Notes de cours
Samenvatting/notities Volkenrecht 2e bachelor Rechten
- Établissement
- Universiteit Antwerpen (UA)
Notities van tijdens de lessen + kleine samenvatting
[Montrer plus]
Livre connecté
Titre de l’ouvrage:
Auteur(s):
- Édition:
- ISBN:
- Édition:
Aperçu du contenu
VOLKENRECHT EN VOLKENRECHTELIJKEINSTELLINGEN
1945
- Einde WOII: ondertekening door de Keizer Hirohito van Japan waarbij hij aanvaardde een einde te maken aan de
oorlog, zonder te erkennen dat Japan een nederlaag had geleden: dit was het onmiddellijk gevolg van het gebruik van
kernwapens door de VS (5 en 16 augustus 1945: Hiroshima)
- WOII: getekend door nationaalsocialisme in Duitsland en de daarbij horende ideologie die uitgesproken racistisch was
gebaseerd op het idee van superioriteit van het Arische ras en de noodzaak om een zuivering door te voeren op basis
van het ras, meer in het bijzonder een zuivering van het Joodse volk maar ook andere categorieën van mensen (homo’s,
…)
- Voorgeschiedenis: groeiende kennis van wat er allemaal gebeurde onder het Duitse regime, grootschalige uitroeiing
door gebruik van kernwapens => worden onmiddellijk na de WO’en opgepikt: “dit nooit meer” -> als internationale
gemeenschap ons zo organiseren dat gelijkaardige fenomenen zich nooit meer voordoen
- Periode 1945 – 1950: aantal hoopgevende ontwikkelingen in het internationaal recht
o Documentaire over het openmaken van de krijgsgevangenkampen -> aanleiding voor ontwikkelingen in het
internationaal recht
Destijds gecensureerd omdat er dode mensen gezien worden
- Koude Oorlog: verdeling van de wereld in blokken: moeilijk maken om op een aantal vlakken akkoorden te maken
(verdragen af te sluiten) -> nieuwe scheiding: Sovjet-Unie Westen
- Internationale gemeenschap: verantwoordelijkheid ligt bij henzelf
- Handvest Verenigde Naties: 26 juni 1945
o Oprichting VN => 1e uitdaging: organisatie maken die zo’n oorlog kan vermijden)
o Voor WO: Volkenbond: niet in staat geweest om WOII te verhinderen o.a. omdat een aantal Staten (bv.
Duitsland) zich hadden teruggetrokken
- Genocideverdrag: 9 december 1948
o Verdrag nodig om dit te verbieden (Staten moeten verdrag ratificeren, doen ze dit: aansprakelijk)
- Universele Verklaring Rechten van de Mens: 10 december 1948
o Begrip mensenrechten op het internationale vlak definiëren (waren er al langer in grondwetten)
- Intenties internationale teksten staan vaak in de preambules van de verdragen: uitleg achtergrond + doelstelling tekst
o Wel belangrijk want geest wordt weerspiegeld
HANDVEST VN (26 JUNI 1945)
- Doel: internationale vrede bewaren
- Fundament: rechten van de mens -> helemaal nieuw dat men verdrag gaat bouwen op fundament van universeel
geldende mensenrechten -> staten zijn soeverein, verantwoordelijkheid van die overheid MAAR ondergrens:
mensenrechten, geen inmenging in soevereiniteit wanneer je kritiek levert op de mensenrechten in een land (alle
staten mogen minstens kritisch zijn over mensenrechten)
- Belang van internationaal recht -> ratificeren: gebonden, aansprakelijk (pacta sunt servanda)
- Doel: duurzame ontwikkeling (moderne term): idee dat je als universele organisatie wereldwijd moet proberen de
wereldstandaard te verhogen
o Men zag link tussen die 2 concepten: idee: hoe meer samenwerking rond bestrijding van armoede, … hoe
kleiner de kans dat ze met elkaar in oorlog zullen gaan
- Bij oprichting: 51 staten lid, nu: 193 staten
1
, o Reden: heel veel landen bij oprichting niet vertegenwoordigd want kolonialisme (werden toen
vertegenwoordigd door moederlanden)
- Nu: grote spanningen tussen noord en zuid in de wereld
GENOCIDE VERDRAG (9 DECEMBER 1948): D4
- Juridisch bindend
- Genocide: artificieel gecreëerd woord (door Poolse jurist verzonnen)
o Genos -> Grieks: volk
o Occidere -> Latijn: doden
- Definitie van genocide wordt afgesproken: misdaad van genocide = handeling, gepleegd met de bedoeling om, geheel
of gedeeltelijk, een nationale, etnische of godsdienstige groep of rassengroep uit te roeien
o “Misdaad” -> strafrechtelijk aansprakelijk stellen
o Intentie aantonen is moeilijk qua bewijslast (men moet aantonen dat er een plan was)
Minder moeilijk wanneer regime dat daarvoor verantwoordelijk is, er niet meer is
Nieuw regime krijgt toegang tot alle stukken -> zal mee willen bewijzen dat genocide is
gepleegd door vorig regime
Regime bestaat nog: zal minder snel documenten overmaken
o Adjectieven zijn beperkend opgesomd: enkel deze groepen
- Art. 1: als je dit verdrag ratificeert -> verplichting genocide te voorkomen + bestraffen
- Neurenbergprocessen en processen in Tokyo zijn op dit moment (moment van de verdragssluiting) bijna ten einde
- Geen internationale beslechting van geschillen door rechter -> pas in jaren ’90 bij oprichting Internationaal Strafhof
(individuele daders aansprakelijk stellen)
- Enige wat overblijft: nationale rechter volgens art. 6 bevoegde rechtbank binnen welk gebied het feit is gepleegd
- Wel: art. 9: verplichting om bevoegdheid IGH te aanvaarden: staten aansprakelijk stellen
UVRM: 10 DECEMBER 1948: D5
- Niet bindend -> men wist nog niet dat mensenrechten zo groot zouden worden (‘Verklaring’)
- Commissie (vertegenwoordigers van Staten) heeft hier 3 jaar aan gewerkt o.l.v. Eleanor Roosevelt
o Heel veel huidige landen toen niet aanwezig in onderhandelingen
- Discussie: universaliteit
o Waar komt die vandaan?
o Iedereen andere religie, waarden
o Vloeien voort uit de menselijke waardigheid -> rechten zijn nodig ter bescherming van menselijke waardigheid,
van elke mens: universeel, relevant in eender welke context
Wat behoort dan tot die inherente waardigheid?
o Gedachte dat er een link is tussen het beschermen van mensenrechten en het voorkomen van barbaarse
handelingen
- VN: spreekt niet over staten maar over alle organen van de samenleving, wereldwijde dialoog (onderwijs, softe manier)
- Optimistische tekst maar al snel Koude Oorlog
HANNAH ARENDT: 1906 - 1975
- Boek: Eichmann in Jersualem (1963): ambtenaar Eichmann die het transport van de krijgsgevangenen naar de kampen
regelde, vluchtte naar Argentinië en werd door de Israëlische geheime dienst ontvoerd naar Jeruzalem en hier voor de
Israëlische rechter gebracht en verantwoordelijk gesteld voor genocide en misdrijven tegen de mensheid
- Hannah Arendt: journaliste voor the Newyorker: dubbel gevoel bij dit proces: genocide is iets dat de hele internationale
gemeenschap aangaat -> internationale rechter nodig (is dit wel een rechtvaardig proces anders?)
- Voorspelt dat genocide zal terugkeren
o Niet enkel het Joodse volk dat wordt geviseerd
2
, o Eenmaal zoiets gebeurt, repliceert dit zich in andere landen omwille van de technologische vooruitgang: op
een heel efficiënte manier aan massavernietiging doen
o Optimisme wolk die men ziet hangen
- We zien inderdaad bv. genocide in Joegoslavië
BOSNIË SERVIË: A13
GENOCIDE VERDRAG: D4
- Artikel 1:
o Genocide is een misdrijf in internationaal recht
Strafrechtelijke aansprakelijkheid + sanctie
Staten: verplichting genocide te voorkomen en bestraffen (=> nationale wetgeving nodig die genocide tot een
misdrijf verklaart en dat vervolgens ook moet vervolgen)
- Artikel 2:
o Def. van genocide zelf
Aantonen dat het deel was van een plan met als doel een groep van die soort mensen
geheel/gedeeltelijk te vernietigen
Nationale, etnische of godsdienstige groepen -> geen seksuele minderheid etc. (wordt evt. wel gepleit
om een ruimere def. te maken aangezien dit een beperking inhoudt)
HISTORISCHE & POLITIEKE CONTEXT
- Kaart voormalig Joegoslavië
o Reeks onafhankelijke staten die er nu zijn, zijn voortgekomen uit Joegoslavië -> ontstaan ten gevolge van een
burgeroorlog
o Joegoslavië is lange tijd bestuurd door redelijk autoritair regime o.l.v. maarschalk Tito
Tito
Leider van de beweging van ongebonden landen
o Ten tijde van Koude Oorlog aantal landen die zich aaneensluiten als ongebonden
landen
o = Noch pro Sovjet-Unie noch pro het westen => behoorden niet tot 1 van de 2
blokken
o Joegoslavië was ook zo’n land
Na overlijden van Tito
Joegoslavië wordt centralistischer bestuurd
o Servië, Montenegro was altijd binnen Joegoslavië belangrijkste deelstaat
o Servische leiders na Tito hebben geleidelijk aan de autonomie van de deelstaten wat
meer beperkt vanuit een Servisch-nationalistisch discours => weerstand binnen
Joegoslavië => afscheiding van aantal deelstaten:
1) Slovenië: weinig mensen van Servisch regime woonden hier -> niet veel
impact
2) Kroatië + Bosnië-Herzegovina: onafhankelijk-> burgeroorlog: belangrijke
Servische groepen hier: men vreesde dat er een controle zou zijn van
Serviërs in die nieuwe onafhankelijke staten
- Kaart tijdens de oorlog
o Lichtblauw: controle door Servische milities of Servisch leger
Kijk bv. naar Sarajevo: geheel omringd door Servische milities
- Bosnië-Herzegovina: 3 bevolkingsgroepen:
o Moslims = Bosniakken
o Katholieken = Kroatische groep
o Orthodoxen = Serviërs
3
, - Srebrenica
o Volledig omgeven door Servische milities
o Servische milities hebben op een gegeven moment beslist deze stad binnen te vallen
o VN had uitgeroepen dat dit een beschermde stad was, VN-militairen waren aanwezig om plaatselijke bevolking
te bescherming, verovering te voorkomen
Waarom beschermde stad?
Heel veel Bosnische moslims uit blauwe gebieden hadden zich hier verzameld (‘safe area’)
VN-militairen: licht gewapend, bedoeling: loutere aanwezigheid moet Servische milities al
tegenhouden om binnen te vallen, hetzelfde gold voor Sarajevo
Idee: als het mislukt: NAVO komt tussen met luchtsteun
Mislukt:
o Milities zijn Srebrenica binnengetrokken en VN-blauwhelmen beschikten niet over genoeg middelen om hen
tegen te houden, niet in staat om dat te verhinderen
o Servische militie heeft beslist een scheiding door te voeren tussen mannen en vrouwen in Srebrenica en
mannen weg te voeren
8000 mannen hiervan zijn omgebracht en in massagraven begraven
Humanitair drama (ook voor de VN, luchtsteun NAVO nooit gekomen, …)
- In zelfde periode, tijdens conflict:
o Serviërs van Bosnië hebben op hun beurt een deel van Bosnië uitgeroepen tot de Republic of Srpska:
Proberen om Servische deel van Bosnië af te scheiden van Bosnië
Nooit internationaal erkend, heeft ook niet lang bestaan
Huidige Bosnië wordt geleid door regering waarin 3 etnische groepen (Serviërs, Kroaten, Bosniakken)
vertegenwoordigd zijn en terminologie wordt nog steeds gehanteerd door de Serviërs die deel
uitmaken van Bosnië-Herzegovina (noemen hun deel nog steeds Republica Srpska + wens om af te
scheiden blijft bestaan)
- Beweging van de moeders van de Srebrenica
o Pleiten voor erkenning van wat er gebeurd is (nl. een genocide)
o Pleiten voor aansprakelijk stellen van de daders
IGH: BOSNIA-HERZEGOVINA SERVIË EN MONTENEGRO: A13
- Internationaal gerechtshof: Bosnië-Herzegovina besluit een procedure in te leiden op basis van genocideverdrag waarin
zij Servië-Montenegro beschuldigen van genocide (Servië en Montenegro waren op moment van de inleiding procedure
nog 1 staat)
- Boek: samenvatting van het arrest, officieuze samenvatting van tekst gemaakt door secretariaat van IGH (ook voor pers
etc.)
- Begint met discussie wie de tegenpartij is want tijdens arrest is Servië-Montenegro gescheiden
o Wat als een staat uiteenvalt? Wat betekent dit voor de rest van de internationale gemeenschap?
Schulden?
Onderdeel van organisatie?
Verdragen?
…
o Hier: het grootste deel van de voormalige staat wordt gezien als de opvolger
Servië neemt alle rechten en plichten over van voormalige staat
Montenegro: geen opvolger, opnieuw beginnen, lidmaatschap VN aanvragen, alle verdragen
ratificeren,… => in het voordeel van Montenegro: verdwijnen uit de procedure; geen partij meer van
genocideverdrag (Hof is dus niet bevoegd om naar Montenegro te kijken)
- Waarom is het hof bevoegd om over deze zaak te oordelen?
o Art. 9 Genocideverdrag
Wanneer je partij wordt bij het genocideverdrag, aanvaardt je automatisch de bevoegdheid van het
Internationaal Gerechtshof om te oordelen over een klacht van een andere staat die ook in dit
genocideverdrag zit
4
Les avantages d'acheter des résumés chez Stuvia:
Qualité garantie par les avis des clients
Les clients de Stuvia ont évalués plus de 700 000 résumés. C'est comme ça que vous savez que vous achetez les meilleurs documents.
L’achat facile et rapide
Vous pouvez payer rapidement avec iDeal, carte de crédit ou Stuvia-crédit pour les résumés. Il n'y a pas d'adhésion nécessaire.
Focus sur l’essentiel
Vos camarades écrivent eux-mêmes les notes d’étude, c’est pourquoi les documents sont toujours fiables et à jour. Cela garantit que vous arrivez rapidement au coeur du matériel.
Foire aux questions
Qu'est-ce que j'obtiens en achetant ce document ?
Vous obtenez un PDF, disponible immédiatement après votre achat. Le document acheté est accessible à tout moment, n'importe où et indéfiniment via votre profil.
Garantie de remboursement : comment ça marche ?
Notre garantie de satisfaction garantit que vous trouverez toujours un document d'étude qui vous convient. Vous remplissez un formulaire et notre équipe du service client s'occupe du reste.
Auprès de qui est-ce que j'achète ce résumé ?
Stuvia est une place de marché. Alors, vous n'achetez donc pas ce document chez nous, mais auprès du vendeur lp1964. Stuvia facilite les paiements au vendeur.
Est-ce que j'aurai un abonnement?
Non, vous n'achetez ce résumé que pour €6,39. Vous n'êtes lié à rien après votre achat.
Peut-on faire confiance à Stuvia ?
4.6 étoiles sur Google & Trustpilot (+1000 avis)
53068 résumés ont été vendus ces 30 derniers jours
Fondée en 2010, la référence pour acheter des résumés depuis déjà 14 ans