SAMENVATTING MENS EN MAATSCHAPPIJ
Inhoudstafel
- College 1: Stedelijkheid - New York
- College 2: Stedelijkheid - New York
- College 3: Stedelijkheid - New York
- College 4: Stedelijkheid - New York
- College 5: Stedelijkheid - Astana
- College 6: Stedelijkheid - Astana
- College 7: Vernaculair
- College 8: Vernaculair - Mali
- College 9: Venraculair - India
- College 10: Thuis - Berlijn
- College 11
,COLLEGE 1: STEDELIJK – NEW YORK
INLEIDING
De 20 statements test (niet belangrijk)
POWERPOINT OPO41
doel, werkwijze, thema en examen
Doel: antropologische blik en taal eigen maken via casestudy’s
Casestudy’s: antropologische taal concrete architectuur
DOCUMENTAIRE EN POWERPOINT REBUILD
heropbouw van de site van 9/11
vragen:
o actoren: Wie krijgt het woord in deze video? En over wie spreken ze zoal? Wie geeft hier betekenissen? Wie
maakt het verhaal, het narratief?
Door wie gebeurt de vertelling?
De politieke en economische elite van New York (de havenautoriteiten) komen in deze video aan het woord en
maken reclame voor hun plannen (het is een soort promoclip voor hun plannen).
Het discours dat we horen in deze promoclip voor hun ontwerpideeën – voor de architectuur die zijn op
het oog hebben – vertolkt dan ook politieke (ideologische) en economische belangen.
Wat opvalt is dat alle sprekers oudere mannen zijn in een maatpak. Zowel op het vlak van leeftijd, gender
als klasse is hier dus slechts een beperkte groep aan het woord.
Stuk voor stuk zijn het mensen met macht: zij kunnen blijkbaar bepalen hoe de publieke ruimte er zal
uitzien, en waarvoor de gebouwde omgeving zal dienen.
Met acteur Tom Hanks als verteller komen we in de sfeer van Hollywoodfilms (met een happy end). De
betekenisgeving krijgt zo de vorm of stijl van een epos, met helden die een crisis overwinnen.
Over wie vertellen ze?
Deze heren lijken zich vooral te richten op de hele Amerikaanse natie, eerder dan tot de lokale New Yorkse
bevolking, de buurtbewoners.
De nadruk in hun vertoog ligt zelfs op de internationale gemeenschap (toeristen, bezoekers) en hoe zij met
ontzag zullen kijken naar de VS.
Een van de havenbazen beeldt zich schoolbussen vol kinderen in: het memorial en museum dus als architectuur
met pedagogische (moraliserende) bedoelingen.
De mannen vertellen over de helden van de aanslag: zowel de slachtoffers (doden en gewonden, waaronder
brandweermannen) als de nabestaanden (die ze zelf overigens ook zijn).
o betekenissen van de plek en het gebouw: Wat symboliseren ze? Wat vertellen ze? Welke betekenissen geven
ze aan de plek en de architectuur?
Het moet een memorial worden - een serene en heilige plek om de ramp niet te vergeten, om te
rouwen; het ‘spirituele centrum’ van omgang met 9/11.
Museum worden: een plaats om te bezoeken, te leren, objecten en getuigenissen van dichtbij te
ervaren.
, Er moet een nieuwe toren komen: nog groter dan de vorige, “de grootste wolkenkrabber van New
York” (hoge architectuur als bakens, zoals piramides).
En wat staat er op het spel?
De site moet de Amerikaanse identiteit tonen: sterk, veerkrachtig, niet bang (architectuur om angst
te bezweren), (“That’s who we are.”).
De site moet een icoon zijn: symbool van ons succes, onze cultuur en onze levensstijl; teken van
Amerika als ‘city upon a hill’: lichtend voorbeeld voor de wereld.
Teken van wederopstanding: het heropbouwen van de natie en andere immateriële realiteiten.
o kritieken: die deze docu bij je oproept: Wat vindt je maatschappelijk gezien problematisch? Wat zegt deze
video over kwesties in de Amerikaanse samenleving?
Patriottisme en (nationalisme)
Top-down-perspectief ipv bottom-up. Wat met de stem van vrouwen, kinderen, en ‘gewone’
buurtbewoners?
Toeristische trekpleister die moet zorgen voor geld? Wat zo een mateloos kapitalisme toont?
Te veel nadruk op architectuur als een artistiek object, een sculptuur die mooi moet zijn, een
prestigeproject van wie macht heeft?
VIDEO DOING ANTROPOLOGY – POWERPOINT ANTROPOLOGIE?
Waarom is het onderzoek van antropologen zinvol of belangrijk?
Antropologen willen iets onthullen of zichtbaar maken. Dat ‘iets’ is een wereld die je niet met het blote oog kan zien, maar
wel belangrijk is. Het gaat om de symbolische werkelijkheid: betekenissen en vanzelfsprekendheden. Antropologie helpt
om inzicht te krijgen in onze cultuur en samenleving: om het vertrouwde te ‘ontmaskeren’ als vreemd en niet
vanzelfsprekend. Het vreemde vertrouwd maken en het vertrouwde vreemd maken.
Wat onderzoeken antropologen? Wat willen ze, anders gezegd, te weten komen?
Antropologen onderzoeken gedeelde betekenissen (vanzelfsprekendheden). Ze onderzoeken cultuur: hoe we de chaos
van het leven ordenen, begrijpen. Ze stellen zich de vraag: welke inhoud of betekenis geven we in bepaalde contexten aan
… . Ze onderzoeken cultuur: hoe we de chaos van het leven ordenen, begrijpen.
MINDMAP 2: ANTROPOLOGEN: WAT?
gedeelde betekenissen hangen af van
o contexten: worden bepaald door omgeving
o variaties: lopen uiteen
o ervaringen: komen tot stand in lichamelijke praktijken
Hoe? Op welke manier gaan ze te werk? Van welke methodes maken ze gebruik?
Antropologen doen veldwerk: ze praten, observeren, gaan in gesprek, stellen vragen, samen dingen doen. Hun
belangrijkste methode is participerende observatie: een combinatie van meedoen en waarnemen. Ze baseren zich op hun
eigen ervaring; hun kennis uit eerste hand in een bepaalde context (bv. kaasboerderij). Ze stellen zich open voor die
andersheid om zich te verwonderen over een leefwereld die nog vreemd is.
MINDMAP 3: ANTROPOLOGEN: HOE?
‘open benadering’
veldwerk (participerende observatie)
beschrijvend (en theoretisch)
relativerend (niet oordelend)
holistisch (samenhang tussen soc - cult - rel - pol - econ, …)
verhalend (kwalitatief)
betrokken (en reflectief)
, COLLEGE 2: STEDELIJKHEID - NEW YORK
CASESTUDY: NEW YORK – THE MEMORIALIZATION OF
SEPTEMBER 11
Samenvatting New York
Het document onderzoekt de spanningen tussen de officiële en lokale betekenisgeving van het World Trade Center
(WTC) terrein na de aanslagen van 11 september. Terwijl dominante politieke en economische spelers zich richten op
de constructie van een gedenkplaats voor een verbeelde nationale en mondiale gemeenschap, hebben de lokale
bewoners van New York, vooral degenen die in de buurt van het WTC wonen, hun eigen persoonlijke en historische
betekenissen die belangrijk zijn voor hun dagelijks leven. Deze lokale betekenissen zijn net zo essentieel voor de
herdenking als de politieke en economische belangen van de machthebbers.
**Belangrijke punten:**
1. **Politieke en Economische Strijd:** De heropbouw van het WTC-terrein wordt gekenmerkt door een strijd om
politieke macht tussen de stad New York, de staat New York, en de federale overheid, evenals economische controle
door de Port Authority, de Lower Manhattan Development Corporation (LMDC), en andere belanghebbenden.
2. **Architectonische Controle:** Architecten Daniel Libeskind en David Childs strijden om de representatie en
architectonische controle van het terrein. Een ontwerp van Peter Walker en Michael Arad voor een park met twee
reflecterende vijvers werd uiteindelijk gekozen, maar onderging kritiek en revisies.
3. **Lokale Betekenissen en Stemmen:** De emoties en ideeën van lokale bewoners, zoals die uit de "Imagine New
York" programma, zijn grotendeels genegeerd ten gunste van de wensen van architecten en vastgoedbelangen. Lokale
gemeenschappen blijven aandringen op deelname aan het formele herdenkingsproces, maar zonder veel officiële
erkenning.
4. **Ethnografisch Onderzoek:** Het document beschrijft een etnografisch project dat zich richt op de ervaringen van
de inwoners van de binnenstad van New York, hun gevoelens over een herdenkingsplaats, en hun kritiek op de
dominante media en overheid representaties van 11 september.
5. **Publieke Ruimte en Veiligheid:** Sinds de aanslagen is er een nieuwe defensieve houding in New York City
ontstaan, met verhoogde beveiliging in openbare ruimten. Dit belemmert de openheid en gemeenschapsvorming die
nodig is voor effectieve herdenking.
6. **Spontane Herdenkingsruimten:** Na de aanslagen waren er spontane gedenkplaatsen in de stad, zoals Union
Square, die nu zijn verdwenen door de formele herbouwprocessen. Deze informele herdenkingsruimten boden
aanvankelijk een plek voor gemeenschap en rouw, maar zijn nu gereguleerd en gecontroleerd door de stad.
7. **Uitdagingen voor Inclusieve Herdenking:** Het document roept op tot een herdenkingsproces dat lokale stemmen
en gevoelens integreert, om zo een meer genuanceerde en betekenisvolle herdenking te realiseren die recht doet aan
de diverse ervaringen en verhalen van de getroffenen.
De analyse in het document pleit voor een herdenkingsproces dat ruimte biedt voor lokale input en participatie, en dat
de diverse verhalen en emoties van de New Yorkers erkent en integreert in de formele herdenking van 11 september.
