Notes de cours
Persoonlijkheidstheorie en onderzoek
- Cours
- Établissement
Samenvatting van alle hoorcolleges met context.
[Montrer plus]
1 vérifier
Par: rubyzwagers • 6 mois de cela
Vendeur
S'abonner
nienkevahl
Avis reçus
Aperçu du contenu
Persoonlijkheidstheorieen -onderzoek
Vrije Universiteit Amsterdam / 2022-2023
1
,Inhoudsopgave
WEEK 1 ....................................................................................................................................................................................... 3
Introductie ............................................................................................................................................................................. 3
Persoonlijkheidsstructuur...................................................................................................................................................... 7
WEEK 2 ..................................................................................................................................................................................... 12
Persoonlijkheidsontwikkeling .............................................................................................................................................. 12
WEEK 3 ..................................................................................................................................................................................... 18
Biologie en genetica ............................................................................................................................................................ 18
Evolutie en omgeving .......................................................................................................................................................... 23
WEEK 4 ..................................................................................................................................................................................... 29
Intelligentie ......................................................................................................................................................................... 29
Beroepsinteresse ................................................................................................................................................................. 34
WEEK 5 ..................................................................................................................................................................................... 39
Psychoanalyse ..................................................................................................................................................................... 39
Humanistische psychologie ................................................................................................................................................. 43
WEEK 6 ..................................................................................................................................................................................... 47
Cultuur ................................................................................................................................................................................. 47
Persoonlijkheidsstoornissen ................................................................................................................................................ 52
2
, WEEK 1
Introductie (A1&2)
Leerdoelen
1. Je hebt kennis van/inzicht in wat persoonlijkheidspsychologen onderzoeken.
2. Je hebt kennis van/inzicht in de basistechnieken en methoden die gebruikt worden om persoonlijkheid te meten.
3. Je hebt kennis van/inzicht in wat wordt bedoeld met 'persoonlijkheid'.
4. Je kunt verschillende strategieën en vragenlijsten om persoonlijkheid te meten kritisch beoordelen.
_____________________________________________________________________________________________________
Persoonlijkheidspsychologen zijn professionals in de psychologie die zich richten op het bestuderen en begrijpen van
individuele verschillen in persoonlijkheid en gedrag. Ze onderzoeken hoe persoonlijkheidskenmerken ontstaan, hoe ze
worden gevormd en hoe ze van invloed zijn op het gedrag en de emoties van mensen in verschillende situaties.
Persoonlijkheidspsychologen kijken naar:
1. Niveau 1: Menselijke natuur (universele benadering)
2. Niveau 2: Individuele & groepsvariatie (nomothetische benadering)
3. Niveau 3: Individuele uniciteit (idiografische benadering)
Niveau 1: menselijke natuur. “Hoe mensen zijn zoals alle andere mensen.”
De universele benadering in de psychologie stelt dat er bepaalde aspecten van menselijk gedrag en ervaring zijn die
universeel zijn en die gelden voor alle mensen, ongeacht hun cultuur of individuele verschillen. Deze benadering is gericht op
het identificeren van deze universele aspecten en het ontwikkelen van theorieën die deze kunnen verklaren.
Vroeger dachten sommige theorieën dat alle mensen hetzelfde waren en op dezelfde manier
behandeld konden worden. Een voorbeeld hiervan is het economische model. Het
economische model is een theoretisch kader dat wordt gebruikt om menselijk gedrag op het
gebied van economie te begrijpen en te voorspellen. Het gaat ervan uit dat mensen rationele
wezens zijn die handelen om hun eigen welzijn te maximaliseren. Dit model stelt dat mensen
hun beslissingen nemen op basis van hun eigen voorkeuren en doelstellingen, en dat ze kiezen
voor de optie die hen de grootste voordelen oplevert tegen de laagste kosten. Hoewel dit model
oud is, heeft het nog steeds invloed.
In de psychologie gaat het klassieke behaviorisme ervan uit dat alle mensen
op dezelfde manier reageren op beloning en straf, maar we weten nu dat dit
niet waar is. Ook de evolutionaire theorie gaat uit van gelijkheid tussen
mensen, maar aangepast aan de omgeving. Tegenwoordig weten we echter
dat alle mensen uniek zijn en dat het begrijpen van individuele verschillen en
context belangrijk is. We kunnen mensen dus niet hetzelfde behandelen en
moeten rekening houden met individuele verschillen.
Niveau 2: individuele en groepsvariantie. “Hoe mensen zijn zoals sommige andere mensen.”
De nomothetische benadering is gericht op het identificeren van algemene wetmatigheden of patronen in het gedrag van
individuen of groepen. Dit houdt in dat psychologen op zoek gaan naar regelmatigheden die gelden voor een hele populatie
of een grote groep mensen. De nomothetische benadering is gebaseerd op het idee dat het mogelijk is om universele wetten
of principes te vinden die van toepassing zijn op het gedrag van mensen in het algemeen.
De normaalverdeling is een concept dat vaak wordt gebruikt in de psychologie, en ook binnen de persoonlijkheidspsychologie.
Het beschrijft de verdeling van eigenschappen binnen een individuele populatie. Dit betekent dat veel eigenschappen die in
de psychologie worden beschreven, een normale verdeling hebben.
Naast het bekijken van individuele populaties, kunnen we ook kijken naar groepen. In dit geval kunnen we mensen
beschrijven op basis van de groep waar ze toe behoren, en kan de verdeling van eigenschappen binnen deze groepen
verschillen. Zo kan bijvoorbeeld de verdeling van persoonlijkheidstrekken binnen een bepaalde beroepsgroep anders zijn dan
binnen de algemene bevolking.
Niveau 3: individuele uniciteit. “Hoe mensen zijn als geen andere mensen.”
De idiografische benadering richt zich daarentegen op het begrijpen van individuele verschillen en unieke eigenschappen
van een persoon. In plaats van het vinden van algemene patronen, probeert de idiografische benadering de specifieke
contexten en persoonlijke ervaringen van een persoon te begrijpen. Deze benadering erkent dat elke persoon uniek is en dat
het belangrijk is om individuele verschillen te begrijpen om een volledig beeld te krijgen van het gedrag en de ervaringen van
een persoon.
Individuele uniciteit verwijst naar het feit dat elk individu uniek is in termen van zijn of haar persoonlijkheidskenmerken,
levenservaringen, omgevingsfactoren en genetische aanleg. Dit betekent dat geen twee mensen precies hetzelfde zijn, zelfs
3
, niet als ze op elkaar lijken qua uiterlijk, opvoeding of omgeving. In de psychologie is het begrip individuele uniciteit belangrijk
omdat het suggereert dat het begrijpen van individuele verschillen en persoonlijke ervaringen cruciaal is om mensen beter
te begrijpen en te kunnen helpen. Het benadrukt het belang van een holistische benadering (= een aanpak waarbij het geheel wordt
beschouwd in plaats van afzonderlijke delen) bij het begrijpen van menselijk gedrag en ontwikkelen van behandelingen/interventies.
Hoewel individuele uniciteit betekent dat elk individu uniek is, zijn er nog steeds algemene patronen en trends die kunnen
worden waargenomen bij grotere groepen mensen. Bijvoorbeeld, bepaalde persoonlijkheidskenmerken zoals extraversie,
neuroticisme en consciëntieusheid vertonen vaak een normale verdeling in de bevolking. Dit betekent dat de meeste mensen
gemiddeld scoren op deze eigenschappen, terwijl anderen hogere of lagere scores hebben.
Een belangrijke assumptie van de persoonlijkheidspsychologie = “Als persoonlijkheid bestaat, moet er (tenminste) een
aanzienlijke hoeveelheid persoon gerelateerde systematische variantie zijn”. Definitie van persoonlijkheid = “Een
persoonlijkheidstrek verwijst naar verschillen tussen individuen in de typische neiging om zich op bepaalde conceptueel
gerelateerde manieren te gedragen, te denken of te voelen in verschillende relevante situaties en over een vrij lange
tijdsperiode.”
Persoonlijkheid…
1) verwijst naar verschillen tussen individuen
− Persoonlijkheid verwijst naar verschillen tussen individuen. De 2e en 3e niveau zijn dus het meest van belang! De verschillen tussen individuen.
2) in een typische neiging om zich te gedragen, te denken of te voelen
− In de psychologie worden dit ook wel de 3G’s (gevoelens, gedachten en gedrag). Deze drie aspecten zijn het meest van belang in de psychologie.
3) op bepaalde conceptueel gerelateerde manieren
− Deze gedragingen gevoelen en gedachten zijn aan elkaar gerelateerd. Neem iemand die extravert is, dit bevat verschillende gedragingen. Als die in
een groep is richt hij de aandacht op zich met hetgeen wat hij/zij verteld. Gedrag dat de aandacht vraagt van anderen. Al die verschillende
gedragingen, bijbehorende gedachten en gevoelens die zijn op een bepaalde manier aan elkaar gerelateerd. Als je het ene gedrag vertoont zul je
het andere gedrag ook eerder vertonen. Als je veel energie hebt, ben je sneller ook enthousiast en ga je ook graag naar feestjes.
4) in verschillende relevante situaties.
− Die extraversie heb je vaak op allemaal relevante situaties, bij vrienden, studiegenoten, familie. In verschillende relevante situaties komt dit gedrag
naar voren.
5) gedurende een vrij lange tijdsperiode.
− de 3 G’s blijven vaak een vrije lange periode constant. Als je een jaar extravert bent, ben je dat vaak je gehele leven. Over een vrije lange tijdsperiode
vertoon je vergelijkbare gedachten, gedragingen en gevoelens.
Je kan persoonlijkheid ook op een andere manier bekijken. Je kan bijvoorbeeld kijken
naar wat een persoonlijkheid NIET is.
Het is NIET een fysiek of psychologisch individueel verschil.
Je hebt andere individuele verschillen (in contrast met persoonlijkheid):
Mentale capaciteiten (maximaal in plaats van typisch gedrag, het gaat over wat je
maximaal kan doen als je bijvoorbeeld een test hebt). Bij persoonlijkheid gaat het juist om
typisch gedrag. Welk gedrag is typerend voor dat persoon.
Interesses (concreter dan persoonlijkheid, gaat om voorkeuren).
Waarden (abstracter dan persoonlijkheid, gaat om belangen. Het belang wat je
hecht aan bepaalde zaken, bv. vrijheid of democratie).
Maar deze drie kunnen wel verband houden met persoonlijkheid.
Maar dan een nog belangrijkere vraag na dit alles: “Bestaat persoonlijkheid?” Je kan stellen dat gedrag een functie is van
persoonlijkheid, van de situatie of van de interactie tussen persoonlijkheid en situatie.
Gedrag = een functie van Persoonlijkheid: B = f(P)
De vraag over of persoonlijkheid ontstaat werd in 1968 beantwoord door Walter Michel. Hij deed een heronderzoek waarbij
twee onderzoekers Hartshorne en May kinderen observeerden in verschillende situaties waarin (gebrek aan) ‘moreel-
karakter’ kon worden getoond, zoals:
- Geld houden versus schenken aan een goed doel.
- Geld stelen uit een puzzeldoos.
- Vals spelen bij verschillende wedstrijden.
Walter stelde zich de vraag of kinderen zich hetzelfde gedroegen in de verschillende situaties. Waren de gedragen consistent
over de individuen? Walter’s antwoord was: NEE! Er waren zeer zwakke relaties tussen het gedrag van een individu in de ene
situatie en het gedrag van een individu in een andere situatie.
Walter deed later nog een vervolgonderzoek: ‘cross-situationele consistentie van consciëntieusheid’. Hij vond weer een lage
gemiddelde correlatie van die 19 gedragingen (zoals: voltooien van opdrachten, aanwezigheid in de klas, stiptheid opdracht,
netheid opdracht, netheid kleding). Hij concludeerde weer hetzelfde. Er was geen cross-situationele consistentie’ in
consciëntieusheid van een persoon in verschillende situaties. Persoonlijkheid bestaat niet (of nauwelijks). Kunnen we op basis
hiervan concluderen dat persoonlijkheid niet bestaat? Jackson en Paunonen hebben een her-analyse uitgevoerd. Ze
4
Les avantages d'acheter des résumés chez Stuvia:
Qualité garantie par les avis des clients
Les clients de Stuvia ont évalués plus de 700 000 résumés. C'est comme ça que vous savez que vous achetez les meilleurs documents.
L’achat facile et rapide
Vous pouvez payer rapidement avec iDeal, carte de crédit ou Stuvia-crédit pour les résumés. Il n'y a pas d'adhésion nécessaire.
Focus sur l’essentiel
Vos camarades écrivent eux-mêmes les notes d’étude, c’est pourquoi les documents sont toujours fiables et à jour. Cela garantit que vous arrivez rapidement au coeur du matériel.
Foire aux questions
Qu'est-ce que j'obtiens en achetant ce document ?
Vous obtenez un PDF, disponible immédiatement après votre achat. Le document acheté est accessible à tout moment, n'importe où et indéfiniment via votre profil.
Garantie de remboursement : comment ça marche ?
Notre garantie de satisfaction garantit que vous trouverez toujours un document d'étude qui vous convient. Vous remplissez un formulaire et notre équipe du service client s'occupe du reste.
Auprès de qui est-ce que j'achète ce résumé ?
Stuvia est une place de marché. Alors, vous n'achetez donc pas ce document chez nous, mais auprès du vendeur nienkevahl. Stuvia facilite les paiements au vendeur.
Est-ce que j'aurai un abonnement?
Non, vous n'achetez ce résumé que pour €10,39. Vous n'êtes lié à rien après votre achat.
Peut-on faire confiance à Stuvia ?
4.6 étoiles sur Google & Trustpilot (+1000 avis)
67096 résumés ont été vendus ces 30 derniers jours
Fondée en 2010, la référence pour acheter des résumés depuis déjà 14 ans