Resume
Samenvatting Moraalfilosofie
- Cours
- Moraalfilosofie
- Établissement
- Universiteit Gent (UGent)
Samenvatting van lessen, ppt's en cursus van prof Verplaetse
[Montrer plus]
Vendeur
S'abonner
Aperçu du contenu
MoraalfilosofieHoofdstuk 1: De klassieke rechtvaardigingstoets
1. Normatieve problemen: enkel schijnbare oplossingen
Filosofie ethiek / moraalfilosofie (goede
daad?)
politieke filosofie (goede
samenleving?)
rechtsfilosofie (goede wetten?)
=> Oplossingen normatieve problemen
a.d.h.v.
rationele argumentatie (beredeneerde oplossing)
Gerelateerde norm. problemen: sociale rollen en
natuurlijke determinanten zijn bepalend voor de
oplossing van het probleem
Ongerelateerde norm. problemen: betrekking op alle mensen, ongeacht
sociale rol of
nat. determinanten
Onberedeneerde oplossingen
Religieuze argumenten (geloof – wil van God)
Plato – dilemma van Eutyphro - redenen zijn onbekend God is
willekeurig
- redenen zijn bekend God is overbodig
Emoties / instincten / intuïties
“Je suis un voleur”
Onbeheersbare immorele toestanden (homofobie, lijfstraffen)
Grenzen morele intuïties (geen of onduidelijk antwoord bij nieuwe
problemen)
Representatieve democratie vraagt rechtvaardiging (motiveringsplicht)
Feitelijke toestand
Naturalistische drogreden (zijn => moeten)
Nut gevangenissen?
– Niet nuttig – meer kans op recidive na lange opsluiting (feiten,
onderzoek) – niet
van belang – doel: straffen niet risico recidive verkleinen
2. Normatieve problemen: de rationele benadering
Beredeneerde oplossingen (normatieve wetenschap)
Moeilijk te aanvaarden (Duits gezin – incest)
2.1. Jeremy Bentham: de morele calculus
Utilitarisme (tegenstander bijgeloof)
‘The greatest happiness for the greatest number’
Hedonisme – nut meten en becijferen (ook dierenwelzijn -
vervangbaarheidsargument)
- Dwergwerpen
, - Nutbalans moeilijk becijferbaar
Consequentialisme
- Tramdilemma – (on)persoonlijk dilemma
- Botst met diepe intuïties
Nominalisme – geen gemiddelde
- Veel militairen > verkrachte vrouwen = genot > pijn?
- ‘Rope’ – Nathan Leopold en Richard Loeb – moord op Bobbie Franks (hun
genot >
leed Bobbie)
- Dmitru Pisarev: Mag men zijn moeder doden? “En waarom niet, als ik dat
begeer en
nuttig oordeel.”
- Moral monstrosity
2.2. Immanuel Kant: de morele plicht
Deontologisme
Intentiemoraal – intentie telt, niet gevolgen
-7 x 6 5 4 + 3 2 1
Opzettelijk misdrijf Ongeluk (+)
Mislukte poging (x) Geen ongeluk
Intentie Gevolgen
- Morele maturiteit Bentham “kinderen – gevolgen
- Gevolgen kunnen heel belangrijk zijn (een mens nooit verdingen)
Intrinsiek goed en slecht – keuzevrijheid als veronderstelling
- Bentham: instrumenteel goed / slecht b.b.t. gevolgen
- Homoseksualiteit – niet vrijheid ervoor te kiezen? niets kan intrinsiek goed
/ slecht zijn
- “Ought implies can”
- Zonder vrije wil geen moraal
Radicale plichtenmoraal – absolute en universele beginselen
- Categorische imperatief
- “Handel steeds zo op een wijze waarvan je zou willen dat iedereen zo zou
handelen”
Specifieke keuze – algemene wet (een morele plicht is nooit vrijblijvend)
- “Handel steeds zo dat je je medemens nooit louter als middel maar ook
altijd als doel
beschouwt”
Doel – middel (respect voor menselijke waardigheid is basisplicht)
- John Rawls – de rationele wil
Nieuwe leefbare planeet
Welke talenten / handicaps => onwetendheidssluier (veil of ignorance)
Afspraken in ruimtetuig (rechten)
Liever vermijden van pech dan optimaliseren van geluk
Difference principle
- Zijn er wel universele beginselen?
De fluit van Amartya Sen
Drie kinderen en maar 1 fluit
Anne: Muzikaal talent – utilitarist
, Bob: Enige speelgoed – egalitarist
Carla: Maker fluit – libertarist
3. De klassieke rechtvaardigingstoets
Controverse-vraag Wat moet ik doen? (m.b.t. normatief probleem –
vaccineren?)
Vanuit degene die worstelt met een moreel probleem
Interventie-vraag In welke mate mag een overheid zich moeien met dagelijks
leven burger
Vanuit bepaalde autoriteit (- verplichten om te
vaccineren?)
Mening kan verschillend zijn afhankelijk van welke vraag er gesteld wordt
3.1. De schendingfase (beginsel)
Vraagstelling: Schending beginsel?
Bewijslast: Partij die in schending gelooft (altijd contra)
Procedure: 1) formuleer het beginsel
2) geef fundering beginsel (waarde er aan)
3) ga na of er een schending is van het beginsel
Uitkomst: Zo ja, ga naar overtreffase
Zo neen, zoek nieuw moreel beginsel of stop
Bedenkelijk beginsel – geen betrekking meer op huidige casus
Discussiepunt 1: Bestaan er absolute beginselen?
-> Verbod op foltering, onmenselijke en vernederende handelingen (Art. 3 EVRM)
-> Toestemmingsvereiste bij wilsbekwame patiënten (zelfbeschikking)
Discussiepunt 2: Wat houdt een beginsel precies in?
-> ‘Kan ik als pro-partij het geschonden beginsel beperken zodat er geen
schending is?’
-> Ouderlijke macht als voorwaardelijk recht
3.2. De overtreffase (hoger beginsel dan geschonden beginsel
Vraagstelling: Wordt de schending overtroffen door een conformerend
beginsel?
Bewijslast: Bij de partij die schending aanvaardt (pro)
Procedure: Idem als schendingsfase, maar
1) ga na of er sprake is van conformiteit met beginsel
2) ga na of er sprake is van overtreffen
Uitkomst: Zo neen, ga naar uitzonderingfase
Zo ja, stop
Discussiepunt 1: Met welke beginselen mag je afwegen?
-> Mag je afwegen met economische belangen?
-> Mag je personen met een mentale handicap tegen hun wil steriliseren? ->
Neen
Discussiepunt 2: Hoe overtreffen?
-> Individuele <-> collectieve rechten (- betrekking op groep)
- Vrouwenbesnijdenis: individuele recht op seksuele integriteit > collectieve
recht op
Les avantages d'acheter des résumés chez Stuvia:
Qualité garantie par les avis des clients
Les clients de Stuvia ont évalués plus de 700 000 résumés. C'est comme ça que vous savez que vous achetez les meilleurs documents.
L’achat facile et rapide
Vous pouvez payer rapidement avec iDeal, carte de crédit ou Stuvia-crédit pour les résumés. Il n'y a pas d'adhésion nécessaire.
Focus sur l’essentiel
Vos camarades écrivent eux-mêmes les notes d’étude, c’est pourquoi les documents sont toujours fiables et à jour. Cela garantit que vous arrivez rapidement au coeur du matériel.
Foire aux questions
Qu'est-ce que j'obtiens en achetant ce document ?
Vous obtenez un PDF, disponible immédiatement après votre achat. Le document acheté est accessible à tout moment, n'importe où et indéfiniment via votre profil.
Garantie de remboursement : comment ça marche ?
Notre garantie de satisfaction garantit que vous trouverez toujours un document d'étude qui vous convient. Vous remplissez un formulaire et notre équipe du service client s'occupe du reste.
Auprès de qui est-ce que j'achète ce résumé ?
Stuvia est une place de marché. Alors, vous n'achetez donc pas ce document chez nous, mais auprès du vendeur floormeert. Stuvia facilite les paiements au vendeur.
Est-ce que j'aurai un abonnement?
Non, vous n'achetez ce résumé que pour €7,99. Vous n'êtes lié à rien après votre achat.
Peut-on faire confiance à Stuvia ?
4.6 étoiles sur Google & Trustpilot (+1000 avis)
83637 résumés ont été vendus ces 30 derniers jours
Fondée en 2010, la référence pour acheter des résumés depuis déjà 14 ans