Deel 1: Lokale belas-ngen
Examen: schri.elijk, open vragen (goed de voorbeelden van de les bekijken!). Het examen is
opgebouwd vanuit de prakAjk, vanuit gevallen/cases uit de les waarbij hetgeen in de les
gezien getoetst wordt. Een deel is MC, maar het grootste deel is open vragen.
Vakinhoud
Lokale belas+ngen
• Gemeentebelas+ng en provinciebelas+ngen
• Inhoud
– Materiële bevoegdheden
– Belas+ngreglement
– Procedureregels
Regionale belas+ngen (Vlaams Gewest) => later aanbod
• Vlaamse belas+ngen
• Inhoud
– Materiële bevoegdheden
– Diverse regionale belas+ngen
» Milieuheffingen
» Heffingen uit de VCF
• O.V.
• ErMelas+ng, registra+ebelas+ng, schenkbelas+ng, …
Lokale belas*ngen gaat over gemeente- en provinciebelasAngen. Quasi in elk geval als we
spreken over gemeentebelasAng, bedoelen we ook provincie. Regels zijn grotendeels
hetzelfde, met paar afwijkingen.
• Gaat over fiscaliteit: het heffen van belasAngen door gemeentes en provincies.
• GemeentebelasAng en provinciebelasAng zowel voor bedrijven als voor gezinnen
komen vaak voor.
GemeentebelasAngen:
• Er zijn heel veel soorten => gemeenten zijn zeer creaAef en dat hee. tot gevolg dat we
vandaag een 200 tal verschillende soorten gemeentebelasAngen hebben.
o Niet elke gemeente he. zoveel belasAngen, maar elke gemeente hee. de
mogelijkheid om zelf te moduleren qua tarieven à gee. enorme diversiteit aan
gemeentebelasAngen en vandaar dat er zoveel verschillen zijn.
ProvinciebelasAngen:
• Minder verschillende, heffen vaak maar enkele belasAngen
1
,We gaan 3 zaken bespreken:
• Materiële bevoegdheden = op basis van welke weWelijke bepalingen kan de
gemeente/ provinciebelasAngen gaan heffen, waar halen zij de bevoegdheid?
• BelasAngreglement bespreken: standaard opmaak, wat moet erin en procedure
bespreken = vesAging/onderzoek, controle en invordering (inzake zakelijke belasAngen
zijn daar vaak weWelijke bepalingen voorzien, maar vaak redelijk gelijklopend met
inkomstenbelasAng).
à Bezig met procedureregels te wijzigen.
Inleiding (lokale belas2ngen in het Vlaams Gewest)
Wat?
– Belas+ngheffende bevoegdheden van lokale overheden (gemeente en provincie)
• Oorsprong (op wat heffen ze belas+ngen, degene met meeste betwis+ngen gaan
we bekijken)
• Omvang
• Beperkingen (we vertrekken uit beperkingen want is zo ruim)
• Voorbeelden
– Belas+ngreglement
• Opbouw en inhoud (in algemeen bepaalde lijn maar niet elk reglement is zelfde
opgesteld)
– Formeel fiscaal recht
• Onderzoek, controle, betwis+ng : Decreet van 30 mei 2008
• Invordering
Bevoegdheden gemeente?
– Zeer ruim
• Wonen
• Wegen
• Sport
• Onderwijs
• Cultuur
• Algemeen beleid
• Afleveren documenten
• …
Bevoegdheden gemeente:
• Heffen van belasAngen kadert volledig binnen die bevoegdheden.
• De bevoegdheden van gemeente zijn zeer ruim, overzicht op slide is zelf heel beperkt.
Gemeentes zijn bevoegd voor:
• Wonen: leegstand, verwaarlozing, ongeschiktheid woning, betaalbare woningen…
Dit zijn zaken waar een gemeente een beleid rond kan voeren.
• Wegen: aanleg van wegen, onderhoud van wegen, aanleg van riolering, fietspaden…
• Sport: alles wat vrije Ajd aanbelandt, zoals cultuur en toerisme zijn allemaal
bevoegdheden die bij de gemeente ziWen. Het Vlaams Gemeenschap is ook bevoegd
2
, voor sport, maar de gemeente ook. Het begrip sport kan gaan van aanwenden
sporAnfrastructuur tot evenementen
• Onderwijs: geen kerntaak, maar best veel gemeenten en steden die nog alAjd
gemeentelijk stedelijk onderwijs organiseren
• Algemeen beleid: in de meest ruime zin van het woord. Bv. IdenAteitskaart, rijbewijs,
paspoort, allerhande documenten die u haalt bij de gemeente
• ….
Bevoegdheden provincie?
• aanleg en beheer van provinciedomeinen, fietsroutes, wandelpaden,...
• beheer van waterwegen en preven+e van wateroverlast
• beheer van natuurgebieden
• provinciaal beleid voor ruimtelijke ordening en leefmilieu
• coördina+e van het beleid rond economie, werkgelegenheid, ... in de provincie en
eigen ini+a+even (dit is meer coördinerend)
• crisiscoördina+e op provinciaal niveau.
ð Wanneer er bepaalde crisissen zijn, zie je gouverneur meer op de voorgrond
komen waarbij provincie belangrijke coördinerende funcAe hee.. Dus is soort
overkoepelend orgaan geworden over de gemeente, dat ervoor zorgt dat er
samengewerkt kan worden indien nodig.
Bevoegdheden provincies:
• Deze zijn iets beperkter, er zijn heel wat bevoegdheden afgenomen.
• Actualiteit: kunnen vaststellen dat het de bedoeling is om provincies op termijn op te
heffen (wel discussie of dit een goed idee is). Men is dat traject opgegaan, waardoor
bevoegdheden provincies beperkter zijn geworden.
Hoe wordt een gemeente (of provincie) gefinancierd? (5 indelingen)
1) Gemeentefonds - Investeringsfonds
2) Dividenden of inkomsten uit beleggingen
3) Belas+ngen
• Aanvullende belas+ngen
• Fiscale autonomie
4) Retribu+es
5) Andere inkomsten
Hoe financieren gemeenten en provincies zich vandaag?
• Gemeentes:
o Krijgen vanuit het zogenaamde gemeentefonds (fonds vanuit het Vlaams Gewest)
middelen aangeboden.
Dit is een soort subsidie die door de Vlaamse overheid aan gemeenten wordt
toegestaan. Het is een pot met geld die wordt gedeeld over de Vlaamse steden.
3
, Dit wordt bepaald aan de hand van:
- Inwoners
- Typologie van gemeente zelf (meer verstedelijk, dus stad, zal die meer
fondsen krijgen, maar ook plaWelandsgemeenten krijgen vanuit zogenaamde
plaWelandsfonds extra middelen).
o Dividenden of inkomsten uit beleggingen (financiële inkomsten)
- Verder hebben meeste gemeenten extra middelen aan de kant staan, soort
van reserves die ze kunnen beleggen, waar ze dividenden uithalen.
o BelasAngen = belangrijke inkomstenbron.
Er zijn 2 soorten belasAngen:
- Aanvullende belasAngen:
Deze worden gekoppeld aan belasAng van hogere overheid. Bv aanvullende
belasAngen op personenbelasAng (bv OV)
- BelasAng van fiscale autonomie:
Ze kunnen autonoom belasAngen heffen en dit leidt tot een diversiteit van
lokale belasAngen (over deze categorie gaan we het voornamelijk hebben).
o RetribuAes, een soort van vergoedingen (beperkter)
o Andere inkomsten, die ze ontvangen door bv verkoop van onroerend goed,
subsidies die ze kunnen binnenhalen
- Voorbeeld: op begraafplaats stukje grond verkopen via concessie en dat zit in
andere inkomsten, gemeente die cafetaria uitbaat.
Deel 1: het begrip belas2ng
Wat is een belas=ng?
• Het begrip belas+ng : kenmerken
– Eenzijdig opgelegd (geen individuele tegenpresta+e)
– Band met het grondgebied van de gemeente
– Fiscaal doel : verkrijgen van financiële middelen om de openbare dienstverlening
te financieren of financiering van specifieke uitgaven
– Fiscaal doel : hoofddoel
– Niet-fiscale nevenresultaten : mogelijk
Kenmerken van belas-ngen:
Eenzijdig opgelegd:
• Je krijgt geen tegenpresta+e, er is geen individuele tegenpresta+e
• Je weet niet wat er exact met uw geld gebeurt.
• Het komt terecht in een grote pot en vandaar wordt het verder herverdeeld. Maar
bepaalde belas+ngen gaan wel specifiek over bepaalde uitgaven.
• Belas+ng dient ter financiering van de algemene uitgaven/ openbare dienstbepaling.
Band met grondgebied:
• Je moet als persoon of door acAviteit verbonden zijn met het grondgebied
(gemeente).
4
