6SP
NON-PROFIT ACCOUNTING
NPA Les 1: 29/09/2022
• Situering
✓ Boekhouding
o = registratie financieel-economische verrichtingen
✓ Financieel rapporteren (=jaarrekening)
o Balans
o Resultatenrekening
o Toelichting
✓ ➔ om het management te ondersteunen (het beheersen van een organisatie) +
accountability (kunnen verantwoorden aan derden wat er met de centen gedaan werd
bv: patiënten, personeel)
✓ Toepassing non-profit
o Aspecten: dienstverlening, subsidiëring, accountability, non-exchange,….
o Sectoren: vzw’s, verzorgingsinstellingen, WZC, ziekenhuizen, kinderopvang,…
✓ Gebruik van de jaarrekening
o Intern: om het management en beleid te ondersteunen ➔ zo beslissingen te
kunnen nemen over financiering, kostprijs, management control, budgettering,
auditting,…
o Extern: om te kijken naar de accountability, financiële analyse, verantwoording,
subsidiëring
✓ Relatie internationale elementen:
o Accounting is een financiële “wereldtaal”
o Wel cultureel en landelijk geregeld
✓ Maatschappelijke relevantie
o Financiële rapportering is openbaar en van belang naar sturing, management en
beoordeling van maatschappelijke activiteiten
• Examen
✓ Meerkeuze-, reproductie-(=theorievragen), toepassings- en inzichtsvragen (vergelijking,
interpretatie, kritisch oordeel)
✓ Rekenmachine
Pagina 1 van 142
,DEEL I: BOEKHOUDTECHNIEK
H1: DE BASIS EN WERKING VAN DE VERMOGENSBOEKHOUDING
1. x
2. Principe vermogensboekhouding
2.1 De balans
• De balans
✓ Om het vermogen financieel voor te stellen werd oorspronkelijk in de
ondernemingssfeer het begrip van de balans ontwikkeld
✓ De balans geeft op een bepaald ogenblik weer:
o Enerzijds hoe het vermogen is aangewend (= activa)
o Anderzijds wat de bronnen zijn van dat vermogen (= passiva)
o = De balans is een overzicht van het vermogen van een instelling met waar is het
vermogen in opgeslorpt (gebouwen, voorraden, bankrekening) + van waar is het
vermogen afkomstig (eigen vermogen, leningen) = Activa en Passiva
o Activa en Passiva vormen samen de balans
• Voorbeeld balans
✓ Per = geldend op de datum van
o Balans per = balans op
✓ Op het einde van het jaar de balans opstellen (Balans is altijd van op 1 bepaald moment)
✓ Activa
o Waar het vermogen in opgeslorpt zit
❖ Vaste activa bv: gebouwen, machines, voorraden)
❖ Vlottende activa (op korte termijn) bv: voorraden, liquide middelen
o = VORDERINGEN
✓ Passiva
o Van waar het vermogen komt
❖ Eigen vermogen
➢ Geld van onszelf (aandeelhouders), het is geld dat we niet schuldig
zijn aan iemand anders ➔ Zijn eigenlijk wel schulden aan de
aandeelhouders maar ze vragen het geld niet terug, het zijn
schulden die niet opeisbaar zijn
➢ Eigen vermogen zal verhogen door winsten dat de onderneming
maakt (zijn voor de rekening van de eigenaars, leden vzw,
aandeelhouders)
❖ Vreemd vermogen lange termijn
➢ Als we geld gaan lenen zijn op lange termijn
❖ Vreemd vermogen korte termijn
➢ Als we geld gaan lenen zijn op korte termijn
o Vreemd vermogen = schulden die openstaan en nog niet vervallen zijn (niet in de
zin van dat het schulden zijn die vervallen zijn en niet betaald kunnen worden)
❖ Schulden die WEL opeisbaar zijn
o = SCHULDEN
✓ Activa en Passiva zijn altijd gelijk aan elkaar
Pagina 2 van 142
,• Voorbeeld actief – passief
✓ Liquide middelen bv: geld op hun bankrekening of cash
✓ Eigen vermogen = restpost om de balans in evenwicht te brengen
• Balans opmaken
✓ Balans opmaken = kijken wat we van activa en passiva hebben
✓ Balansevenwicht: Totaal actief = Totaal passief
✓ Activa – vreemde schulden = eigen vermogen
✓ De balans is een momentopname van het vermogen bv: per 31/12/2000
o Balans 1 keer per jaar opmaken
o Tijdens het boekjaar zal de balans wijzigen ten gevolge van de financieel-
economische verrichtingen van de onderneming
o Om balans te checken => kijken naar de verrichtingen
✓ Tijdens het boekjaar komt ook een resultatenrekening tot stand die de wijzigingen van
het eigen vermogen registreert
o Bij de resultatenrekening gaat het over een periodegrootheid, het is een stroom
(het is geen momentopname maar eerder per dag of per maand of per jaar
bekijken)
o Gaat over de opbrengsten en de kosten
o Bij de resultatenrekening gaat het over de activiteiten die het eigen vermogen
hebben doen stijgen of dalen
❖ Liever opbrengsten want die zorgen voor winst (positief resultaat doet
eigen vermogen stijgen of minstens in stand houden)
❖ Hoe meer eigen vermogen, hoe minder schulden je hebt (EV is
comfortabel)
✓ Activa = Vreemd vermogen + eigen vermogen
+ opbrengsten – Kosten
• Beginbalans (momentopname) => verrichtingen => eindbalans
✓ Balans wijzigt bij elke verrichting
Pagina 3 van 142
, • Soorten verrichtingen (financieel-economisch)
✓ Aankopen, investeringen
o Aankopen bv: grondstoffen
o Investeringen bv: vrachtwagen
✓ Verkopen
o Verkopen van handelsgoederen
✓ Ontvangsten (=geld krijgen)
o Ontvangen van betaling van vordering OF Geld ontvangen van lening bank
✓ Uitgaven (=geld uitgeven)
o Betalen van facturen, belastingen
✓ Loonadministratie
• Verrichtingen hebben tot gevolg dat:
✓ Enkel de balans wijzigt
o Bv: Een vordering van 100€ van onze klant dat ontvangen wordt: liquide middelen
vermeerderen met 100 + vordering op het actief vermindert met 100 (balanstotaal
blijft hetzelfde)
✓ Balans en resultatenrekening wijzigen
o Bv: Aardappelen aankopen in frituur = kost en als ze betaald worden dan doen ze
eigen vermogen dalen + liquide middelen dalen want aardappelen moeten
betaald worden
❖ Kost doet altijd eigen vermogen dalen!
2.2 De resultatenrekening
• Resultatenrekening
✓ Bedrijfsopbrengsten – Bedrijfskosten = bedrijfswinst/bedrijfsverlies
✓ + financiële opbrengsten – financiële kosten = winst (verlies) van het boekjaar voor
belasting
o = De kosten die je oploopt omdat je geld leent, de kosten van schulden (interest of
wisselkoersverschillen die wij moeten betalen)
o Opbrengsten zijn de interesten die wij krijgen (bv: interest op spaarrekening)
o Niet te zien in de balans maar wel in de resultatenrekening (die heeft een rubriek
financiële kosten en opbrengsten)
✓ – belastingen op het resultaat = winst/verlies van het boekjaar
o ➔ verlies doet eigen vermogen dalen / winst doet eigen vermogen stijgen
✓ in social profit weinig belastingen maar toch veel verlies te zien in deze sector
(ziekenhuizen vooral)
Pagina 4 van 142
