De Zorgverlener
Vormen van normering
Niveaus van 1. Titelbescherming wie mag welke titel dragen
normering 2. Bescherming vd uitoefening van het beroep wie mag welke
handeling stellen
Vb. enkel artsen mogen geneeskunde uitvoeren indien men
beroep uitoefent die ze niet mogen uitoefenen = strafrechtelijk
gesanctioneerd
Normen voor 1. Delegatie piramidaal/hiërarchisch
samenwerking Beroepen met hoogste autonomie staan bovenaan in de piramide
(met andere hoe lager, hoe meer “op voorschrift van”
beroepsgroep 2. Doorverwijzing in nevengeschikt model
en) Vb. huisarts die doorverwijst naar specialist
3. Samen behandelen coöperatief model
Normering - Kwaliteit van uitoefening is ook genormeerd (in relatie met patiënt of
uitoefening cliënt)
Hiërarchie der 1. Europese normen
normen A. Verordeningen
Als een lidstaat wetgeving aanneemt niet afwijken van deze
verdragen
Vb. verdrag voor rechten van de mens, vrije meningsuiting,...
B. Richtlijnen
Ontstaat vanuit een algemene filosofie
Vb. één vlot toegankelijke markt in de EU om mensen/diensten
te laten reizen, in een ander land ook recht op kwaliteitszorg
en terugbetaling, beroepskwalificaties (vb. artsen), verschil
tussen basisverpleegkunde (HBO5) en Bachelor
C. Verdragen
Vb. Covid-safe pass is overall hetzelfde in de EU,
gegevensbescherming over privacy
2. Formele wetten moet gestemd zijn in een parlement
A. Wetten gestemd door het federale parlement
B. Decreten gestemd door het parlement van
gemeenschap/gewest
C. Ordonnanties gestemd door parlement van Brussel
3. Uitvoeringsbesluiten regeringen die details van wetten uitwerken
A. KB = Koninklijk besluit indien beslist door de federale regering
B. BVR = Besluit van de Vlaamse regering
C. MB = een besluit van een minister (waarvoor ze bevoegd zijn)
4. (Bekrachtigde) deontologische codes teksten opgesteld door orde
der artsen, apothekers,...
Geen juridische waarde + niet afdwingbaar
Behalve als ze bekrachtigd zijn dan stijgt dit naar een KB
maar dit geeft weinig flexibiliteit omdat je de code dan niet
zomaar kan veranderen wordt niet graag gedaan
Ontstaan Door autoregulatie:
normen - Door wettelijk geregelde organen (zie hierboven)
- Door vrij opgerichte organen
Vb. beroepsverenigingen heeft veel voordelen +
deontologische code
Normen met 1. Strafrechtelijke sancties (gevangenisstraf, geldboete, werkstraf)
en zonder 2. Administratieve geldboeten
sanctionerings 3. (civielrechtelijke) Schadevergoeding
- 4. Beroepsspecifieke sancties (waarschuwing, berisping, schorsing,
mogelijkhede schrapping,...)
n
, Uitoefening gezondheidszorgberoepen
4 Soorten 1. WUG-beroepen
beroepen Vallen onder de wet gezondheidszorgberoepen – tandarts, arts,
vpk,...
2. Niet conventionele praktijken
Osteopaat = om erkend te worden moet je aan normen voldoen
normen opgesteld door commissie van osteopaten kan pas
een commissie hebben als je erkend bent = vicieuze cirkel
Homeopaten = mag enkel gezondheidszorgberoep zijn als ze
erkende opleiding gevolgd hebben universiteiten weigeren
opleiding in te wijden doordat het zogezegd te weinig evidence
based zou zijn wel een titel, maar geen opleiding DUS ook
geen uitoefening gezondheidszorgberoep
We zien er wel veel zo lang de titels niet erkend zijn, kan
iedereen zich een homeopaat noemen
3. Midden
Gezondheidszorgberoep en ook geen gezondheidszorgberoep
1) Klinisch psycholoog is gzh-beroep, maar psychologie zelf niet
2) Zorgkundige is een gzh-beroep, maar verzorgende niet
3) Mantelzorger is geen gzh-beroep, maar mogen wel technische
handelingen uitvoeren
4) Bekwame helper (vb. leekracht) stellen ook soms technische
handelingen, maar eigenlijk mogen ze dit door de wet niet (vb.
insuline)
4. Andere beroepen in de zorg
Opticien = officieel geen gzh-beroep vaak illegale praktijken
het wordt door de vingers gezien omdat de risico’s van
oogmetingen vaak niet hoog zijn
Verzorgende, dentaal technicus, maatschappelijk werker,...
Kenmerken 1. Piramidale structuur hiërarchie = hoe hoger, hoe meer macht
van de WUG 2. Vingerafdruk als je voldoet aan de voorwaarden, dan was je
vrijgesteld voor de rest van je leven (VROEGER)
3. Stopbord niemand mag geneeskunde uitvoeren behalve degenen
die aan de voorwaarden voldoen (uigezonderd plaatselijk verkeer)
In Nederland: uitoefening van geneeskunde is vrij, behalve die
handelingen die voorbehouden zijn voor bepaalde beroepen
Shift van - Vroeger – Fig 1:
systematiek Topje = arts, tandarts, vroedvrouw
van het KB78 autonoom beroep uitoefenen
Eronder = helpers vd arts
paramedische beroepen
- Huidig – Fig 2 = piramide wordt
complexer
Topje = nog steeds arts, tandarts,
vroedvrouw + nu ook klinisch
psycholoog en orthopedagoog
, Kinesisten staan eronder je hebt eerst voorschrift nodig vd
arts, hierna is de kiné vrij om de behandeling in te vullen
(afwijking van het voorschrift)
Hieronder: vpk, paramedici, vroedvrouw
Onderaan: zorgkundigen en ambulancier
Geregelde - Geneekunde (+ tandheelkunde en apothekers)
beroepen in - Verpleegkunde
huidige WUG - Zorgkunde
- Kinesitherapie
- Vroedvrouwkunde
- Ambulancier-hulpverlener
- (12 verschillende) paramedische beroepen (audioloog, prothesist,
diëtist, ergo, logo, orthoptist, podoloog,...)
- Sind 2016 ook klinisch psycholoog en klinisch orthopedagoog
Voorwaarden 1. Diploma
voor Houder van wettelijk diploma dat werd behaald in
uitoefening vd overeenstemming met de wetgeving op het toekennen vd
geneeskunde academische graden en het programma vd universitaire examens
Ofwel behaald in België of lidstaat van de EU (= vrij verkeerd van
persoon)
2. Visum + portfolio
Actueel = een formaliteit (diploma = sws ook visum) vroeger
was dit een stempel die de echtheid vd diploma verifieerde
Vrijstelling van visum = tijdelijke verrichting van geneeskundigen
ingrepen + op wettige wijze geneeskunde uitoefenen in andere
lidstaat vd EU
Vroeger = visum kon ingetrokken worden door Provinciale
Geneeskundige commissie (PGC) nu hervormd in de
kwaliteitswet
Bij verlies van lichamelijke/psychische geschiktheid + risico
voor pten
Bij strafrechtelijke veroordeling wegens beroepgerelateerde
feiten
Hervorming:
Door beroep te doen meer specialiseren in één onderdeel
enkel dat doen waar je ervaring + bekwaamheid voor hebt
= reflectie van bekwaamheid
Hoe aantonen ? portfolio: bewijzen permanente vorming,
cursussen,...
Wat er in portfolio moet staan is NIET ingevuld door de wet,
wel door beroepsverenigingen (enkel deelname aan
permanentie is wettelijk)
Veantwoordelijkheid ligt bij zorgverlener zelf op dit bij te
houden bij slecht portfolio: visum geschorst/onder
voorwaarde gesteld worden
3. Inschrijving Orde
Vb. Orde der Artsen, Orde der Apothekers,...
Geen orde der tandartsen geen wettelijk tuchtrect
4. Taalvereiste (work in progress)
Bewijs dat je één vd 3 landstalen spreekt niet gekoppeld aan
regio waar je werkt want het is FEDERAAL
In theorie gekoppeld aan basisdiploma
Geen basisdiploma = certificaat voorleggen adhv niveau van
het beroep
Moet blijven bewijzen portfolio ook rond taalbeheersing
Uitzonderingen:
Buitenlandse gzh-beoefenaars die op verzoek naar België
komt door bijzondere expertise
5. Erkenning (titelbescherming)
, Uitoefening vd - Voorbehouden terrein voor artsen is negatief omschreven door
geneeskunde kwalificatie van ‘onwettige uitoefening’
Onwettig = Gewoonlijk handelingen stellen die tot doel hebben of
worden voorgesteld tot doel te hebben
- Wat wel doen: diagnose, onderzoeken, behandelingen, voorschrijven,
inenting,...
- Wat geneeskunde wel of niet is = zeer ruim
Daarom moeilijke aflijning tussen geneeskunde en
ondersteunende beroepen
Is een wapen in strijd tegen kwakzalverij en misbruik patiënten
Uitoefening vd - WUG regelt zowel titelbescherming, als bescherming beroepsinhoud
verpleegkund Verpleegkunde mag enkel uitgeoefend worden door:
e Dragers van beroepstitel van verpleegkundige
Vroedvrouw
Studenten in de geneeskunde
- Onderscheid tussen HBO5 (basisverpleegkundige) en Bachelor (vpk
algemeen ziekenbeheer) Basisvpk doet minder complexe situaties
(ofwel in nauwe samenwerking met VAZ of arts
Koning stelt lijst vast van technisch verpleegkundige handelingen
+ voorwaarden
- Beroepsinhoud omvat 3 klassen van prestaties:
1. Autonome verpleegkundige prestaties (A)
Kern van verpleegkundig beroep, kan zonder instructie van
arts
Observatie, bijdragen aan diagnose, informeren van pt en
familie, uitvoeren van basis-vpk handelingen,
stervensbegeleiding,...
2. Technisch verpleegkundige prestaties (B1 en B2)
B1 – prestaties waarvoor geen voorschrift vd arts nodig is
Uitvoering wondzorg, enterale vocht- en
voedseltoediening, parameters, fixatie, isolatie, toezicht,...
B2 – prestaties waarvoor voorschrift vd arts nodig is
Kan geschreven, monderling of via staand order
Vb. maag- en darmspoeling, hemodialyse, intraveneuze
perfusies, toediening medicatie,...
Soms enkel met beroepstitel: invasieve middelen bij
reanimatie
3. Toevertrouwde medische handelingen (C)
Steeds volgens de instructies van de arts (chemotherapie,
beeldvorming, bloedafneming door arteriële punctie,...)
Discussie - Mening over pretecho’s geen medische link kan door eender
wie gesteld worden?
Mag niet? – geruststellingspakket
Evolutie naar loslaten van zo’n handelingen die eigenlijk door
eender wie gesteld kunnen worden
- Vaccinatie door apothekers artsen zijn hiertegen in beroep gegaan
- WUG-piramide staat wankel veel meningen en discussie
