Les 1: uitgangspunten psychodiagnostisch
procesmodel
1.1 Inleiding
Wat? Definitie psychodiagnostiek
- Besluitvormingsproces
- Gericht info verzamelen en analyseren
- Wetenschappelijk onderbouwde methodiek
- Doelen:
1. Begrijpen waarom deze cliënt zich op dit moment bij ons presenteert met deze klachten
à ONDERKENNING
2. Inzicht krijgen in de onderliggende mechanismen
à VERKLARING
3. Bepalen hoe we deze cliënt het beste verder kunnen helpen
à INDICATIE
Waarom? Foutenbronnen
- Geen systematische en consistente werkwijze hanteren
- Informatie zoeken die idee bevestigt
- Gebrekkige kwaliteit van de onderzoeksmiddelen en ongeschikte normen
- Onvoldoende samenwerking met de cliënt en zijn omgeving
- Diagnostisch proces onvoldoende afgestemd op de hulpvragen van de cliënt
- Voor de hand liggende diagnosen en interventies over het hoofd zien
- Besluitvorming onvoldoende gebaseerd op beschikbare gegevens; geen objectieve criteria
hanteren
- Besluitvorming onvoldoende expliciteren en daardoor onvoldoende duidelijk voor collega’s
en cliënten
- Teveel vakjargon in de communcatie
- Te vlug adviezen formuleren
Hoe? Psychodiagnostische modellen
- Empirische cyclus van De Groot
- Centraal: generen en toetsen van hypothesen!
= basis van alle ontwikkeling in de wetenschappelijke psychodiagnostiek
d.w.z. meeste modellen hebben HYPOTHESETOETSEND karakter
- Werkveldoverschrijdend
- Los van specifiek psychologisch denkkader
- Expliciteren van denkproces achterliggend aan het handelen
1
, à Kwaliteitsverhogend
Door systematisch, transparant, beredeneerd werken – fouten voorkomen – tevredenheid
vergroten
1.2 Uitgangspunten
1. Scientist – Practitioner
Uitgangspunt 1: de psychodiagnosticus handelt en denkt als een scientist – practitioner
De psychodiagnosticus hanteert als professional in het werkveld
(“practitioner”) een wetenschappelijke basishouding (“scientist”)
- Hypothesen formuleren o.b.v. wetenschappelijke kennis
- Instrumenten kiezen met goede psychometrische eigenschappen
- Op betrouwbare manier resultaten van het onderzoek bepalen
- Evidence bases interventies aanbevelen
à hulpmiddel: evidence based richtlijnen
2. Cliënt centraal
Uitgangspunt 2: de psychodiagnosticus stelt de cliënt steeds centraal
3. Interventiegericht
Uitgangspunt 3: de psychodiagnosticus handelt en denkt interventiegericht
- Psychodiagnostisch onderzoek i.f.v. advies op maat
- Diagnose en/of integratief beeld ¹ doel
= middel
4. Systematisch
Uitgangspunt 4: de psychodiagnosticus handelt en denkt systematisch
- Model
= expliciteert stappen in denken én handelen
= ideale of wenselijke werkwijze.
! Systematische reflectie en evaluatie na elke stap!
5. Transactioneel referentiekader
Uitgangspunt 5: de psychodiagnosticus hanteert een transactioneel referentiekader
2
, 6. Constructief samenwerken
Uitgangspunt 6: de psychodiagnosticus werkt constructief samen met de cliënt en andere
betrokkenen
7. Fair en cultuurbewust
Uitgangspunt 7: de psychodiagnosticus handelt en denkt fair en cultuurbewust
Faire en cultuurbewuste diagnostiek = kwaliteitsvolle diagnostiek bij:
- Kansarmen
- Allochtonen
- Personen met een beperking
8. Versterken en benutten positieve aspecten
Uitgangspunt 8: de psychodiagnosticus benut en versterkt de positieve aspecten van de cliënt en
zijn omgeving
- Neiging om te focussen op negatieve
- Expliciete aandacht voor positieve:
o Krachten cliënt
o Protectieve factoren cliënt en/of omgeving
9. Deontologische code, wettelijke richtlijnen en ethische normen en waarden
Uitgangspunt 9: het handelen van psychodiagnosticus is steeds in lijn met …
- Wettelijke en deontologsiche richtlijnen
o Vb. rechten en plichten cliënt uitleggen, dossier correct bijhouden, respecteren
gedeeld beroepsgeheim, …
- Ethische waarden en normen
o Vb. respect, verantwoordelijkheid, integriteit, competentie, vertrouwensrelatie, …
3
,2: Psychodiagnostiek in de praktijk
Les 2: clusteren en classificeren
1. Belang van clusteren & classificeren
Noodzakelijke stap in het opstellen van een VIB (voorlopig integratief beeld) & daaruit volgend de
hypothesevorming/toetsing
= overzichtelijke samenvatting van info in fase van aanmelding & intake
Verschillende modellen & schema’s = hulpmiddelen:
- KOP – model
- ICF – model
- Alternatieve diagnostische modellen
2. KOP – model
K=OxP
- Klachten (K) zijn het gevolg van een wisselwerking tussen omstandigheden (O) en de
persoonlijke stijl (P) waarmee een individu op die omstandigheden reageert
2.1 Situering KOP
- Kortdurende interventies in eerstelijns geestelijke gezondheidszorg
o Stapsgewijs protocol aan patiënten met lichte tot matige psychische problematiek (5
stappen)
o Gebaseerd op KOP-model
- Eenvoudig en gemakkelijk overdraagbaar werk(verklarings)model
- Gebaseerd op empirische cyclus
- Transdiagnostisch & gelaagd concept van persoonlijkheid (P)
o Focus op copingstijl (Welke rol speel ikzelf in het probleem? Welke copingstijl is meer
functioneel in deze situatie?)
4
, 2.2 Componenten KOP
K = Klachten O = Omstandigheden P = Persoonlijke stijlkenmerken
- Gedachten (cognitief) - Heden – Verleden - Temperament
- Gewaarwordingen - Werk, opleiding, (aangeboren)
(fysiek) lichamelijke - Copingstijl
- Gevoelens (emoties) gezondheid, vrije tijd, - Zelfbeeld – Beeld van
- Gedragingen (+ sociale contacten, anderen
interpersoonlijk) relaties in gezin van - Intelligentie
herkomst, vroege - Hechtingsstijl
jeugdervaringen, - …
relatie met
partner/kinderen,
vriendschappen,
belangrijke
levensgebeurtenissen,
…
5
Les avantages d'acheter des résumés chez Stuvia:
Qualité garantie par les avis des clients
Les clients de Stuvia ont évalués plus de 700 000 résumés. C'est comme ça que vous savez que vous achetez les meilleurs documents.
L’achat facile et rapide
Vous pouvez payer rapidement avec iDeal, carte de crédit ou Stuvia-crédit pour les résumés. Il n'y a pas d'adhésion nécessaire.
Focus sur l’essentiel
Vos camarades écrivent eux-mêmes les notes d’étude, c’est pourquoi les documents sont toujours fiables et à jour. Cela garantit que vous arrivez rapidement au coeur du matériel.
Foire aux questions
Qu'est-ce que j'obtiens en achetant ce document ?
Vous obtenez un PDF, disponible immédiatement après votre achat. Le document acheté est accessible à tout moment, n'importe où et indéfiniment via votre profil.
Garantie de remboursement : comment ça marche ?
Notre garantie de satisfaction garantit que vous trouverez toujours un document d'étude qui vous convient. Vous remplissez un formulaire et notre équipe du service client s'occupe du reste.
Auprès de qui est-ce que j'achète ce résumé ?
Stuvia est une place de marché. Alors, vous n'achetez donc pas ce document chez nous, mais auprès du vendeur axelleauwers. Stuvia facilite les paiements au vendeur.
Est-ce que j'aurai un abonnement?
Non, vous n'achetez ce résumé que pour €9,99. Vous n'êtes lié à rien après votre achat.
