Sociale Psychologie
HOOFDSTUK 1: Kennismaken met de psychologie
1. inleiding
voorwetenschappelijke sociale psychologie= mensenkennis (door ervaringen)
sociale deprivatie= geen sociaal contact
sociale paradox= we hebben sociaal contact nodig, maar ook eigen ruimte
intuïtieve kennis= subjectief, alleen voor jou
2. studieobject van de sociale psychologie
2.1 gebiedsbeschrijving
Allport → grondlegger van de sociale psychologie
empirische cyclus
3 onderzoeksmethoden
- begrijpend/ beschrijvende methode: kwalitatief, beschrijvingen verzamelen (vaak
gevalstudie)
- correlationele methode: samenhang zoeken tussen 2 dingen
→ pos, neg of nul correlatie
- experimentele methode: causatie → oorzaak gevolg
afhankelijke (AV)= de eigenschap waarvan we willen weten waardoor ze beïnvloed wordt
onafhankelijke (OV)= de eigenschap waarvan we vermoeden dat ze invloed gaat hebben
het ABC- model
- Affect → gevoelens
- Cognitie → waarneming, geheugen, denken
- Behaviorisme → gedrag
fysiek/ feitelijk → de omgeving bepaald je gedrag
voorgesteld → wat de rest doet, wat de locatie is,... bepaald je gedrag
impliciet/ onrechtstreeks → onrechtstreekse, onbewuste invloed op gedrag
aanvullingen (definitie van Allport is niet volledig)
- we worden beïnvloed maar we beïnvloeden ook andere
- beïnvloeding gebeurt vaak onbewust
- invloed zit overal, met een specifieke hoek= vooral beïnvloed door soortgenoten
2.2 de eigen invalshoek van sociale psychologie
persoonlijkheids psych (dispositionisme) → specifieke eigenschappen,
karaktertrekken
sociale psych (situationisme) → naar de situatie kijken, context
interactionisme → mensen gedragen zich anders afhankelijk van de situatie (soc
& persh)
,3. enkele belangrijke evoluties
3.1 kenmerken van het ontstaan
- een goed experiment
- nauwe band tussen theorie en praktijk → WO2 zorgde voor problemen, dus
nieuwe technieken: theorieën (bv. Kurt Lewin: veld theorie)
3.2 latere aandachtspunten
- onethische experimenten → veel kritiek dus code/ regels opgesteld
- culturele verscheidenheid → homogene, westerse resultaten dus:
→ replicatie onderzoek: duidelijk aangeven wie, wat, hoe,... voor
herhaalbaarheid
→ crossculturele psych: individualistische en collectivistische cultuur
- belang van biologische factoren: gedrag wordt biologisch gestuurd
→ leidde tot evolutionaire psych en sociale neuropsych
- nieuwe technologie: vooral computer
→ exp: kameleoneffect → lichaamstaal imiteren leidt tot betere evaluatie
, HOOFDSTUK 2: groepsnormen
1. hoe normen ontstaan
1.1 van bovenaf opgelegde normen
expliciete normen → duidelijk, opgeschreven
impliciete → ongeschreven bv. tussen collega's
→ verticale hiërarchische structuur= iemand die hoger staat zegt wat je moet
doen
→ externe omstandigheden
normen als product van sociale vergelijking → Sherif
sociale normering= als je niet weet wat je moet doen, doe je de normen van de groep na
→ exp. lichtpuntje → autokinetisch effect= beweging zien waar geen beweging is,
illusie
→ exp. flyer, milieu, ‘andere doen het ook’
2. impact van een groepsnorm op een individu
2.1 automatische sociale invloed
subtiel en onbewust
kameleon effect= (non verbaal) gedrag overnemen
→ Jim Jones, sekte
→ massa psychogene ziekte/ massahysterie
2.2 conformeren aan een groepsnorm
conformisme= aanpassen aan de attitudes en gedragingen wat de groep als norm ervaart
→ meerderheidsinvloed, er bij willen horen, jezelf aanpassen
→ negatieve bijklank MAAR ook pos → bv. Azië: in rij wachten om de trein binnen
te gaan
Asch → heeft verder onderzoek gedaan op Sherif → in duidelijke situaties (exp.
lijnen)
2 soorten conformisme:
- reasons to agree= informatieve beïnvloeding (Sherif)
→ bij ambigue situaties, crisis, als andere deskundige zijn
- pressure to comply= normatieve beïnvloeding (Ash)
→ bij hypes, mode, lichaamsbeeld → druk
inwerkende factoren:
→ groep:
- grootte van de groep → plafondeffect: +- 4 personen
- unanimiteit → meer unanimiteit, meer foutieve antwoorden
- groepscohesie → meer groepscohesie, meer groepsdruk
→ situatie:
- ambiguïteit
- publiek of privé
- onderwerp of thema
- injunctieve normen= bevel, hoe we ons moeten gedragen
