ORGANISATIEPSYCHOLO
GIE
Samenvatting Silke Dekeyser
,Hoofdstuk 1: inleiding
1.1 Wat is organisatiepsychologie?
Organisatiepsychologie: is de wetenschappelijke studie van het gedrag
in organisaties.
Doel? Het individuele gedrag en dat van groepen in organisaties beter
te begrijpen
• “Organizational behavior”
De interpersoonlijke dynamiek
We schenken ook aandacht aan de interactie tussen het individu en de
groep, we gaan na hoe het individuele gedrag een invloed heeft op de
groep, maar ook omgekeerd.
Organisatiecultuur en -structuur
We besteden ook aandacht aan de organisatie op een meer abstract
niveau
Nadruk op gedrag en psychologische processen
1. Motivatie en tevredenheid
2. Communicatie
3. Leiderschap & ‘management skills’
4. Groepsprocessen & teamwork
5. Conflicten & onderhandelingen
6. Stress
7. Macht, beïnvloeding
8. Veranderingsprocessen
Soorten uitspraken
A. Deterministische uitspraken (typisch voor natuurwetenschappen)
= er is een rechtstreekse link tussen oorzaak en gevolg
Bijvoorbeeld: zwaartekracht
B. Probabilistische uitspraken
• Frustratie leidt tot agressie in geval van…
• Meest efficiënte type leider is afhankelijk van de omstandigheden
• Belang van contingentievariabelen
• Latijn contingentia ; mogelijkheid, toeval
• Tegengestelde van noodzakelijkheid, causaal verband
,Linken organisatiepsychologie klinische psychologie:
“We zien een verschuiving in de redenen die mensen de stap naar
therapie doen zetten. Waar tot de jaren ’90 de oorzaken vaak in de
familiale sfeer zaten, ligt de oorzaak van de klachten nu steeds vaker in
het werk’
Multidisciplinaire wetenschap
• Sociale psychologie, algemene psychologie, antropologie, sociologie,
politicologie…
Doel organisatiepsychologie?
1. Verklaren : bv hoe komt het dat absenteïsme in ziekenhuis X zo hoog
ligt ? Ligt dit aan hoge werkdruk, conflicten, geen vertrouwen,…?
2. Voorspellen : bv hoe zullen medewerkers reageren op
reorganisatieplannen ? Hoe kunnen we deze veranderingen zo goed
mogelijk communiceren ?
3. Bijsturen : bv cultuur van innovatie en creativiteit installeren
Het gaat over de systematische studie van gedrag in organisaties, waarbij
zowel aandacht besteed wordt aan het individuele als aan het
groepsgedrag.
1. Systematische studie: de wetenschappelijkheid van deze discipline
2. Experimenteel onderzoek: de onafhankelijke variabelen worden
gemanipuleerd om op deze wijze na te gaan hoe deze verschillen in de
afhankelijke variabelen ontstaan in functie van variaties in de
onafhankelijke variabelen.
3. Survey-onderzoek: de onderzoeker legt een vragenlijst voor aan de
respondenten, zonder dat hierbij gemanipuleerd wordt.
1.1.1 Wat is een organisatie?
Organisaties: bestaat uit 2 of meer mensen die op een bewuste manier
samengebracht worden om bepaalde doelstellingen te realiseren, en met
het oog op deze realisatie wordt een specifieke structuur ontwikkeld.
= Systematische studie vd impact van individuen, groepen, en structuren
op gedrag binnen organisaties
Kenmerken organisatie?
1. Twee of meer mensen werken samen
, 2. Gericht op realiseren van doelstellingen / nastreven van waarden
(mission statement)
3. Specifieke taakverdeling & structuur, coördinatie / gezagsrelaties zijn
nodig
4. Gericht op continuïteit
De organisatie streeft naar continuïteit (voortgang)
o Richt zich naar de toekomst en al hetgeen dat gebeurt
o Verwijst naar groeien, ontwikkelen
o De bedoeling om te blijven voortbestaan
Een organisatie is niet noodzakelijk een bedrijf
• Groeiend belang en populariteit van OG in ziekenhuizen, scholen,
sociale sector, stedelijke overheden, hulpverlening, politie,
psychiatrische instellingen,…
• Inhaalbeweging t.o.v. bedrijfsleven door groeiende nood aan een ‘zich
organiserende samenleving’
Voorbeeld: Groep Ubuntu
FILOSOFIE ‘UBUNTU’ - ‘I AM BECAUSE WE ARE’
MISSIE
‘Als groep Ubuntu willen we mensen met een beperking en hun netwerk
ondersteunen in het vinden van een rol van betekenis in de samenleving
én een eigen gewaardeerde plek om kwaliteitsvol te leven, beseffend dat
verbondenheid met alle mensen over elke grens heen noodzakelijk is om
zichzelf als individu te kennen en te realiseren. Daartoe willen we alle
aanwezige talenten en expertise inzetten, netwerken aangaan en eigen
initiatieven opstarten.’
Modern managementdenken in de sociale sector
