H1. KENNISMAKING MET DE
PSYCHOLOGIE
gedragswetenschap: poogt niet alleen wreedaardig gedrag te verklaren, maar bestudeert in wezen
elk gedrag dat door mensen gesteld kan worden
EEN DEFINITIE VAN PSYCHOLOGIE
Bestudeert gedrag op het niveau van het individu. Daarbij staan factoren binnen de persoon zelf
en in zijn onmiddellijke omgeving centraal.
Het combineren van verschillende invalshoeken is zinvol. - Biologisch, sociologisch, psychologisch
Tegenstellingen:
In het begin van de psychologie was er noga wat onenigheid over het soort gedragingen die men
als voorwerp van de studie moest nemen: Innerlijke
Uiterlijke
De wetenschappelijke studie van het gedrag en de mentale activiteiten van het individu
Manier waarop men aan wetenschap wou doen: Geesteswetenschappen begrijpen
Natuurwetenschappen verklaren
Heden: beide
≠ de intuïtieve benadering: de psychologie van het gezond verstand
GESCHIEDENIS VAN DE PSYCHOLOGIE
Officieel ‘geboren’ in 1879 met de oprichting van het eerste psychologisch laboratorium te Leipzig
DE VERRE VOORGESCHIEDENIS
Voorwetenschappelijke psychologie: zo oud als de mens zelf
Opkomst filosofie: Plato, Socrates, Aristoteles: 4eeuw B.C. in Oud Griekenland
- Systematiek
- Expliciete manier
Niet veel ruimte door de Kerk alle antwoorden stonden in de bijbel
1
,DE MEER DIRECTE VOORGESCHIEDENIS
Grote ommekeer door: Ontdekkingsreizen
Boekdrukkunst (kennis ruimer toegankelijk)
Antieke geschriften (teruggaan naar oorspronkelijke bronnen)
Afschaffing theocentrisme en centraliteit van de mens zelf
Kiemen voor de moderne wetenschap
(Sterrenkunde, fysica, chemie, biologie)
ONTWIKKELINGEN IN DE FILOSOFIE
Snelle vorderingen in de natuurwetenschappen door zorgvuldige zintuigelijke
observaties tot betrouwbare kennis
kunnen komen
Filosofie kon niet achter blijven: Empirisme: zintuigelijke waarneming
Rationalisme: logisch denken
René Descartes: Filosofie met even grote precisie als de wiskunde uitbouwen
Vertrekkend van een methodische twijfel probeerde hij via een
strikt logisch denkproces tot een nieuw universeel geldig kennissysteem
te komen
Dualisme: Wat ruimte inneemt – de materie: kan wetenschappelijk onderzocht worden
Res Extensa
Denkend vermogen – de geest: empirisch ontoegankelijk
Res Cogitans vrij: er kunnen geen wetmatigheden
worden vastgesteld
Verenging van de natuurwetenschappen
= Hinder in de ontwikkeling van een wetenschappelijke psychologie
John Locke: Tabula rasa
Menselijk bewustzijn is bij de geboorte een lege ruimte, die pas later gaandeweg gevuld wordt
met de vele indrukken die we opdoen via de zintuigen
= centraal voorwerp
Beperkt tot het systematisch doordenken over de eigen innerlijke gewaarwordingen
IMPULSEN VANUIT DE NATUURWETENSCHAPPEN
Door de ontdekkingen die ze deden, botsten ze soms op heel nieuwe vragen die in feite
psychologisch van aard zijn.
Gebruikten hun wetenschappelijk instrumentarium om die nieuwe psychologische
problemen aan te pakken
= psychofysica
Enkele empirische wetmatigheden ontdekt
Ernst Weber: minimumintensiteit die we moeten toevoegen aan een prikkel om
een nieuwe gewaarwording te doen ontstaan, is geen vaste waarde
2
,DE PSYCHOLOGIE ALS WETENSCHAP VAN HET BEWUSTZIJN
WUNDT EN HET STRUCTURALISME
Vader van de psychologie: synthese maken van wat her en der door anderen
al gedacht en voorgesteld was en dat alles uit
werken tot een samenhangend beeld van hoe de
psychologie er zou moeten uitzien
Oprichting van een laboratorium voor
experimentele psychologie in 1879 te Leipzig
Introductie van de experimentele methode: zelf uit lokken, om ze in meer
gecontroleerde omstandigheden te kunnen
onderzoeken.
Enkel mogelijk voor de studie van relatief eenvoudige processen
Edward Titchener
Hoofddoel van de experimentele psychologie: de structuur van de geest analyseren
Introspectie (naar binnen kijken)
Structuralisme (Amerika)
De weinig inspirerende inhoud en het subjectieve karakter
Failliet van dit soort psychologie
HET FUNCTIONALISME
Structuralisme had een zeer abstracte doelstelling
Meer interesse in praktische vragen
Namen de methoden maar niet de inhoud van het structuralisme over
Functie van het bewustzijn: de wijze waarop individuen te werk gaan om zich aan te
passen aan nieuwe situaties
Functionalistische bewustzijnspsychologie
Bewustzijn mental activities: verwijzende naar de innerlijke leer- en
denkprocessen die mensen inschakelen om
oplossingen te vinden voor de problemen
die ze ontmoeten
Via experimenten en introspectie: aanpassingsgedrag uitlokken en nagaan welke wegen hij
Gebruikte
Later aangevuld met externe observaties van het gedrag: dierproeven (Exterospectie)
Slechts een middel om iets meer te vernemen over wat er zich in de geest van de mensen afspeelt
wanneer ze met een probleem geconfronteerd worden.
3
, DE BEHAVIORISTISCHE REVOLUTIE
JOHN BROADUS WATSON
Innerlijke processen hebben geen enkele reële impact op het feitelijke gedragsverloop
! enkel het uitwendige waarneembare gedrag bestuderen
Alle gedragingen kunnen herleid worden tot S-R verbindingen S: Stimuli
R: Respons
Opdracht van de psychologie: uitzoeken hoe complexere gedragingen opgebouwd
worden vanuit eenvoudige deelreactie
NIEUWE KLEMTONEN IN EUROPA
DE GESTALTPSYCHOLOGIE
Wat wij waarnemen wordt onmiddellijk ervaren als een Gestalt
Gestalt: een geheel dat niet te herleiden is tot de eenvoudige som van de delen
waaruit het is opgebouwd, maar dat eigen kenmerken vertoont die alleen terug te vinden
zijn in de Gestalt als geheel
Gestalten in de waarneming komen slechts tot stand als er specifieke verhoudingen of
interacties in tijd en ruimte aanwezig zin tussen de samenstellende elementen
Later ook in de psychologie van het denken en de sociale psychologie.
DIEPTEPSYCHOLOGIE
Verklaring voor het gedrag diepere, onbewuste motieven
Onbewuste krachten: belevingsinhouden die actief uit het bewustzijn worden
verbannen
Via sluikse omwegen oefent het een wezenlijke invloed uit op het latere gedrag
Alfred Adler – individuele psychologie
Carl Gustav Jung – analytische psychologie
Sigmund Freud – psychoanalyse
Wetenschappelijk?
Begrippen zijn vaag
Moeilijk objectief te onderzoeken / toetsbaar
o Maar sommige hypothesen best bruikbaar
Aanvankelijk bedoeld als nieuwe behandelingsmethode voor neurotische patiënten
Globale theorie van het menselijk gedrag
4
Les avantages d'acheter des résumés chez Stuvia:
Qualité garantie par les avis des clients
Les clients de Stuvia ont évalués plus de 700 000 résumés. C'est comme ça que vous savez que vous achetez les meilleurs documents.
L’achat facile et rapide
Vous pouvez payer rapidement avec iDeal, carte de crédit ou Stuvia-crédit pour les résumés. Il n'y a pas d'adhésion nécessaire.
Focus sur l’essentiel
Vos camarades écrivent eux-mêmes les notes d’étude, c’est pourquoi les documents sont toujours fiables et à jour. Cela garantit que vous arrivez rapidement au coeur du matériel.
Foire aux questions
Qu'est-ce que j'obtiens en achetant ce document ?
Vous obtenez un PDF, disponible immédiatement après votre achat. Le document acheté est accessible à tout moment, n'importe où et indéfiniment via votre profil.
Garantie de remboursement : comment ça marche ?
Notre garantie de satisfaction garantit que vous trouverez toujours un document d'étude qui vous convient. Vous remplissez un formulaire et notre équipe du service client s'occupe du reste.
Auprès de qui est-ce que j'achète ce résumé ?
Stuvia est une place de marché. Alors, vous n'achetez donc pas ce document chez nous, mais auprès du vendeur MiekePt. Stuvia facilite les paiements au vendeur.
Est-ce que j'aurai un abonnement?
Non, vous n'achetez ce résumé que pour €10,49. Vous n'êtes lié à rien après votre achat.
