Rechterlijke macht & gerechtelijk recht
Rechterlijke macht
o Organiek: (‘gewone’) hoven & rechtbanken: justitiële gerechten
Justitie = federaal
+ steeds meer Vlaams Agentschap Justitie & Handhaving
o Functioneel:
Subjectief contentieux (= concrete toepassing v. rechten): overheid gebonden
Burgerlijke & politieke rechten (rechten i.v.m. huwelijk, om te stemmen,
arbeidsovereenkomsten…)
‘Gewone’/traditionele rechtbanken (herstel in natura/schadevergoeding: bv.
geluidsoverlast)
Andere (scheids- en tucht-)rechterlijke instanties
(tucht = het zich behoorlijk gedragen)
Objectief contentieux: discretionaire (= overheid ≠ verplicht, gewoon beleid)
beleidskeuze
Administratieve rechtscolleges (bv. Vlaamse Dienst v. bestuurscolleges)
=> Vooral Raad v. State
+ RvS kan geldsom als schadevergoeding toekennen na vernietiging
GwH
Organisatie
o Rechtbanken (eerder ‘laag’)
(Meestal) eerste aanleg (lage gerechten)
Rechters (& (substituut-)procureur des Konings)
Vonnissen (= uitspraak/beslissing)
o Hoven (eerder ‘hoog’)
(Meestal) beroep & cassatie
Raadsheren (& parket-generaal)
Arresten (= ‘stop zetten aan procedure’)
Hoven & rechtbanken
Hiërarchische organisatie, maar geen strikte scheiding v. elkaar!
Bevoegdheid
o Territoriale bevoegdheidsverdeling (bepaald over welk grondgebied bepaalde rechtsbank
recht heeft) -> zie Gerechtelijk Wetboek!
Supranationaal; vooral:
Gerecht + Hof v. Justitie EU (Luxemburg) o.a. prejudiciële vragen
(= rechtsvraag v. rechter aan Hoge Raad over uitleg v. rechtsregel
=> vragen die zich voordoen in concrete zaak die bij rechtbank of
gerechtshof in behandeling is)
Europees Hof voor Rechten v.d. Mens (Straatsburg)
Benelux Gerechtshof (grotendeels overgenomen door EU)
België: Hof v. Cassatie (naast RvS, GwH)
Provinciaal niveau
Hof v. assisen
=> Zetelt in provinciehoofdplaats
Arbeidshoven
Arrondissement (= verschillende kantons samen) -> verschillende arrondissementen
vormen samen rechtsgebied/ressort
, Organisatie v. rechtbanken eerste aanleg met volheid v. bevoegdheid
Organisatie v. politierechtbanken
Arrondissementsrechtbank
Kanton (Vredegerecht -> vrederechter als rechter)
o Materiële bevoegdheidsverdeling (bepaald over welke soort zaken bepaalde rechter kan
oordelen) -> volledig overzicht in Gerechtelijk Wetboek!
Fundamentele rechten & principes
Recht op “eerlijk proces”
o Rechtstreeks werkend
o België al vaak veroordeeld
o Belangrijkste elementen: (toepassing: zowel burgerlijk als strafrecht)
Wettelijk geregelde rechtbank
Openbaar (uitz. onderzoeksgerechten, raadkamer, kamer v. inbeschuldigingstelling
& strafuitvoeringsrechtbanken)
=> Uitzondering ook gemaakt voor bv. bescherming openbare orde of goede zeden
Gemotiveerd (partijen moeten kunnen nagaan of rechter alle opgeworpen middelen
heeft onderzocht & of hij niet arbitrair heeft geoordeeld)
Onafhankelijke & onpartijdige rechter -> schijn hiervan mag ook niet bestaan!
(eventueel ‘wraking’ bij twijfel)
Redelijke termijn (hangt af v. complexiteit dossier; ook de sanctie)
=> Mogelijkheid tot strafvermindering als ‘herstel’ of schuldig verklaren zonder straf
Recht op tegenspraak (o.a. advocaat)
Actoren v. justitie
Magistraten
o Zittende/zetelende magistraten (alleenzetelend of college)
Vellen vonnissen & arresten (onafhankelijk)
Bestaan uit “raadsheren” (ook
de vrouwen!) op niveau v. => Uitz: bevel minister v. Justitie om strafvervolging in te stellen (= positief
beroep & Cassatie injunctierecht)
Eigenlijke rechters of oordeelvinders
Voor het leven benoemd -> kunnen niet uit ambt worden ontzet of geschorst
worden (tenzij door rechterlijke uitspraak)
o Staande magistraten (ook parket genoemd): lid Openbaar Ministerie (OM)
In strafzaken: onderzoeken, vervolgen & uitvoeren straf
In andere zaken: advies + vorderingen tot nietigverklaring
Afzetbaar
o Procureurs = hoofd v. parket
=> Oefenen ambt uit v. OM, bijgestaan door substituten
Procureur des Konings: verbonden aan gerechtelijk arrondissement
=> Uitz: federaal procureur: oefent strafvordering uit in dossiers die onder
bevoegdheidsomschrijving v. federaal parket vallen (misdrijven die verschillende
rechtsgebieden betreffen, internationale dimensie hebben, of gaan over
bv. georganiseerde criminaliteit/terrorisme)
o Lekenrechters oordelen mee in:
Arbeidsgerechten & ondernemingsrechtbanken
Assessoren in strafuitvoeringsrechtbanken (gespecialiseerd in penitentiaire zaken &
sociale re-integratie)
Voor leven benoemd
Jury voor misdaden (= 12 gewone burgers -> afspiegeling maatschappij)
Advocaten
o Zelfstandigen met vrij beroep
Gerechtelijk:
Les avantages d'acheter des résumés chez Stuvia:
Qualité garantie par les avis des clients
Les clients de Stuvia ont évalués plus de 700 000 résumés. C'est comme ça que vous savez que vous achetez les meilleurs documents.
L’achat facile et rapide
Vous pouvez payer rapidement avec iDeal, carte de crédit ou Stuvia-crédit pour les résumés. Il n'y a pas d'adhésion nécessaire.
Focus sur l’essentiel
Vos camarades écrivent eux-mêmes les notes d’étude, c’est pourquoi les documents sont toujours fiables et à jour. Cela garantit que vous arrivez rapidement au coeur du matériel.
Foire aux questions
Qu'est-ce que j'obtiens en achetant ce document ?
Vous obtenez un PDF, disponible immédiatement après votre achat. Le document acheté est accessible à tout moment, n'importe où et indéfiniment via votre profil.
Garantie de remboursement : comment ça marche ?
Notre garantie de satisfaction garantit que vous trouverez toujours un document d'étude qui vous convient. Vous remplissez un formulaire et notre équipe du service client s'occupe du reste.
Auprès de qui est-ce que j'achète ce résumé ?
Stuvia est une place de marché. Alors, vous n'achetez donc pas ce document chez nous, mais auprès du vendeur bigoverbeke. Stuvia facilite les paiements au vendeur.
Est-ce que j'aurai un abonnement?
Non, vous n'achetez ce résumé que pour €7,49. Vous n'êtes lié à rien après votre achat.
