Werkvelden en beleid
Hoofdstuk 1: Vlaams agentschap voor personen met
een handicap – VAPH
De historiek van het huidige Vlaams Agentschap voor Personen met een Handicap
beschrijven(VAPH).
- Gemeentefonds en Speciaal Onderstandsfonds (1876-1960)
o Gemeentefonds:
o Gaf opdracht aan de gemeenten: te zorgen voor onderhoud en verzorging.
(geesteszieken, doofstommen…)
o Subsidiëring niet volledig voor de gemeenten
1/8 gemeente
3/8 provincie
4/8 staatstoelage
o Speciaal onderstandsfonds:
o Accent verlegd behoeftigen in gesloten afdelingen van psychiatrische instellingen,
geestes- of karaktergestoorden, blinden, doofstommen…
o Dagprijs
Verschilde naargelang
Persoon in een ziekenhuis
sanatorium
gesloten afdeling van een psychiatrische instelling
thuis blijven
o aanvraag tussenkomst OCMW of provinciegouverneur
ministerie van volksgezondheid = uiteindelijke beslissing
- Het Rijksfonds en Fonds 81 (1963-1990)
o Ziekte- en invaliditeitsverzekering en de sociale reclassering (minderjarigen) bij de
wet geregeld.
o Psychiatrische instellingen ziekenhuiswetgeving
o Rijksfonds voor de Sociale Reclassering van Minder-Validen (R.S.R.M.V.)
Tegemoetkomingen
Individuele prestaties aan de persoon zelf
Collectieve prestaties aan de instelling
o Fonds voor Medische, Sociale en Pedagogische Zorg voor Gehandicapten (Fonds 81)
Scherper onderscheid tussen zieken en personen met een beperking
Basis voor autonome zorg, werd gelegd
Verruiming en verbreding van de zorg voor personen met een
beperking
Uitgebreid naar meerderjarigen, semi-internaten dagverblijven,
tehuizen of pleeggezinnen
Bevoegd voor opvang, behandeling en begeleiding via residentiële, semi-
residentiële en ambulante voorzieningen
1
, - Vlaams Fonds voor Sociale Integratie van Personen met een Handicap (VFSIPH) (1980-2005)
- Geëvolueerd naar het Vlaams Agentschap voor Personen met een Handicap (VAPH)
o Belangrijkste adviesorgaan = Raadgevend comité
Formuleert adviezen over alle thema’s die het VAPH aanbelangen
Samengesteld uit vertegenwoordigers
Gebruikers
Diensten en voorzieningen
Werknemers van diensten en voorzieningen
De krachtlijnen van het VFSIPH bespreken en de invulling ervan in het VAPH.
- Duidelijkheid
o 1 toegangspoort: niet van loketje, naar loketje gestuurd worden
Dient transparant en duidelijk te zijn voor de zorgvrager
o Vroeger verschillende loketten, waar je per bepaalde problematiek ergens anders
moest aanschuiven.
- Integratie/inclusie
o Moet een open systeem zijn, waar zowel binnen als buiten de specifieke zorg voor
personen met een beperking een beroep kan gedaan worden op voorzieningen en
instellingen.
o Integratie = jij verwacht dat de persoon met een beperking zich aanpast aan de eisen
van de samenleving
o Inclusie = overheid draagt ook een verantwoordelijkheid, om de hindernissen weg te
werken, zodat de persoon volledig kan meedoen in de samenleving.
- Participatie
o Basisgedachte= respect voor de menselijke waardigheid
o Het kunnen deelnemen aan de samenleving.
- Gezinsgericht
o Eerst met het gezin werken (gezinsondersteunend), dan pas gezin vervullend
(gezinsaanvullend) en dan pas gezinsvervangend. Het kind zo lang mogelijk in het
gezin laten.
De theoreti sche kaders beschrijven waarop het actuele beleid van het VAPH zich
baseert.
- 1945: oprichting van de Verenigde Naties (intussen 193 landen, komen op voor vrede en
veiligheid, mensenrechten en sociale vooruitgang en pleiten voor vriendschappelijke relaties
tussen landen)
o Zeer belangrijk document (beschouwd worden als grondrechten)
o Universele, juridisch en morele standaard en vertaald zich in een verkorte versie van
een 30tal artikels.
Bv. recht op werk naar keuze, recht op rechtsbescherming bij onrecht, recht
op een gezin te stichten en kinderen te krijgen, …
- 1948: Universele Verklaring voor de Rechten van de Mens (UVRM)
o Verklaring niet zomaar uit de lucht gevallen.
o Jean jaques roussaeu, belangrijke filosoof.
o Hele waslijst van artikels, waarin een mens recht heeft op een heleboel zaken
2
, - 2006: Verdrag inzake de Rechten voor Personen met een Beperking (VRPH)
o Geen nieuwe rechten aan toegevoegd
o Nog een verdrag gemaakt, dat mensen met een beperking extra gevoelig zijn en
kwetsbaarder zijn.
o België heeft het geratificeerd in 2009.
- 5 componenten van een individueel ondersteuningsproces (Thompson, 2009)
o Perspectiefplan 2020
o Component 1: Identificeer de verwachtingen en dromen
PCP (Person-centered planning): focussen op dromen, voorkeuren en
interesses
Bepaal gewenste ervaringen en doelen
o Component 2: bepaal de aard en de intensiteit van de ondersteuningsbehoefte
SIS (Supports Intensity Scale): meet de individuele ondersteuningsbehoeften
in verscheidene ondersteuningsdomeinen en bevraagt bijzondere medische
en gedragsmatige ondersteuning
Bepaal aard en intensiteit van ondersteuningsbehoeften
o Component 3: ontwikkel het Individuele Ondersteuningsplan
Resultaat door eerste 2 fasen eenduidig, individueel plan
Gebruik uitkomsten van 1 en 2 om voorkeuren en prioriteiten te bepalen,
ondersteuningsactiviteiten en hulpbronnen te identificeren.
Stel IOP op om in bepaalde settings te functioneren
o Component 4: Monitor/ Bewaak de vooruitgang
Evalueren van de uitkomsten/doelen van het plan
Continu proces, op regelmatige tijdstippen moet worden bijgehouden
Wordt IOP ingevoerd en uitgevoerd?
o Component 5: Evaluatie(van het IOP)
Geëvalueerd op de persoonlijke uitkomsten
Andere interesses en voorkeuren? IOP herzien worden
POS (Persoonsgerichte Ondersteuningsuitkomsten Schaal) om de
persoonlijke uitkomsten te meten.
Zijn de doelen bereikt? Zijn ze nog relevant?
- Cruciaal hierin! ONDERSTEUNING!
De betekenis van de doelstellingen van Perspecti ef 2020 bespreken.
2 GROTE DOELSTELLINGEN:
- Zorggarantie voor personen met een beperking met de grootste ondersteuningsnood onder
vorm van zorg en assistentie in natura of in contanten
o Grootste ondersteuningskloof: Ondersteuning in overeenstemming met hun
zorgnood en houdt rekening met hun sociale context en hun persoonlijke voorkeur.
o Mogelijkheden van eigen draagvlak
Concentrisch ondersteuningsmodel met 5 cirkels
o Budget Persoonlijk Assistentie Budget (PAB), Persoonsvolgend budget (PVB)
vanuit de Persoonsvolgende financiering (PVF)
o Prioriteitengroepen 1-2-3
3
, - Geïnformeerde gebruikers genieten van vraag gestuurde zorg en assistentie in een inclusieve
samenleving
o Geïnformeerde gebruiker
Hulpvrager toegang moet krijgen tot alle noodzakelijke informatie
Zicht moet hebben op alle mogelijkheden tot ondersteuning op alle
levensdomeinen.
Elke hulpvrager recht op een ‘voortraject’
Proces van vraagverheldering -> resulteert in een
ondersteuningsplan dat een persoon met een beperking kan
gebruiken om bij professionele hulpverleners een
dienstverleningsovereenkomst af te sluiten
o Wordt georganiseerd door Dienst Ondersteuningsplan (DOP) OP basis van de
concentrische cirkels
o Ondersteuningsplan in functie van Persoonsvormend budget (OP PVB)
o Multidisciplinair team (MDT) het ondersteuningsplan Persoonsvormend budget laten
controleren door een MDT
o VAPH goedkeuring
Het voortraject van de Dienst Ondersteuningsplan grondig beschrijven.
- Tweeledig doel:
o Vraagverheldering
Wat zijn de keuzes en wensen van de persoon met een beperking en direct
betrokkenen op de verschillende levensdomeinen?
Wat zijn de mogelijkheden en beperkingen van de persoon, diens netwerk en
welke ondersteuning is reeds aanwezig?
Welke ondersteuningsnoden heeft de persoon op verschillende
levensdomeinen?
Resultaat vraagverheldering
Ondersteuningsplan: geheel van ondersteuning beschreven waarop
een persoon beroep wil doen
o Opmaak van een ondersteuningsplan
Beschrijving van het geheel van gewenste ondersteuning (avh concentrisch
ondersteuningsmodel)
Beschrijving van ondersteuningsdomeinen, ondersteuningsvormen,
ondersteuningsbronnen en gradatie van ondersteuning
Voorwaarden: cf. slide: concentrisch ondersteuningsmodel, RTH
Ondersteuningsplan ook volgende elementen bevatten:
Versterken en inzetten van het bestaande netwerk
Inzetten en versterken van reguliere diensten
Inzetten van rechtstreeks toegankelijke ondersteuning van het VAPH
Inzetten van niet-rechtstreeks toegankelijke ondersteuning van het
VAPH
4
