Samenvatting Sociaal Recht
Deel 1: Inleiding
Hoofdstuk 1. Wat is sociale wetgeving eigenlijk?
Sociale wetgeving: geen duidelijk afgebakend geheel
Gemeenschappelijke kenmerken:
- Bijzonder doel
o Bescherming van belangen van de werknemers
o Bevorderen van hun welzijn
- Arbeidsrecht: beschermingswetten
- Sociale Zekerheid: sociale risico’s opvangen
- Sociale wetgeving omvat dus:
o Arbeidsrecht
o Socialezekerheidsrecht
Sociale verzekeringen: traditionele takken
Sociale bijstand (federale sociale bijstand en Vlaamse bijstand aan
personen)
Sociale wetgeving
- Individuele relaties tussen werkgever en werknemer
- Collectieve relaties tussen werkgevers en werknemers
- Beschermingsmaatregelen voor werknemers
- Arbeidsvoorziening
- Sociale zekerheid
- Minimumvoorzieningen
- Geschillen van sociaal recht
Hoofdstuk 2: Bronnen van sociale wetgeving
1. Internationale rechtsbronnen
1.1 Bilaterale verdragen
- Verdrag tussen België en één ander land
- Regels van toepassing op werknemers afkomstig uit het ene land die in het
andere land gaan werken
1.2 Multilaterale verdragen en instellingen
- Internationale Arbeidsorganisatie (IAO): conventies en aanbevelingen
- Organisatie voor economische samenwerking en ontwikkeling (OESO):
beslissingen, akkoorden,aanbevelingen en resoluties
- Raad van Europa: EVRM, Europees Sociaal Handvest
- Internationale Vereniging voor de Sociale Zekerheid (AISS)
- De Benelux Economische Unie
,Europese Unie: het belangrijkst
a) Zes hoofdinstellingen
- Europese Raad
- Europese Commissie
- Europese Raad van Ministers
- Europees Parlement
- Europees Hof van Justitie
- Europese Rekenkamer
b) Vier nevenorganen
- Economisch en Sociaal Comité
- Comité van de Regio’s
- Europese Investeringsbank
- Europese Centrale Bank
c) Europese rechtsregels: Worden uitgevaardigd door de Raad en de Europese
Commissie na raadpleging van het Europees Parlement
d) Hiërarchie van Europese rechtsregels op basis van hun binding:
- Verordeningen: rechtstreekse uitwerking in alle lidstaten
- Richtlijnen: verplichte omzetting in nationale wetgeving
- Besluiten: rechtstreekse toepassing op welbepaalde bestemmeling(en)
- Aanbevelingen: binden de lidstaten niet
- Adviezen
e) Mogelijkheid Europese “cao’s” algemeen bindend te verklaren
f) Handvest van de grondrechten van de Europese Unie
(ook belangrijk voor het Belgische arbeidsrecht)
2. Nationale rechtsbronnen
2.1 Sociale grondrechten
Artikel 23 van de Grondwet
(geen directe werking voor de burger – wel richtlijn en doelstelling voor de
overheid)
2.2 Sociale rechtsbronnen
- Wetten en decreten
- Koninklijke besluiten
- Ministeriële besluiten
- Rechtspraak en rechtsleer (in België geen precedentenrecht)
- Collectieve arbeidsovereenkomsten (cao’s)
- Het gebruik
- De eenzijdige verbintenis
2.3 Hiërarchie van de nationale rechtsbronnen
, 1. Dwingende bepalingen van de wet
2. Algemeen verbindend verklaarde cao’s
3. Niet algemeen verbindend verklaarde cao’s wanneer de werkgever lid is
van een organisatie die de cao ondertekend heeft of de cao zelf
ondertekende
4. Geschreven individuele arbeidsovereenkomst
5. Niet algemeen verbindend verklaarde cao waarbij de werkgever (die de
cao niet ondertekende of geen lid is van een ondertekende organisatie)
behoort tot het ressort van het PC
6. Arbeidsreglement
7. Aanvullende bepalingen van de wet
8. Mondelinge individuele arbeidsovereenkomst
9. Gebruik
Hoe deze hiërarchie interpreteren?
- Een lagere norm mag slechts afwijken van een hogere norm als
- hij hiermee niet strijdig is
- of de rechten van de werknemer vermindert
- of zijn plichten verzwaart
Aanvulling: arbeidsreglement en CAO
Het arbeidsreglement
- Wat: schriftelijke uiteenzetting van de arbeidsvoorwaarden in de
onderneming
- Maakt deel uit van de rechten en plichten van de werkgever en werknemer
- Voorbeelden:
De CAO en het belang van de sociale partners
- Sociale wetgeving komt niet alleen tot stand in het parlement en de
regering maar ook en vooral na sociaal overleg tussen sociale partners
- Wie zijn de sociale partners?
De werkgeverorganisaties
Professionele Interprofessionele
Wat is een CAO?
, Een akkoord dat gesloten wordt tussen een of meer werknemersorganisaties (bv.
ABVV-ACLVB-ACV) en een of meer werkgevers of werkgeversorganisaties (bv.
Assuralia- Febelfin)
(art. 5 CAO-wet)
Wat staat er in een CAO?
Een akkoord over aspecten van de relatie tussen WG en WN, en de rechten en
plichten van de partijen
- loonsvoorwaarden: bv.
minimumloon/overloon/maaltijdcheques/eindejaarspremie
- arbeidsvoorwaarden: bv.rusttijden/refter/restaurant/extra vakantiedagen
CAO’s bestaan op 3 niveaus
a) ondernemings-CAO’s op het niveau van de onderneming, in de zogenaamde
ondernemingsraad (afgekort: OR)
- bv. een CAO in koekjesfabriek Delacre
b) sectorale CAO’s op het niveau van een bedrijfssector in de zgn. paritaire
comités (afgekort: PC)
- bv. een CAO in PC nr. 112, dit is het PC voor garagebedrijven
c) intersectorale CAO’s op nationaal niveau in de zogenaamde Nationale
Arbeidsraad (afgekort NAR)
De bindende kracht van een CAO
CAO is een hogere bron van recht dan een geschreven AO want CAO is bindend
voor:
- WG en WN (organisaties) die de afspraken mee ondertekend hebben =
toepassing van art. 1134 BW
- en ook voor hun WN binnen de betrokken onderneming, sector(en) ( als in
PC) of zelfs voor heel het land ( als in de NAR) = het collectief karakter
Als CAO bovendien algemeen verbindend verklaard is, geldt dit bovendien:
- voor alle WG en WN in de betrokken sectoren, ook al heeft de eigen WG en
WN (organisatie) niet mee ondertekend!
Hierarchie van de rechtsbronnen
Art. 51 CAO – wet
Les avantages d'acheter des résumés chez Stuvia:
Qualité garantie par les avis des clients
Les clients de Stuvia ont évalués plus de 700 000 résumés. C'est comme ça que vous savez que vous achetez les meilleurs documents.
L’achat facile et rapide
Vous pouvez payer rapidement avec iDeal, carte de crédit ou Stuvia-crédit pour les résumés. Il n'y a pas d'adhésion nécessaire.
Focus sur l’essentiel
Vos camarades écrivent eux-mêmes les notes d’étude, c’est pourquoi les documents sont toujours fiables et à jour. Cela garantit que vous arrivez rapidement au coeur du matériel.
Foire aux questions
Qu'est-ce que j'obtiens en achetant ce document ?
Vous obtenez un PDF, disponible immédiatement après votre achat. Le document acheté est accessible à tout moment, n'importe où et indéfiniment via votre profil.
Garantie de remboursement : comment ça marche ?
Notre garantie de satisfaction garantit que vous trouverez toujours un document d'étude qui vous convient. Vous remplissez un formulaire et notre équipe du service client s'occupe du reste.
Auprès de qui est-ce que j'achète ce résumé ?
Stuvia est une place de marché. Alors, vous n'achetez donc pas ce document chez nous, mais auprès du vendeur landermortiers. Stuvia facilite les paiements au vendeur.
Est-ce que j'aurai un abonnement?
Non, vous n'achetez ce résumé que pour €8,96. Vous n'êtes lié à rien après votre achat.
