Managers vs. Werkkrachten
• Toezichters vs. Uitvoerders
o Scientific Management : Mensvisie Homo economicus:
• Van nature lui
• Gericht op financiële prikkels
• Worden graag geleid door anderen
o Prestatieloon: werknemers worden beloond naar het werk dat verrichten
o Rekrutering & Selectie: Mensen met de juiste vaardigheden werden aangeworven voor een specifieke deeltaak.
o Training & Opleiding: enkel wanneer men volgens de meest efficiënte manier werkt, kan de productie
geoptimaliseerd worden.
