Algemene psychologie
H1: Kennismaking met de psychologie
Een definitie van de psychologie
Algemene psychologie = functieleer = een gedragswetenschap
VOORBEELD: Columbine High School -> oud-leerlingen van een school doen een gewapende aanslag
in de school, ze maakten vooraf een plan voor een bloedbad.
Algemene psychologie = de wetenschappelijke studie van het gedrag en de mentale activiteiten van
het individu.
DOEL: verklaringen zoeken op individueel niveau (in de mens zelf).
Verklaringen vinden in de persoon zelf of in de omgevingsfactoren.
Onderscheid met biologie
Zoeken verklaringen in de biologische processen (bv. hormonen of iets in de hersenen) die het
gedrag kunnen verklaren.
Onderscheid met sociologie
Zoeken verklaringen in de maatschappelijke invloeden (bv. huishoudelijk geweld, verwaarlozing,
specifieke sociale samenleving.
→ Combinatie van invalshoeken is zinvol omdat vaak ingewikkelde kwesties moeten worden
verklaard.
Wetenschappelijke psychologie & intuïtieve
mensenkennis
Waar of niet waar?
- We gebruiken slechts 10% van onze hersenen?
- Psychologische stress kan je fysiek ziek maken.
- De kleur rood bestaat alleen als een sensatie in de hersenen. Er is geen rood in de wereld
buiten het brein.
- Alles wat we meemaken laat een permanente herinnering na in ons geheugen.
Intuïtieve mensenkennis = alle inzichten die we opdoen uit onze eigen ervaringen (dagdagelijks
gebruiken, spontaan).
- Gebruiken we in onze dagelijkse omgang met mensen.
- Denken we niet over na.
→ Uit spontaan zoeken naar inzicht is uiteindelijk iedere wetenschap geboren.
1
,Verschillen in het verzamelen van gegevens
Intuïtieve inzichten: toevallig, subjectief, alledaagse leven
- Moeten kunnen worden herhaald
- Moeten kunnen worden gecontroleerd
→ Zo vermijden we invloeden van persoonlijke eigenaardigheden of subjectieve verwachtingen.
→ Objectiviteitsbeginsel = de wetenschap dient steeds te vertrekken van objectieve gegevens,
van vaststellingen die uit de feiten zelf voortvloeien en die er in principe, ongeacht de
waarnemer, steeds hetzelfde uitzien.
In de psychologie is het minder evident om hiervoor instrumenten (bv. vragenlijsten, psychologische
testen,…) te gebruiken. Deze instrumenten kunnen gebruikt worden om bv. intelligentie of agressie
zo objectief mogelijk te meten.
- Voor sommige gegevens is dat niet mogelijk en dan is men wel verplicht om af te gaan op
subjectieve indrukken.
→ Intersubjectiviteit = de mate van overeenkomst tussen verschillende waarnemers.
Technieken die door psychologen worden gebruikt:
- Natuurlijke observatie = één iemand van buitenaf observeren bv. gedrag in een aula.
- Participerende observatie = zelf actief deelnemen aan de observatie.
- Ongestructureerd interview = ter plekke vragen verzinnen in een gesprek met de persoon
zelf of een bevoorrechte getuigen.
- Gestructureerd interview = vragen zijn vooraf opgesteld.
- Vragenlijsten = vooraf opgestelde reeks vragen die schriftelijk beantwoord moeten worden.
- Gebruik van databanken = informatie vinden in bestaande gegevensdatabanken van de
overheid en andere instanties (bv. aantal mannen en vrouwen).
- Fysiologische metingen = hersenscans, bloeddruk meten, hartslag meten, pupilverwijding,…
kunnen een index zijn voor gedragskenmerken.
- Psychologische tests = een gestandaardiseerde situatie waarin bepaalde gedragsaspecten zo
objectief mogelijk geobserveerd en geanalyseerd kunnen worden.
Systematische observaties
Veel intuïtieve inzichten zijn in feite ontstaan op basis van een beperkt aantal waarnemingen.
Door typische eigenschappen te geven houden we vooroordelen en stereotypen in stand.
- Doorgaans maken wetenschappers er werk van om ofwel alle relevante observaties
systematisch bij te houden, of op zijn minst een representatief aantal observaties te
verrichten.
- Wetenschappers zorgen in het laatste geval voor een betrouwbare afspiegeling van de
werkelijkheid door bv. een toevallige steekproef te nemen uit alle mogelijke observatiesµ
In gecontroleerde situaties
- Geen storende factoren
- Daarom vaak laboratoriumomstandigheden
2
,Verschillen in het zoeken naar samenhang
Opzoek naar mogelijke verbanden of samenhang bv. het verleden speelt een rol met een misdaad nu
Intuïtief
- Snel en oppervlakkig
- Eén keer voorkomen is voldoende om een verband te zien
- Eénvoudig (geen vragen stellen)
- Niet gecontroleerd
Wetenschappelijk
- Methodisch onderzoek
- Inkaderen in een bredere theorie
- Empirische (herhaaldelijk) toetsing: a.d.h.v. nieuwe gegevens om ze een solide basis mee te
geven.
Methodisch werken
Er zijn verschillende mogelijkheden om te zoeken naar samenhang
1. Begrijpende methode
- Kwalitatief van aard (geen cijfers maar beschrijvend).
- Bij voorkeur maakt ze gebruik van gevalstudies.
- Levert vaak hypothesen op die nadien kunnen worden onderzocht.
- Blijft subjectief (zwakheid)
- Gebaseerd op een beperkt aantal gevallen.
2. Correlationele methode
= gegevens verzamelen van een grote groep individuen.
- Variabele = een kenmerk dat verschillende verschijningsvormen kan aannemen (bv. leeftijd,
geslacht, intelligentieniveau,…)
- Correlatie = hoe de veranderingen in de ene variabele samenhangen met veranderingen in
de andere variabele (bv. door een vragenlijst te geven over agressie, worden er statische
correlaties berekend tussen die verschillende variabele).
Is er een verband tussen het kijken naar agressieve films en agressief gedrag?
- Welke variabele? Leeftijd en geslacht
- Hoe kunnen we dit meten? Enquête, observatie
- Mogelijke verbanden?
- Positieve correlatie: meer naar
gewelddadige films kijken zorgt
ervoor dat ze zich gemiddeld ook
agressiever zouden gedragen.
- Negatieve correlatie: meer naar
gewelddadige films kijken zou
ervoor zorgen dat ze zich minder
agressief gedragen (film dient als uitlaatklep).
- Nulcorrelatie: indien er geen enkel verband is tussen beide variabelen.
3
, 3. De experimentele methode
= willen weten of de ene variabele de andere veroorzaakt.
- Gebaseerd op het systematisch manipuleren van één of meerdere variabelen, waarvan het
effect op een andere variabele wordt nagegaan.
- Het cijfermateriaal dat hieruit voortkomt wordt statisch verwerkt (= kwantitatieve methode).
- Afhankelijke variabele = de te meten variabele (het fenomeen waarvan we willen weten
waardoor het beïnvloed wordt).
- Onafhankelijke variabele = de variabele die gemanipuleerd of verandert wordt (de
omstandigheden waarvan we vermoeden dat ze invloed heeft op de afhankelijke variabele).
- Onder controle houden van storende variabelen (alle storende variabele uitschakelen).
- Manipulatie = de en groep krijgt een andere behandeling dan de andere.
- Experimentele groep (de agressieve tv-inhoud)
- Controlegroep (tv-inhoud zonder geweld)
Onderscheid tussen:
Hoofdeffect
- In hoeverre elk van die onafhankelijke variabelen apart een invloed heeft op de afhankelijke
variabele.
- Vb. ongeacht welke soort films jongens meer agressie hebben.
Interactie-effect
- Dat het effect van de ene onafhankelijke variabele beïnvloed wordt door de andere.
- Vb. gewelddadige films leidt tot meer agressie bij jongens dan bij meisjes.
4
Les avantages d'acheter des résumés chez Stuvia:
Qualité garantie par les avis des clients
Les clients de Stuvia ont évalués plus de 700 000 résumés. C'est comme ça que vous savez que vous achetez les meilleurs documents.
L’achat facile et rapide
Vous pouvez payer rapidement avec iDeal, carte de crédit ou Stuvia-crédit pour les résumés. Il n'y a pas d'adhésion nécessaire.
Focus sur l’essentiel
Vos camarades écrivent eux-mêmes les notes d’étude, c’est pourquoi les documents sont toujours fiables et à jour. Cela garantit que vous arrivez rapidement au coeur du matériel.
Foire aux questions
Qu'est-ce que j'obtiens en achetant ce document ?
Vous obtenez un PDF, disponible immédiatement après votre achat. Le document acheté est accessible à tout moment, n'importe où et indéfiniment via votre profil.
Garantie de remboursement : comment ça marche ?
Notre garantie de satisfaction garantit que vous trouverez toujours un document d'étude qui vous convient. Vous remplissez un formulaire et notre équipe du service client s'occupe du reste.
Auprès de qui est-ce que j'achète ce résumé ?
Stuvia est une place de marché. Alors, vous n'achetez donc pas ce document chez nous, mais auprès du vendeur marthehooyberghs1. Stuvia facilite les paiements au vendeur.
Est-ce que j'aurai un abonnement?
Non, vous n'achetez ce résumé que pour €14,99. Vous n'êtes lié à rien après votre achat.
