Resume

SAMENVATTING CULTUURGESCHIEDENIS

0 fois vendu

Cours
Cultuurgeschiedenis

Établissement
Katholieke Universiteit Leuven (KU Leuven)

Dit document is een volledige samenvatting van het vak Cultuurgeschiedenis. Alle 3 de mappen zijn hierin verwerkt

[Montrer plus]

Aperçu 3 sur 16 pages

Voir l'exemple

Publié le 10 avril 2023
Nombre de pages 16
Écrit en 2022/2023
Type Resume

€9,49

Ajouter au panier

Ajouter au liste de veux

Garantie de satisfaction à 100%
Disponible immédiatement après paiement
En ligne et en PDF
Tu n'es attaché à rien

CULTUURGESCHIEDENIS
Introductie
Cultuurgeschiedenis
= specifiek gebied binnen de geschiedschrijving. Het probeert een
samenhangend beeld te geven van een historische periode/evolutie. Gegevens
uit verschillende gebieden v/d cultuur worden hierbij samengebracht in een
gemeenschappelijk verband.

Cultuurgeschiedenis < architectuur < ruimte < beeld
1. De bebouwde ruimte: Otto Wagner, psychiatrische instelling Am Steinhof
(1901 – 1909)
= 1 van de belangrijkste vb. van de modernistische architectuur toegepast
op psychiatrische instellingen.

2. De imaginaire ruimte: Antoine Watteau, Les plaisirs du bal (ca. 1715 –
1717)
= representatief vb. van rococo schilderkunst, aansluiting bij het thema
van de ‘pastorale literatuur’ die heel populair was in adellijke kringen.

Pastorale literatuur = literatuur waarin herders en het geïdealiseerde
boerenbestaan een centrale rol spelen

Otto Wagner: Psychiatrische instelling ‘Am Steinhof’
Belangrijke elementen:
 Het gebouw vormt een architecturale compositie die een alomvattende
blik en optische transparantie verbergt
 De kijker controleert (zien = controle)
 Het gebouw is geconstrueerd vanuit de fictie van een kijker die een zo
volledig mogelijk overzicht heeft

Architecturale compositie kan ons leren over:
 Opvatting over psychiatrie
- Hygiëne, controle, decriminalisering, ordening
 Opvatting over patiënten
- Geen gevangene/ misdadiger
 Opvatting over wat een ‘gezonde’ maatschappij is
- Een maatschappij die niet verborgen is
- Hygiënisch + gecontroleerd = die gezien wordt

Antoine Watteau : ‘Les plaisirs du bal’
Belangrijke elementen:
 Voorstelling van architectuur als belichaming van kunst, verbeelding,
fantasie
- Verbeelde pastorale landschap zoals het bestond in architectuur
- Deze wereld verschijnt door fictieve gewelf
 De manier waarop de architectuur is voorgesteld komt van een wereld die
de projectie is van verbeelding
- Grenzen van doek = grenzen van pastorale verbeelding

1

,De cultuur van de Barok
Situering
 Begin 17de eeuw
- Opkomst: Cultuur van de barok
 16de en 17de eeuw: Turbulente eeuwen
- Opkomst protestantisme
- Godsdienstoorlog tussen katholieken, protestanten en religieuze
fracties
- Gevolgen van ontdekkingsreizen, revolutionaire ontwikkelingen in
wiskunde, wetenschap, architectuur, filosofie en kunsten
 Politiek vlak
- Ontwikkeling van vorstelijk absolutisme (Frankrijk, Spanje)
- Ontwikkeling van burgerlijke cultuur (Noordelijke Nederlanden)

(Schilder)kunst > Cultuur van Barok
= Barok speelt met illusie: Kunnen we de werkelijkheid wel kennen of worden we
bedrogen door onze zintuigen?
 Trompe l’oeil
- Streven naar radicale natuurgetrouwheid
- ‘Net echt’ in artistieke voorstelling
- Doet mensen raken, twijfelen EN overtuigen
= ingezet in strijd voor religieuze zaak/ moreel vb.
 Wereld wordt een wereld van verbeelding en van subjectieve ervaring
- Ruimte -> ervaringsruimte
- Verbeelde ruimte + psychologische ruimte

‘Het leven is een droom’: Pedro Calderon de la Barca (1600 – 1681)
= gaat over werkelijkheid en droom, over zinsbegoocheling en kennis over de
vraag of we onszelf wel kunnen kennen.
 Meest vooraanstaande vb. van de literaire barok
 Geschreven tijdens de ‘Spaanse Gouden eeuw’
- 17de eeuw die een bloeiperiode was op vlak van kunst/ literatuur

Wat is ‘echt’ en wat is een illusie?
 Relatie tussen illusie en realiteit staat centraal
 Wordt in vraag gesteld:
- Geldigheid van kennis van de wereld,
- De mogelijkheid om iets anders te ontdekken dan de eigen subjectieve
ervaring,
- Het bestaan van externe en echte realiteit

Literatuur en theater tijdens barok
Centrale thema’s:
 Overtuiging bestaat dat de mens werd geregeerd door passies waaruit een
obsessie tot zelfkennis/zelfcontrole volgt
 Niets is wat het lijkt (trompe l’oeil)
- Natuurlijk = artificieel/ artistiek
- Als alles schrijn is, dan is de wereld een droom/ niet meer reëel

2

, Barok: Chronologisch kader en vbn.

Kunst en cultuur van barok
= te maken met expressieve kracht die beeld moest hebben
 Overweldigende karakter van de illusie van de realiteit
 Combinatie van sensualiteit en spiritualiteit die in katholieke landen het
publiek moet binden aan het geloof/ katholieke doctrine
 Latere renaissance
- Nadruk op dramatische kracht, beweging en chairoscuro (licht-
schaduwcontrast)

1. Katholieke landen
Barok = past in kader van ‘katholieke hervorming’ en conflict met het
protestantisme
- Intern hernieuwen + extern de strijd met het opkomende
protestantisme (contrareformatie -> reformatie)
2. Protestantste landen
Barok = zaak van burgerij
- Minder monumentaal, soberder, minder abundant

Algemene kenmerken van barok
 Bijzonder sterke natuurgetrouwheid
 Vastleggen van dramatische moment wat paradoxaal een sterke
beweeglijkheid en tegelijk een geladen theatraliteit meebrengt.
 Licht-schaduwcontrast = chiaroscuro

Voorbeelden:
Caravaggio, Narcissus, 1597 – 1599, Galleria Nazionale d’Arte Antica, Rome

 Vb. van chiaroscuro
 Ingehouden beweging
- Perfecte spankracht tussen dynamiek en
psychologische fixatie van Narcissus die opgaat in
zijn spiegelbeeld
 Vatten meest dramatische moment
- Moment dat staat te gebeuren
- Narcissus zal verdrinken in zijn eigen spiegelbeeld
(= versie van mythe

Caravaggio, Avondmaal te Emmaüs, 1606, Pinacoteca di Brera, Milaan

= Soortgelijke bespreking als die van
Narcissus

3

Les avantages d'acheter des résumés chez Stuvia:

Qualité garantie par les avis des clients

Les clients de Stuvia ont évalués plus de 700 000 résumés. C'est comme ça que vous savez que vous achetez les meilleurs documents.

L’achat facile et rapide

Vous pouvez payer rapidement avec iDeal, carte de crédit ou Stuvia-crédit pour les résumés. Il n'y a pas d'adhésion nécessaire.

Focus sur l’essentiel

Vos camarades écrivent eux-mêmes les notes d’étude, c’est pourquoi les documents sont toujours fiables et à jour. Cela garantit que vous arrivez rapidement au coeur du matériel.

Foire aux questions

Qu'est-ce que j'obtiens en achetant ce document ?

Vous obtenez un PDF, disponible immédiatement après votre achat. Le document acheté est accessible à tout moment, n'importe où et indéfiniment via votre profil.

Garantie de remboursement : comment ça marche ?

Notre garantie de satisfaction garantit que vous trouverez toujours un document d'étude qui vous convient. Vous remplissez un formulaire et notre équipe du service client s'occupe du reste.

Auprès de qui est-ce que j'achète ce résumé ?

Stuvia est une place de marché. Alors, vous n'achetez donc pas ce document chez nous, mais auprès du vendeur lieshelsen. Stuvia facilite les paiements au vendeur.

Est-ce que j'aurai un abonnement?

Non, vous n'achetez ce résumé que pour €9,49. Vous n'êtes lié à rien après votre achat.

Peut-on faire confiance à Stuvia ?

4.6 étoiles sur Google & Trustpilot (+1000 avis)

68175 résumés ont été vendus ces 30 derniers jours

Fondée en 2010, la référence pour acheter des résumés depuis déjà 15 ans

Commencez à vendre!