Resume
Samenvatting Algemene psychologie VUB 17/20
Samenvatting van algemene psychologie. Ik behaalde met deze samenvatting een 17/20! Ik ben altijd naar de les geweest en goed genoteerd.
[Montrer plus]
Livre connecté
Titre de l’ouvrage:
Auteur(s):
- Édition:
- ISBN:
- Édition:
24 revues
Par: ManouMoyson • 2 année de cela
Par: jaegermeister • 3 année de cela
Par: sadeadeolu • 4 année de cela
Par: ElliotVUB • 4 année de cela
Par: gebruiker12 • 4 année de cela
Par: ShanaF • 4 année de cela
Par: celineserr • 5 année de cela
Aperçu du contenu
Algemene psychologieHoofdstuk 1: Wat is psychologie
1.1 Een definitie van psychologie
Psychologie= studie van de menselijke geest
o Psyche= geest (ψυχή)
o Logie < logos (woord, gedachte, rede, leer)= gebied van studie (λόγος)
Welke beweringen zijn correct of fout?
o Hypnose levert beter betrouwbare herinneringen op
o Een leugendetector is 90 tot 95% accuraat in het detecteren van onjuistheden
o Mensen met schizofrenie hebben meer dan één persoonlijkheid
o Pasgeboren baby’s zijn quasi blind
o Psychotherapie vereist dat je op een sofa ligt
Alles is fout!
We hebben gemeenschappelijke opvattingen over menselijk gedrag en gemeenschappelijke
ervaringen
o Genre: ‘iedereen weet toch dat…’
o Volkswijsheden zorgen ervoor dat we denken dat bepaalde dingen juist zijn
Op basis van dat bouwen we theorieën en opvattingen op
Dus waarom hebben we psychologie nodig? Tonen we adhv illusies:
o Visuele illusies
Als je dit ziet denk je waarschijnlijk dat de ene lijnstuk korter is dan het
anders, dit komt door de pijlen Muller illusie
Zelfs als je de illusie kent ga je toch nog denken dat het lijnstuk kort is.
- De illusie is te sterk
o De verjaardagsparadox
Hoe groot is de kans dat in een willekeurig
samengestelde groep 2 mensen op dezelfde dag jarig
zijn?
Hoeveel mensen heb je nodig opdat de kans 50% is?
- 23 mensen is veel minder dan we denken
Hoeveel mensen heb je nodig opdat de kans 100%
is?
- 57 mensen
Conclusie: deze illusies tonen ons aan dat wat we denken niet altijd blijkt te kloppen
o Onze intuïtie is dikwijls fout (contra-intuïtief)
o “Although common sense can be useful for some purpose, it’s sometimes completely
wrong”
Spreekwoorden
o Soort zoekt soort juist (1)
o De beste stuurlui staan aan wal
o Opposites attract fout (><1)
o Vaak zijn we overtuigd van deze twee spreekwoorden terwijl ze eigenlijk het
tegenovergestelde betekenen
Psychologie is GEEN:
o Gezond verstand, intuïtie of volkswijsheid
1
, Algemene psychologie
o Lekenpsychologie iedereen denkt dat hij psychologie is omdat hij weet hoe de mens
denkt maar daarom spreken we nog niet over psychologie
o Pseudopsychologie= niet-onderbouwde psychologische aannamen die zich als
wetenschappelijke waarheid voordoen
Uit handschrift persoonlijkheid herkennen grafologie
Rorschachtest (test met inktvlekken)
Grafologie
Een leesbare hand tekening veronderstelt Een onleesbare handtekening wijst op een
een persoon met veel zelfvertrouwen die persoon die veel belang hecht aan privacy en
goed in zijn vel zit. moeilijk te doorgronden is.
o Grafologie legt een connectie tussen het handschrift en de persoonlijkheid
o Later werd wetenschappelijk bewezen dat de persoonlijkheid niet te ontleden van op basis
van een handschrift!
Psychologie= een wetenschap waarbij het externe gedrag bestudeerd wordt en waarbij die
gedragsevidentie gebruikt wordt om de mentale of interne processen te begrijpen die aan dat
gedrag ten grondslag liggen
o Van onmeetbaar, niet observeerbaar naar meetbaar
Extern gedrag: meetbaar, uitwendig, observeerbaar
‐ Gebruiken we om mentale processen te meten en te begrijpen
Bv: intelligente meten via intelligentietests want deze zijn wel meetbaar
o Niet-observeerbaar is een relatief begrip
o Psychologie is een wetenschap want het is een benadering en met wetenschap word een
activiteit bedoeld die gericht is op het begrijpen van de wereld om ons heen, het zoeken
van verklaringen voor verschijnselen die wij waarnemen
1.2 Ontwikkelingen die de psychologie mogelijk gemaakt hebben
“Psychologie heeft een lang verleden maar een korte geschiedenis” (Ebbinghaus, 19de eeuw)
o Lang verleden
Wortels in de filosofie en in de evolutietheorie van Darwin
Het gaat bij beiden over nadenken over de menselijke geest
‐ Zolang de mens er is hebben ze zich vragen gesteld over de menselijke
geest
o Korte geschiedenis
Officiële start 1897: oprichting 1ste psychologisch laboratorium Wundt
Waarom zo laat?
o Wetenschappelijke studie van de geest vergde verandering in mensbeeld
Het geocentrisme en later ook de christelijke leer van de theologen had een
grote invloed.
De menselijke geest werd dus lang bekeken als iets sacraal, het werd niet
beschouwd als een studieobject
o Pas later verandering: van immateriële ziel naar studieobject
2
, Algemene psychologie
Van nadenken over de geesten de totstandkoming van kennis tot
wetenschappelijk onderzoek van de geest
1.2.1 Ontwikkelingen in de filosofie
15de eeuw: Griekse filosofen – theologen
Universum geschapen voor de mens
o Geocentrisme Ptolemaeus
Aarde plaatsen we in het middelpunt van het universum
De aarde is het centrum van de wereld en wij mens zijn hier heerser van, dus wij
zijn belangrijk ‘opperwezen’ de mens is uniek
De zon en andere hemellichamen draaien om de aarde heen
o Dualisme Plato
Opsplitsing geest & lichaam
‐ Geest & lichaam zijn 2 verschillende entiteiten, los van elkaar
‐ De geest kan het lichaam beïnvloeden/sturen maar omgekeerd niet
‐ De geest is onaantastbaar, het hoogste, het laat ons toe na te denken
Ware kennis= het product van de geest of de rede
Mens= uniek wezen dat de wereld kan begrijpen via de geest
16de eeuw: wetenschappelijke revolutie
o Oude wijsheden blijken niet noodzakelijk correct (nieuwe ontwikkelingen veranderden
hun idee)
o Katalysator: Copernicus
Eerste persoon die de mensheid heeft doen laten twijfelen aan het geocentrisme
Heliocentrisme= de zon is het centrum van het universum en wij draaien rond de
zon (16de eeuw)
o Nieuwe bron van kennis: wetenschappelijke studie observatie + experimenten
17de eeuw: Descartes
o Dualisme
Lichaam en geest zijn twee verschillende entiteiten die elkaar beïnvloeden
‐ Het lichaam is als een soort machine die wetenschappelijk onderzocht
kan worden.
Lichaam is beperkt, stoffelijk en tijdelijk
‐ De geest is het centrum van de vrije wil en rede
Kan NIET onderzocht worden
Geest is vrij, onstoffelijk en eeuwig
‐ De ziel en het lichaam zijn met elkaar verbonden door de pijnappelklier
o Rationalisme
Rede
“Je pense, donc je suis of cogito ergo sum” = ik denk, dus ik ben
‐ je kan aan alles twijfelen maar doordat je twijfelt weet je dat je bestaat.
Want twijfelen verondersteld een denken en bewust iets, zoals een
geest.
o Nativisme
= Een deel van de kennis is aangeboren
De leer zegt dat er ideeën bestaan die niet door ervaring of denkinspanning
ontstaan zijn maar die van nature in de mens aanwezig zijn
3
, Algemene psychologie
Iets in ons is verandert en stelt ons in staat om bijvoorbeeld te praten
17de -18de eeuw: Hobbes, Locke en Hume
o Empirisme
= kennis komt niet tot stand via aangeboren ideeën en afgeleide inzichten maar
via zintuigelijke ervaringen
Tegenbeweging van het rationalisme
‐ Geest= tabula rasa
o Bij onze geboorte zijn we een leeg blad
o Kennis komt door ervaringen
‐ Inhoud geest via zintuiglijke ervaringen = kennis door observatie
John Locke Hoe: door associaties
‐ 2 zaken aan elkaar koppelen
‐ Bv: op bliksem volgt donder
Kennis = het product van ervaring
Inhoud van de geest kan onderzocht worden
19de eeuw: Darwin
o Evolutietheorie= succesvolle voortplanting bij kenmerken aangepast aan de omgeving
Diegenen die het best aangepast zijn aan hun omgeving hebben een grotere kans
om te overleven en om zich voor te planten
Natuurlijke selectie of survival of the fittest
o Mens staat op de hoogste trap van de evolutie, maar:
We hebben ook evolutie meegemaakt net als dieren
o Maar: als ook mensen het product zijn van evolutie, kan men hun gedrag bestuderen op
een wetenschappelijke manier (want als we dierlijk gedrag kunnen bestuderen dan ook
de mens want we hebben dezelfde evolutie doorgemaakt)
De maatschappij is eindelijk klaar om de menselijke geest te beschouwen als studie-object dat
kan bestudeerd worden op de wetenschappelijke wij
1.3 Het ontstaan van de psychologie
1.3.1 Psychologische scholen
Wundt
o Grondlegger academische psychologie
1ste psychologisch labo Leipzig, 1879
o Wetenschappelijk onderzoek menselijke geest
Deed verschillende experimenten op
proefpersonen
Bewustzijn onderzoeken
‐ In welke mate moeten kleuren van elkaar verschillen om als 2 kleuren
gezien te worden?
‐ Hoelang duurt het vooraleer we op een geluid kunnen reageren?
‐ …
o Introspectieve methode
Er wordt gevraagd naar jezelf te kijken aan een proefpersoon
Introspectie= kijken naar je eigen bewustzijn door objectieve nauwkeurige
rapportering gevoelens, gedachten, herinneringen etc. (naar jezelf kijken)
Metronoom= toestel om (muzikaal) tempo aan te geven
‐ Bv: constant ritme
4
, Algemene psychologie
Tikkend toestel dat tikt met een constant ritme
Mensen dachten dat het tikken in groepjes was ../ ../ ../ ../
In werkelijkheid tikt het constant ………..
= illusie van groepering
‐ Bv: snel tikken
= ervaring van spanning
Als men het sneller deed tikken ging de spanning omhoog
Structuralisme
o = menselijke geest structureel ontleden
o Titchener, Külpe
o Gingen onderzoeken wat de structuur van het bewustzijn is?
Via de introspectieve methode kan men nagaan wat de verschillende
deelelementen zijn van een ervaring
Uit welke bouwstenen bestaat de menselijke geest?
Hoeveel? 40 000
Hoe vormen deze bouwstenen mentale structuren (mentale voorstelling
voorwerp, concept, persoon etc.)
Afgeleid via introspectie
‐ Bv: bloem: kleur, geur, gevoelens…?
o MAAR (kritiek):
Introspectieve methode subjectief en onbetrouwbaar
‐ Reproduceerbaarheid
o Bv: bloem is verschillend per dag (in bloei, verwelkt…)
Bewustzijn is ook verschillend per dag
o Er zijn verschillende deelelementen bij verschillende mensen?
Maar dat kan toch niet want het zijn de bouwstenen?
‐ Limieten bewustzijn
Praktisch nut structuralisme?
‐ Wat zijn we met die deelelementen? het nut was dus te beperkt
Functionalisme (VS)
o Heeft kritiek op het structuralisme
o Pragmatische benadering
Onderzoek naar de functie van het bewustzijn
Hoe kan de geest optimaal functioneren in zijn omgeving?
o Geïnspireerd door:
Evolutietheorie
‐ De best aangepaste overleven
‐ Op welke manier kunnen we de omgeving zo inrichten dat iedereen het
maximale uit zichzelf kan halen
William James ‘stream of consciousness’
‐ Groot denker
‐ Metafoor: vergelijking van het bewustzijn met een rivier of stroming
Alle prikkels maken deel uit van het bewustzijn
Het bewustzijn verandert constant, het is als een stroming
Maar wat is het nut van die deelaspecten dan?
o De studie van de menselijke geest moet nuttig zijn voor de maatschappij
o Bv: intelligentie test
Kunnen verschillen in de omgeving verschillen in intelligentie verklaren? Ja
5
, Algemene psychologie
Kan intelligentie verbeterd worden als de omgeving wordt aangepast? Ja, de
omgeving speelt een rol (omgevingsinvloeden)
Gestaltpsychologie
o Heeft kritiek op het structuralisme
o Wertheimer, Khler, & Koffka (Duitsland)
o Perceptie
Focus op perceptie, want stuurt gedrag
“Geheel(gestalt) is meer dan som der delen” = perceptie op delen is zinloos
><atomisme structuralisten
Bv:
‐ Schilderij: is meer dan de som van alle verfklonters, het kan ook emotie
oproepen
‐ Melodie: is meer dan het aantal noten
o Ondersteuning via visuele illusies
Belang totaalconfiguratie= het geheel beïnvloed altijd de delen
Hering-illusie
‐ Indruk dat de lijnen gebogen zijn
‐ De waarneming wordt gestuurd door de
context
Zollner illusie
‐ Lijnen lijken schuin maar zijn het niet.
‐ De deelaspecten beïnvloeden dus elkaar
Behaviorisme (VS)
o Watson
Onderzoek bewustzijn is tijdverlies
‐ Enkel gedrag kan objectief gemeten worden
Psychologie = wetenschap gedrag
‐ Geen introspectie maar objectieve observaties gedrag in gecontroleerde
setting
We richten ons op het observeerbare, namelijk het gedrag
‐ Hoe lokt Stimulus S Respons R uit?
Stimulus= prikkel= persoon/voorwerp/situatie
Respons= reactie= gedrag
o Sterk geïnspireerd door het positivisme
Positivisme= ervan uitgaan dat kennis enkel verworven kan worden door
toepassing wetenschappelijke methoden
Wetenschap moet streven naar objectief verifieerbare kennis
o Verenigde staten
Zeer dominante stroming geweest
Had nieuwe ideeën
Zetten zich af tegen al het psychologisch onderzoek
Black box psychologie of S-R psychologie
o Wat we niet kunnen meten hoeven we ons niet mee bezig te houden de psycholoog
moet dus het gedrag bestuderen
Waarom?
- Omdat wat er in het hoofd afspeelt je niet kan registreren maar je kan
wel het gedrag/de reactie meten die ontstaat door de prikkel
6
, Algemene psychologie
o Ze hebben interesse hoe de stimulus effect heeft op het gedrag want de verwerking
van de stimulus (alles wat zich in het hoofd afspeelt) daar kunnen we geen uitspraak over
doen (dus daar houden we ons ook niet mee bezig) black-box= hoofd
o Uitspraak Watson:
“Give me a dozen healthy infants, wellformed, and my own specified world to bring them
up in and I’ll guarantee to take any one at random and train him to become any type of
specialist I might select - doctor, lawyer, merchant-chief and yes, even, beggarman and
thief, regardless of his talents, penchants, tendencies, abilities, vocations, and race of his
ancestors.”
De achtergrond kan je van iedereen zelf maken tot wat je wil
Als we de omgeving aanpassen kunnen we iedereen maken tot wat we zelf willen
Maatschappij zo inrichten
o S lokt R uit
Behavioristen verklaren dit door middel van leerprincipes
‐ Bv: als je ooit eens heel ziek bent geweest van een hamburger ga je dat
later niet meer willen eten
o Zeer wetenschappelijke benadering
Veel nuttige inzichten: gedragstherapie, opvoeding, onderwijs,
o MAAR: Starre, mechanische/slaafse visie op de mens
Psychoanalyse
o Freud
o Bewustzijn én gedrag zijn oppervlakkige fenomenen
o Onbewuste ervaringen en impulsen sturen emoties, gedachten en gedragingen
Bv: Men mag agressie niet uiten in onze maatschappij. Daarom gaan we het
onderdrukken en verdringen. Maar het is niet omdat het niet tot het bewustzijn
komt dat ze niet naar de oppervlakte willen komen. daarom gaan we
bijvoorbeeld voetballen om onbewuste impulsen te uiten. Ze gaan ons dus wel
beïnvloeden
o Het bewust is slechts een topje van de ijsberg
o Inzicht in onbewuste processen o.m. via droomanalyse
Onbewuste impulsen naar de oppervlakte laten komen
Bv: als je papa veel gemeen heeft met je baas en niet goed overeen komt met je
papa, zal je ook niet goed overeenkomen met je baas. Omdat je je papa in hem
herkent.
o Wees op belang onbewuste processen
o Bood richtlijnen voor de praktijk met coherente visie op menselijke psyche
o MAAR: niet gebaseerd op wetenschappelijk onderzoek maar Freuds persoonlijke
interpretaties veel kritiek!
Wat blijft er van die scholen over?
o Structuralisme, functionalisme, en gestaltpsychologie verdwenen als aparte scholen
o Gestaltpsychologie: onderzoek naar de waarneming
o Behaviorisme: methoden en leerprincipes doorgestroomd naar hedendaagse psychologie
o Psychoanalyse bestaat nog, maar kent veel kritiek
7
, Algemene psychologie
1.3.2 Hedendaagse psychologie
Drie niveaus van analyse
1) Biologisch niveau
Hersenen, neurotransmitters, hormonen
‐ Als je depressie kan verklaard worden door een tekort
aan neurotransmitters (serotonine) dan kan je medicatie
vinden die dat zou moeten verbeteren (zoals prozac)
een verklaring zoeken in de hersenen
‐ Gevangenis: man>vrouw meer testosteron dus agressiever
Erfelijkheid
‐ Bepaalt de persoonlijkheid en intelligentie
‐ Genen kunnen leiden tot een bepaald verschijnsel
Evolutie
‐ Aspecten evolutie dragen bij tot het individu
2) Psychologisch niveau
Gedrag
Cognities: leerprocessen, overtuigingen, attitudes
Emoties
Individuele factoren: persoonlijkheid, leeftijd, geslacht
3) Sociaal niveau
Invloed van de omgeving
Macro <-> micro
‐ Cultuur, maatschappij
‐ Familie, vrienden
Spanningsveld
o Biologisch VS sociaal
Aanleg (nature) VS omgevingsfactoren (nurture)? debat
‐ Beiden hebben een aandeel want het is een combinatie van beiden
Rationalisme (nativisme) vs empirisme (tabula rasa)
Biopsychosociale benadering
o Hedendaagse psychologie houdt rekening met biologische, psychologische en sociale
factoren
1.3 Onderzoeksmethoden in de psychologie
1.3.1 De wetenschappelijke methode
Steunt op empirie
o Recent gegeven: van rationalisme naar empirisme
o Van nadenken of vertrekken vanuit intuïtie / ervaring naar objectieve waarnemingen en
registratie van feiten
We maken gebruik van een onderzoekscyclus (Theoriehypotheseonderzoekondersteund
wel of niet)
ONDERZOEKSCYCLUS
A. Theorie
Hoofdoel wetenschap: ontwikkelen theorie
o Komt niet zomaar uit de lucht vallen
8
Les avantages d'acheter des résumés chez Stuvia:
Qualité garantie par les avis des clients
Les clients de Stuvia ont évalués plus de 700 000 résumés. C'est comme ça que vous savez que vous achetez les meilleurs documents.
L’achat facile et rapide
Vous pouvez payer rapidement avec iDeal, carte de crédit ou Stuvia-crédit pour les résumés. Il n'y a pas d'adhésion nécessaire.
Focus sur l’essentiel
Vos camarades écrivent eux-mêmes les notes d’étude, c’est pourquoi les documents sont toujours fiables et à jour. Cela garantit que vous arrivez rapidement au coeur du matériel.
Foire aux questions
Qu'est-ce que j'obtiens en achetant ce document ?
Vous obtenez un PDF, disponible immédiatement après votre achat. Le document acheté est accessible à tout moment, n'importe où et indéfiniment via votre profil.
Garantie de remboursement : comment ça marche ?
Notre garantie de satisfaction garantit que vous trouverez toujours un document d'étude qui vous convient. Vous remplissez un formulaire et notre équipe du service client s'occupe du reste.
Auprès de qui est-ce que j'achète ce résumé ?
Stuvia est une place de marché. Alors, vous n'achetez donc pas ce document chez nous, mais auprès du vendeur elienvanblyenbergh. Stuvia facilite les paiements au vendeur.
Est-ce que j'aurai un abonnement?
Non, vous n'achetez ce résumé que pour €8,99. Vous n'êtes lié à rien après votre achat.
Peut-on faire confiance à Stuvia ?
4.6 étoiles sur Google & Trustpilot (+1000 avis)
75323 résumés ont été vendus ces 30 derniers jours
Fondée en 2010, la référence pour acheter des résumés depuis déjà 14 ans