Dit is een samenvatting van het vak Methodologie van de sociale wetenschappen (). De samenvatting is gebaseerd op het boek en de kennisclips. Daarnaast zijn mijn lesnotities er ook in verwerkt.
Geslaagd - eerste zit
METHODOLOGIE VAN DE SOCIALE
WETENSCHAPPEN
Inhoudstafel
Bestaat uit 4 delen
Deel 1: Basisbegrippen
- H1 Waarom sociaalwetenschappelijk onderzoek?
- H2 Bouwstenen en soorten sociaalwetenschappelijk onderzoek
- H3 Filosofische achtergrond: epistemologische beginselen
- H4 Ethiek in sociaalwetenschappelijk onderzoek
Deel 2: Planning en voorbereiding van empirisch onderzoek
- H5 Onderzoek ontwerpen: strategie en doelstellingen
- H6 Kwantitatieve en kwalitatieve meting
- H7 Selectie van onderzoekseenheden: steekproeven
Deel 3: Kwantitatieve methodes
- H8 Experimentele ontwerpen
- H9 Surveyonderzoek
- H10 Niet-reactief onderzoek en secundaire data-analyse
Deel 4: Kwalitatieve methodes
- H11 Veldonderzoek en participerende observatie
- H12 Diepte-interviews en focusgroepen
- H13 Historisch-vergelijkend onderzoek
, DEEL 1: BASISVAARDIGHEDEN
Hoofdstuk 1: sociaal wetenschappelijk
Doelstellingen van deze module:
- Voorbeelden van sociaalwetenschappelijk onderzoek kunnen
herkennen
- Het belang van onderzoek in de samenleving kunnen duiden
- Het belang van methodologie kunnen inschatten
onderzoek
Inleiding
Kennis van methodologie is onmisbaar in een tijd waarin informatie ons overspoelt.
Resultaten en bevindingen van sociaal wetenschappelijk onderzoek vind je tegenwoordig
overal: in de populaire media, op blogs, op websites of in het nieuws. (bv:
verkiezingspeilingen, slaagpercentages, coronacijfers).
Wetenschappelijk onderzoek is overal aanwezig in het dagelijks leven.
In deze cursus hebben we een aantal doelstellingen voor ogen:
1. Kritische omgang met resultaten stimuleren mensen maken talloze claims
over hoe de wereld in elkaar zit (zowel in wetenschappelijke artikelen, sociale
media, …). Inzicht in wat wetenschappelijk gefundeerd is, is essentieel om de
kwaliteit van de claims te kunnen beoordelen
2. Nodige kennis aanreiken zodat je zelf aan de slag kan gaan als onderzoeker
bekijken + leren van een aantal basisprocedures
3. Specifieke jargon van sociaal wetenschappelijk onderzoek aanleren dus het
aanreiken van woordenschat.
Om deze doelstellingen te realiseren is de cursus opgebouwd uit een boomstructuur (4
delen)
1. Deel 1: basisbegrippen = fundamenten van onderzoek (de wortels van de boom)
+ wetenschapsfilosofie en ethiek in onderzoek
2. Deel 2: planning en voorbereiding (de stam van de boom)
Hierna vertakt de boom zich en behandelt elk hoofdstuk een apart onderzoeksdesign, dat
is opgedeeld in twee groepen
3. Deel 3: kwantitatieve methode (experimenten, survey onderzoek, niet reactieve
databronnen)
4. Deel 4: kwalitatieve methode (etnografisch onderzoek, diepte-interview en
historisch vergelijkend onderzoek)
Boek: De geïnteresseerde leek inwijden in deze methodologische voorschriften en
procedures.
Doelstellingen boek:
1. Kennismaken met de fundamenten en basisprocedures van
sociaalwetenschappelijk onderzoek.
+ Leren kennen van basistypes en -procedures van sociaalwetenschappelijk
onderzoek.
2. De lezer in staat stellen om discussies binnen het sociaalwetenschappelijk veld te
volgen.
+ Studies kunnen evalueren op hun wetenschappelijke merites.
3. Het nodige vocabularium leveren om over sociaalwetenschappelijk onderzoek te
kunnen praten.
,Begrip: methodologie
Hoofdstuk 1:
- Enkele voorbeelden van onderzoek die illustreren wat (sociaal)wetenschappelijk
onderzoek kan inhouden.
- Op welke wijze onderzoeksvragen een antwoord krijgen.
- Hoe je een onderzoek kritisch kan benaderen.
Enkele voorbeelden
1. De opwarming van de aarde: An Inconvenient Truth versus The Great Global
Warming Swindle
2. De “War against Crime” in New York: werkt het?
- Criminologische theorie: de “broken windows” theorie
(kern van de “broken windows” theorie staat op pagina 9 in het handboek)
3. Botsende beschavingen
4. Polls bij verkiezingen: verteken(en)d?
5. De wetenschapper als bokser?
6. Verband tussen gamen en agressie
Wetenschappelijke aanpak
Wetenschappelijke inzichten zijn gebaseerd op het toepassen van regels en procedures
die de kwaliteit en het waarheidsgehalte van die inzichten maximaliseren.
- Het bezitten van kennis en inzicht in een heel arsenaal theorieën over een bepaald
probleem.
- Het toepassen van methoden en technieken om tot geldige en betrouwbare kennis
te komen.
Keuzes en procedures sturen sociaal wetenschappelijk onderzoek.
Methodologie ↔ methoden
- Methodologie: het hele proces van wetenschapsbeoefening
- Methoden: het geheel van specifieke technieken die je in wetenschapsbeoefening
gebruikt om onderzoekseenheden te selecteren, er gegevens over te verzamelen,
die gegevens te analyseren en de resultaten te rapporteren.
nauw verbonden met elkaar
Alternatieve bronnen van kennis over de werkelijkheid:
- Persoonlijke ervaringen
Selectieve observatie: je gaat speciaal letten op bepaalde mensen of
situaties en van daaruit veralgemeningen maakt.
- Media
- Ideologische overtuigingen of waarden
Neiging tot overgeneraliseren of waargenomen verbanden door te trekken naar andere
mensen of situaties
Methodologie reikt je de essentiële bouwstenen aan om wetenschappelijke kennis over
de sociale omgeving op te bouwen.
- Eerste bouwsteen: een theorie of theoretische inzichten die gebaseerd zijn op
empirische data of gegevens uit de werkelijkheid waarover die theorieën een
uitspraak willen doen.
Micro-, meso- en macrolevel theorieën
- Tweede bouwsteen: data of gegevens over de werkelijkheid
Empirische data
Kwantitatieve data
Kwalitatieve data
, Correlatie vs. causaliteit:
- Correlatie betekent dat er een verband is tussen twee factoren, maar het hoeft
niet te betekenen dat er een oorzaak-gevolg relatie is (causaal verband). Soms is
er zowel een correlatie als een causaal verband.
- Causaliteit betekent dat een verandering in de ene variabele een verandering in
de andere variabele veroorzaakt.
Hoofdstuk 2: bouwstenen en soorten
Doelstellingen van deze module:
- De componenten van de empirische cyclus van onderzoek begrijpen
- De logica van de processen van inductie en deductie kunnen herkennen en
toepassen
- De voornaamste criteria om onderzoek te evalueren -geldigheid en
betrouwbaarheid- kunnen identificeren
- De verscheidenheid van soorten onderzoek kunnen onderscheiden
sociaalwetenschappelijk onderzoek
Inleiding
Het doel van sociaalwetenschappelijk onderzoek is theoretische kennis op te bouwen
over de samenleving.
Wat is onderzoek precies? Hoe verschilt wetenschappelijk onderzoek van andere
kennissystemen.
Interesse in “kennis over het sociale” maar waar komt deze kennis vandaan?
- Theorie: denken is de bron van alle kennis
- Empirie: observeren (met behulp van onze zintuigen vaststellen hoe de wereld in
elkaar steekt)
goede kennis is gebaseerd op zowel nadenken als observatie
Sociaal wetenschappelijk onderzoek heeft beide componenten nodig: onderzoek
combineert theoretische inzichten en empirische observatie om zo goede kennis
te produceren.
De combinatie van theorie en empirie = de empirische cyclus van onderzoek
In de methodologie: op welke wijzen kunnen we theorie en empirie combineren om zo
kennis te produceren.
Wat maakt wetenschappelijke kennis superieur aan andere bronnen?
Wetenschappelijke kennis:
- Observeerbare fenomenen: wetenschap handelt over zaken die we kunnen
observeren.
Les avantages d'acheter des résumés chez Stuvia:
Qualité garantie par les avis des clients
Les clients de Stuvia ont évalués plus de 700 000 résumés. C'est comme ça que vous savez que vous achetez les meilleurs documents.
L’achat facile et rapide
Vous pouvez payer rapidement avec iDeal, carte de crédit ou Stuvia-crédit pour les résumés. Il n'y a pas d'adhésion nécessaire.
Focus sur l’essentiel
Vos camarades écrivent eux-mêmes les notes d’étude, c’est pourquoi les documents sont toujours fiables et à jour. Cela garantit que vous arrivez rapidement au coeur du matériel.
Foire aux questions
Qu'est-ce que j'obtiens en achetant ce document ?
Vous obtenez un PDF, disponible immédiatement après votre achat. Le document acheté est accessible à tout moment, n'importe où et indéfiniment via votre profil.
Garantie de remboursement : comment ça marche ?
Notre garantie de satisfaction garantit que vous trouverez toujours un document d'étude qui vous convient. Vous remplissez un formulaire et notre équipe du service client s'occupe du reste.
Auprès de qui est-ce que j'achète ce résumé ?
Stuvia est une place de marché. Alors, vous n'achetez donc pas ce document chez nous, mais auprès du vendeur hannadewaele. Stuvia facilite les paiements au vendeur.
Est-ce que j'aurai un abonnement?
Non, vous n'achetez ce résumé que pour €6,99. Vous n'êtes lié à rien après votre achat.
