Eerste helft 20ste eeuw
De avant-garde
Benn
1886-1956, expressionisme
Spreekt in zijn essay Die formfordernde Gewalt des Nichts over het dreigende nihilisme rond
WOI en probeert een vorm aan die leegte te geven
Bekendste bundel Morgue und andere Gedichte (1912) met het pakkende gedicht Die
Mutter (dat een schandaal veroorzaakt maar hem ook vestigt als groot dichter)
Hij maakt de oorlog mee achter de linies, maar als arts
Trakl
1887-1914, expressionisme
Belangrijkste Oostenrijkse vertegenwoordiger van het expressionisme
Hij is zeer getekend door de oorlog
Hij verzorgt de zwaargewonde soldaten en dat trauma verwerkt hij in Grodek (genoemd naar
de plaats waar die gruwelijke gebeurtenissen zich voordeden)
Lijdt aan depressie en sterft in 1914 aan een overdosis cocaïne
Een van zijn bekendste gedichten is Der Herbst des Einsamen
Pound
1885-1972, imagisme
Roept met zijn werken het symbolisme een halt toe
Poëzie is voortaan een expressie van moderniteit zoals die zich op het moment zelf voordoet,
in het beeld
Het kernidee bij Pound is: de waarheid volstaat
Illustreert dit idee in zijn manifest in het tijdschrift Poetry (1913)
In het imagsme verdwijnt de logische ontwikkeling, het verhaal, de veralgemening…
De traditie is: schoonheid die blijft, maar die de dichter geen ketenen aanbindt
Achmatova
1889-1966, acmeïsme
Acmeïsme is een Russische literaire beweging die de overgang maakt van het symbolisme
naar de historische avant-garde
Achmatova is hiervan de belangrijkste vertegenwoordiger
Haar liefdespoëzie gaat over verbreken van relaties, pijn en conflict, er is geen ruimte voor
dromen
Na de machtsgreep door Stalin, publiceert ze bijna 20 jaar lang niks
Haar beste bundel is Epos zonder held en Requiem (1980)
Meyerhold
1
, 1874-1940, constructivisme
Wordt gezien als de vernieuwer van de toneelregie
Zijn werk is wars van realistische en naturalistisch theater
De toeschouwer mag nooit vergeten dat hij een toneelstuk bijwoont en dat wat hij ziet niet
de echte realiteit is
Wanneer Stalin aan de macht komt wordt hij gearresteerd en vermoord
Borges
1899-1986, ultraïsme
Is Argentijn maar publiceert opmerkelijk in Spaanse ultraïstische tijdschriften
Neruda
1904-1973, ultraïsme
Is Chileens maar publiceert opmerkelijk in Spaanse ultraïstische tijdschriften
Apollinaire
1880-1918, kubisme
Avant-gardedichters zoeken naar een antwoord op de rechtlijnigheid van poëzie door ze een
visueel karakter te geven, hij doet dit door kalligrammen
van Ostaijen
1896-1928, kubisme
Hij is van Nederlandse origine en verkrijgt pas op zijn 21 ste de Belgische nationaliteit
Hij brengt de oorlogsjaren in Antwerpen door waar hij zijn debuutbundel Music-Hall (1916)
publiceert
Na de oorlog wordt hij voor zijn politieke standpunten veroordeeld tot gevangenisstraf maar
vlucht naar Berlijn
Zijn eerste gedichten zijn expressionistisch, maar snel worden die avant-garde. Zijn bundel
Bezette Stad (1921) bevestigt dit
Hij maakt gebruik van ritmische typografie: verschillende lettertypes, kleuren, slogans…
Zijn latere poëzie is minder visueel en sterker gericht op muzikaliteit en ritme
Bouwt zijn werken op via de techniek phrase-prémisse die hij zelf bedacht
Marinetti
1876-1944, futurisme
Draagt bijna op zichzelf het futurisme in Italië
Schreef in de Figaro in Parijs Manifeste du Futurisme (1909) met als boodschap de algemene
mobilisatie van schilders, schrijvers, filmmakers… te garanderen
Hij wil een tabula rasa, een algemene vernieling van al wat tot nog toe als waarde gold
Hij is kosmopoliet en een professional als het erom gaat grote groepen te bewerken en te
beïnvloeden
2
