Dit is een uigebreide samenvatting voor het vak 'Sociale psychologie' voor de bachelorsopleiding Toegepaste Psychologie van de AP-Hogeschool. Deze samenvatting is gebasseerd op de Powerpoints van de lessen, de notities van wat de lector zei en het handboek 'Sociale psychologie voor Toegepaste Psych...
Inhoud
1 Kennismaking sociale psychologie..................................................................................................4
1.1 Studieobject van de sociale psychologie ................................................................................4
1.1.1 Gebiedsomschrijving ......................................................................................................4
1.1.2 De eigen invalshoek van de sociale psychologie .............................................................5
1.2 Enkele belangrijke evoluties ...................................................................................................6
1.2.1 Kenmerken van bij het ontstaan .....................................................................................6
1.2.2 Latere aandachtspunten .................................................................................................6
2 Groepsnormen ...............................................................................................................................7
2.1 Hoe normen ontstaan ............................................................................................................7
2.1.1 Van bovenaf opgelegde normen.....................................................................................7
2.1.2 Normen die spontaan ontstaan binnen de groep ...........................................................7
2.2 Impact van een groepsnorm op het individu ..........................................................................8
2.2.1 Automatische sociale invloed .........................................................................................8
2.2.2 Conformeren aan een groepsnorm ................................................................................9
2.2.3 Inwilligen van een onderzoek .......................................................................................11
2.2.4 Gehoorzamen aan een bevel ........................................................................................12
3 Prosociaal gedrag .........................................................................................................................14
3.1 Onderliggende motieven van prosociaal gedrag ..................................................................15
3.1.1 Genetische verwantschap.............................................................................................15
3.1.2 Dienst en wederdienst ..................................................................................................15
3.1.3 Onberekende dienstbaarheid .......................................................................................16
3.2 Hulp bieden in noodsituaties ................................................................................................16
3.2.1 Vijf stappen naar het bieden van hulp ..........................................................................16
3.2.2 Nuancering ...................................................................................................................17
3.2.3 Kenmerken van de situatie ...........................................................................................17
3.2.4 Individuele verschillen ..................................................................................................18
3.3 Kiezen tussen het eigenbelang en het groepsbelang ............................................................18
3.3.1 Het gedrag van mensen in socialedilemmasituaties .....................................................19
3.3.2 Inwerkende factoren ....................................................................................................19
3.3.3 Het promoten van coöperatief gedrag .........................................................................20
4 Interpersoonlijke processen .........................................................................................................21
4.1 Als de individuele prestaties identificeerbaar zijn ................................................................21
4.1.1 Sociale facilitatie ...........................................................................................................21
P.
, El-Jafoufi Amira
4.1.2 Sociale belemmering ....................................................................................................21
4.1.3 De sociale-activeringshypothese van Zajonc ................................................................22
4.1.4 Verdere theoretische uitwerking ..................................................................................22
4.1.5 Persoonlijkheidsverschillen ..........................................................................................23
4.2 Als de prestaties niet individueel herkenbaar zijn. ...............................................................23
4.2.1 Sociaal parasiteren .......................................................................................................23
4.2.2 Positieve effecten van onherkenbaarheid ....................................................................24
4.3 De impact van anonimiteit op het gedrag ............................................................................24
4.3.1 Een verlaagde drempel voor antisociaal gedrag ...........................................................24
4.3.2 Het faciliteren van sociaal gedrag .................................................................................24
4.3.3 Mogelijke verklaringen .................................................................................................24
5 Sociale waarneming .....................................................................................................................25
5.1 Het materiaal waarop we ons baseren .................................................................................25
5.1.1 Het fysieke uiterlijk .......................................................................................................25
5.1.2 Het gedrag ....................................................................................................................26
5.1.3 Non-verbaal gedrag ......................................................................................................26
5.2 Het attributieproces .............................................................................................................26
5.2.1 Interne of externe oorzaken van gedrag ......................................................................27
5.2.2 Fouten en vertekeningen bij de attributie. ...................................................................27
5.3 Uitwerking tot een globaal beeld .........................................................................................29
5.3.1 Kenmerken van de binnenkomende informatie ...........................................................29
5.3.2 Kenmerken van de beoordelaar ...................................................................................30
5.3.3 Hoe we omgaan met nieuwe informatie ......................................................................32
6 Groepsperceptie ...........................................................................................................................33
6.1 Sociale categorisering ...........................................................................................................33
6.1.1 Het indelen van mensen in sociale categorieën ...........................................................33
6.1.2 Ik, wij en de anderen ....................................................................................................34
6.2 Stereotypering ......................................................................................................................35
6.2.1 Kenmerken van stereotypen ........................................................................................35
6.2.2 Herkomst van stereotypen ...........................................................................................36
6.2.3 Waarom stereotypen zo moeilijk te veranderen zijn. ...................................................37
6.3 Discriminatie.........................................................................................................................38
6.3.1 Het activeren van stereotypen .....................................................................................38
6.3.2 Van stereotype naar discriminatie ................................................................................39
6.3.3 Omzetting in vooroordelen en discriminerend gedrag .................................................39
6.4 Discriminatie meten .............................................................................................................40
P.
, El-Jafoufi Amira
6.5 Ingaan tegen vooroordelen en discriminatie. .......................................................................40
6.5.1 Rechtstreeks inwerken op de vooroordelen .................................................................40
6.5.2 Inwerken op de categorisering .....................................................................................40
7 Attitudes .......................................................................................................................................41
7.1 Ontstaan van attitudes .........................................................................................................41
7.1.1 Aangeboren gevoeligheden ..........................................................................................41
7.1.2 Beredeneerde afwegingen ...........................................................................................41
7.1.3 Sociale invloeden ..........................................................................................................42
7.1.4 Conditionering ..............................................................................................................43
7.1.5 Het effect van herhaalde blootstelling .........................................................................43
7.2 Effectieve beïnvloedingsstrategieën .....................................................................................44
7.2.1 De klassieke benaderingswijze .....................................................................................44
7.2.2 De centrale en de perifere overredingsroute ...............................................................45
7.2.3 Zich teweerstellen tegen beïnvloeding .........................................................................46
7.3 Attitudes en gedrag ..............................................................................................................47
7.3.1 Invloed van de attitudes op het gedrag ........................................................................47
7.3.2 Invloed van het gedrag op de attitudes ........................................................................48
P.
, El-Jafoufi Amira
1 Kennismaking sociale psychologie
1.1 Studieobject van de sociale psychologie
1.1.1 Gebiedsomschrijving
- Sociale psychologie definitie van Allport: wetenschappelijke studie van de manier waarop
gedachten, gevoelens en handelingen van mensen beïnvloed worden door de feitelijke,
voorgestelde of geïmpliceerde aanwezigheid van andere mensen.
- Wet. Studie → in tegenstelling tot intuïtieve kennis/ gezond verstand & beweringen kunnen
empirisch getoetst worden.
1.1.1.1 Aspecten van de studie:
- Een wetenschappelijke studie:
o Objectief
o Beweringen die empirisch (direct, eigen waarnemingen) getoetst kunnen worden.
o Tegenovergestelde van intuïtieve (zelf meegemaakt, subjectief) kennis/gezond verstand.
➔ Men is dus niet tevreden met de eerste beste verklaring, maar onderzoeken het grondig.
- Drie onderzoeksmethoden:
o De begrijpende methode → kwalitatief van aard & maakt gebruik van gevalstudies.
➔ Nadeel: subjectief.
o De correlationele methode → verbanden (correlaties) zoeken.
Vb. samenhang tussen agressief gedrag en de frequentie van het spelen van agressieve
videogames meten.
o De experimentele methode → oorzakelijk verband (invloed v/e onafhankelijke variabele op een
afhankelijke variabele).
Vb. 1 groep (experimentele groep) krijg een gewelddadige film te zien en een andere groep
(controlegroep) een film zonder geweld maar die wel te vergelijken is met de 1 ste groep.
- Empirische cyclus
1. Toevallige vaststellingen: er worden conclusies getrokken o.b.v. waarnemingen.
2. Voorlopige hypothesen: de conclusies zijn mogelijke hypothesen.
3. Toetsing: hypothesen moeten getoetst worden en onderzoekers moeten er concrete
voorspellingen uit kunnen afleiden.
4. Gerichte observaties: de voorspellingen moeten gecontroleerd worden door ze te confronteren
met (objectieve) nieuwe waarnemingen.
Komen de voorspellingen overeen met de waarnemingen → wetenschappelijke vaste
overtuigingen.
5. Eventueel bijgestelde hypothese: komen de voorspellingen niet overeen met de waarnemingen,
dan moeten ze bijgesteld worden en moet heel deze cyclus opnieuw doorlopen worden.
- Gedachten, gevoelens en handelingen
o Sociale psychologie houdt zich niet enkel bezig met zichtbare gedrag, maar ook met wat mensen
voelen en denken = ABC-model → A (affective component), B (behavior), C (cognitieve
aspecten).
o Innerlijke gedragsaspecten moeten objectief observeerbaar zijn. Kan door:
• Directe weg: een feitelijke keuze laten maken.
P.
Les avantages d'acheter des résumés chez Stuvia:
Qualité garantie par les avis des clients
Les clients de Stuvia ont évalués plus de 700 000 résumés. C'est comme ça que vous savez que vous achetez les meilleurs documents.
L’achat facile et rapide
Vous pouvez payer rapidement avec iDeal, carte de crédit ou Stuvia-crédit pour les résumés. Il n'y a pas d'adhésion nécessaire.
Focus sur l’essentiel
Vos camarades écrivent eux-mêmes les notes d’étude, c’est pourquoi les documents sont toujours fiables et à jour. Cela garantit que vous arrivez rapidement au coeur du matériel.
Foire aux questions
Qu'est-ce que j'obtiens en achetant ce document ?
Vous obtenez un PDF, disponible immédiatement après votre achat. Le document acheté est accessible à tout moment, n'importe où et indéfiniment via votre profil.
Garantie de remboursement : comment ça marche ?
Notre garantie de satisfaction garantit que vous trouverez toujours un document d'étude qui vous convient. Vous remplissez un formulaire et notre équipe du service client s'occupe du reste.
Auprès de qui est-ce que j'achète ce résumé ?
Stuvia est une place de marché. Alors, vous n'achetez donc pas ce document chez nous, mais auprès du vendeur amiram. Stuvia facilite les paiements au vendeur.
Est-ce que j'aurai un abonnement?
Non, vous n'achetez ce résumé que pour €7,39. Vous n'êtes lié à rien après votre achat.
